- Kayıt
- 29 Kasım 2008
- Mesaj
- 542
- Tepki
- 7
"Montaj" hakkında bilinmesi gerekenler...
Şeffaf ışığı geçiren bir zemin folyo (astrolon) üzerinde çeşitli veya aynı filmlerden, bir kalıp veya grup filmi yapılacak şekilde elