Süreli yayın dergilerin tarihinden ilk kapaklar...

Murat Vardar

Uzman Üye
Uzman Üye
Kayıt
14 Ocak 2012
Mesaj
4.332
Tepki
1.051
Dergi tanım itibariyle batılı bir yayın türü.
Batıdan öğrendiğimiz bu yayın türü ülkemizde de uzun süreli bir geleneğe sahip. Ama ne yazık ki ülkemizde asırlık süreli yayın bulmak zordur.
Batı yayın dünyası yüzyılını aşmış bir çok dergiyi barındırır.
Alanında uzmanlaşmış, bilimsel ve toplumsal düzlemde saygın yerleri olan ve milyonlarca okura ulaşan bu popüler dergilerin ilk kapakları günümüzdeki hallerinden oldukça farklı.
Bundan seneler önce yayına başlayan bu yayın çınarlarının kapakları bir yandan adım attıkları alanda kendilerini konumlandırmak istedikleri alanı göstermeleri bir yandan da yayına başladıkları ilk zamanlardaki trendleri göstermesi bakımından oldukça dikkat çekicidir.
Aşağıdaki listede kimisi asırlık dergilerle kimisi daha bir kaç on yıl önce yayına başlamış batıdan ve ülkemizden dergilerin ilk kapaklarını bulacaksınız.

The Atlantic Monthly



1857'de Boston'da kurulan The Atlantic Monthly, aylık edebiyat ve kültür dergisidir. Bugün yüzbinlerle ifade edilen ve merkezini 2005'de Washington'a taşıyan dergi hala yılda on sayı olarak devam etmektedir. Son yıllarda online edisyonları da başlayan derginin ilk kapağı bugünkü renkli kapaklarına nazaran oldukça sade bir görünüm arz etmektedir. Kapak tasarımın ortasında küçük bir Shakespeare figürü dikkat çekmektedir.

---------


Gentlemen's Quarterly



1931'deki ilk sayısı Apparel Arts alt başlığıyla çıkan dergi erkek giyiminde uzlanlaşmış bir trend dergisidir. Erkeklere hitap eden diğer yan konu başlıklarıyla da ilgili içeriğe yer veren dergi 1957'de alt başlığını kaldırır. 1967'de de bu kez GQ olarak yenilenen dergi ülkemizde de son yıllarda yayına başlamıştır.


----------


Harper's Bazaar



1867'de ilk sayısı çıkan kadın ve moda dergisi Mary Louise Booth tarafından kurulmuş ve uzun yıllar boyunca
yönetilmiştir. Birçok yerel edisyonuyla dünyanın birçok ülkesinde yayınlanan dergi kadın giyimine ve dünya modasına yön veren etkili bir dergidir. Dünyanın ilk moda dergisi olarak anılmaktadır.


------

The New Yorker



Ülkemizde alışık olmadığımız halde batıda yerel dergicilik oldukça ciddi bir yer tutar. ABD'nin kültürel merkezi olan New York'ta da oldukça köklü bir dergicilik geleneği vardır. 1925'ten bu yana yayınlanan The New Yorker dergisi yerel dergiciliğin oldukça saygın bir temsilcisidir. Şiirden politikaya, röportajdan kurmacaya oldukça geniş bir yelpazede yazılara yer veren dergi batı yazını için yadsınamaz bir belagat göstergesidir.


--------

New York




New York'taki saygın dergilerden bir tanesi de "New York"tur. New York'un kültürel gündemini yakından takip eden dergi güçlü rakibi karşısında daha naif konumu ve kolay okunur tutumuyla yenilikçiliğin simgesi haline gelmiştir. Altmışlarda New York Herald Tribune dergisinin ilavesi olarak yayın hayatına başlayan dergi bugün haftalık olarak yayınlanmaktadır.

---------


Life




"Fotomuhabirlik" tanımının yaratıldığı ve saygınlık kazandığı efsanevi dergi 1883-1972 arasında yayınlanmıştır. Her sayısı ayrı bir inceleme konusu olacak kadar eşsiz bir titizliğin ürünü olan dergi habercilikte fotoğrafın öneminin başlı başına kanıtı gibidir. Arşivi hala araştırılmaya ve yayınlanmaya devam eden dergi içinden bir medya imparatorluğu doğurmuş ilginç bir yayıncılık deneyimidir.
Time ile Life'ın gazetecilik ve yayıncılık deneyimi bugün batı yayıncılığının en önemli temsilcilerindendir.

--------

Time



1923'te kurulan dergi dünya haberciliğin en önemli merkezlerinden birisi olagelmiştir. Briton Hadden ve Henry Luce tarafından kurulan dergi ilk haftalık haber dergisi olarak Amerikan tarihindeki yerini almıştır. Bir çok kereler el değiştiren dergi şu an Life dergisi arşiviyle birlikte Warner grubu altında yayınlarını sürdürmektedir. İlk kapağında yer alan Joseph Cannon'dan sonra gerek ABD'den gerekse dünyadan bir çok liderin resmi kapakta yer almıştır. Öyle ki zaman içinde Time'ın kapağında yer almak politik bir başarı göstergesi olarak yerleşmiştir.

---------


Esquire




1932 yılından bu yana yayın hayatına devam eden dergi Arnold Gingrich, David Smart ve Henry Jackson tarafından kurulmuştur. Erkek gündeminin peşindeki dergi politikadan spora, modadan cinselliğe birçok konuyu ele almaktadır.


------------


Newsweek




1933'te yayınlanmaya başlayan dergi bir çok dünya dilinde yayınlanan uluslararası saygın bir yayın organıdır. Türkiye'deki yayınını çok kısa bir süre önce bitiren dergi ilk sayısından bu yana kültürel, politik ve teknolojik gündemin nabzını tutmaktadır. Herkesi şaşırtan bir şekilde 2012 yılında sadece internette yayınlanma kararı almasına rağmen 2013'ten bu yana basılı versiyonun yayınlamaya yeniden başlamıştır.


--------


National Geographic




National Geographic Society'nin resmi yayın organı olan dergi 1888'ten bu yana yayınlanmaktadır. İlk kapağı oldukça sade bir görünümde olan derginin içeriği yıllar içinde gelişmiş ve büyük bir popülerlik kazanmıştır. Bugün dünyanın her bir yanında milyonlarca satan dergi otuz altı yerel edisyonunda ilginç bir rekorun da sahibidir. Bilimsel konuları başarılı fotoğraflarla renklendiren dergi sadık bir kitle tarafından takip edilmektedir.


---------


Le Nouvel Observateur




50'lerde L'Observateur politique, economique et littéraire olarak yayına başlayan dergi adının da yansıttığı üzere politik, ekonomik ve edebiyat gündemini takip etmektedir. Büyük filozof Sartre'ın kurulduğu günden bu yana yazılarıyla desteklediği dergi ilk sayısından bu yana Sartre ve görüşlerinin bayraktarlığını da yapmıştır. Bugün haftalık yayınlarını sürdüren dergi Fransız sosyalistlerinin (bizim bildiğimiz anlamıyla aslında üst perde sosyal demokratlarının) yarı resmi yayın organı gibidir.


---------


Rolling Stone




Altmışlardan bu yana dünya müzik sektörünü yönlendiren, trend belirleyen ve geleneğin gelecekle buluşmasına aracılık eden dergi Jann Wenner tarafından kurulmuştur. İlk sayısı 1967'te yayınlanan uzun soluklu yayını hala kurucusu yürütmektedir. İlk yıllarında sadece müzikle ilgilenen dergi bugün televizyondan sinemaya oldukça geniş bir çerçevede "eğlence sektörünü" ele almakta; altmış kuşağının yaşadığı değişimi neredeyse tek başına paylaşmaktadır. Zaman içinde yaşadığı bu politik değişim sadık okurlar tarafından kimi zaman eleştirilse de derginin popülerliği artmış, yeni okurlar derginin yaşamasını sağlamıştır.


---------



Vogue




1892'te kurulduğunda dünya modasına bu kadar çok yön verebileceği tahmin edilmiş miydi bilmek zor. Ama bugün dünyanın birçok ülkesinde yayınlanan kadın giyim ve stil dergisi ilk kapağında oldukça sade bir tasarımla okurlarının karşısına çıkmıştır. Ülkemizde de son yıllarda yayınlanmaya başlayan derginin ilk kapağı kurulduğu dönemdeki kadın giyiminde moda olan akımları yansıtmaktadır ve derginin başlığı dışında hiç yazı bulunmamaktadır. 1915'ten sonra Conde Nast'ın satın aldığı derginin bu tarihten sonraki tüm sayılarına internetten ulaşmak mümkün. Kadın giyiminin yüz yıldan fazla bir aralıktaki değişimini incelemek için oldukça önemli bir kaynak.

----


The Spectator



1732'den bu yana yayınlanan İngiliz dilindeki en eski dergidir. Robert Stephen Rintoul tarafından muhafazakar İngiliz dünya görüşünü yansıtmak amacıyla yayınlanan dergi bugün aralıksız yayınlarını hala sürdürmektedir. Politika ve kültür alanında yazıların yayınlandığı derginin ilk yıllarında hiç fotoğraf kullanılmazken zaman içinde değişen teknolojiyle fotoğraf kullanımı artmış ve dergi renklenmiştir.

-----


Gelelim Türk Dergi Tarihine...


Akbaba





1922'de yayın hayatına başlayan ve Türk dergiciliğin en uzun soluklu örneği olan Akbaba;
Yusuf Ziya Ortaç ve Orhan Seyfi Orhon tarafından kurulmuştur.
İlk önceleri Osmanlıca çıkan dergi daha sonra Cumhuriyetin kurulmasıyla yeni harflerle de yayını sürdürmüştür.
Tam elli beş yıl yayınlandıktan sonra 1977'de kapatılan dergi eşsiz arşiviyle bugün dahi incelemelere konu olmaktadır.
Bir mizah dergisi olmasına rağmen tarihin en önemli anlarında tuttuğu gündemle toplumsal olayların izlenmesinde ülkemiz tarihi açısından oldukça önemli bir yere sahiptir.


--------


Varlık Dergisi





Cumhuriyet dönemi edebiyat dünyamızın en önemli yayını şüphesiz Varlık Dergisidir.
Şiirden öyküye, kitap tanıtımdan röportaja edebiyat dünyasının gündemin takip eden dergi kendi başına Cumhuriyet modernleşmesinin abidevi yapıtlarını barındırır.
Bir çok edebi akımın duyulmasını, yeni sanat çevrelerinin toplumlaşmasını ve memleket genelinde edebi bir birlikteliğin yaratılmasını başarmıştır.
Bugün hala kurucusu Yaşar Nabi Nayır'ın felsefesi ve mirasıyla yaşatılan ve 1933'te yayın hayatına başlayan Varlık dergisi; profesyonel editörler ve aile üyelerinin ortaklığında hazırlanmaktadır.
İlk başladığı günlerde on beş günde bir yayınlanan dergi aylık periyotta sürmektedir.


kaynak;onedio





.
 
Yukarı Alt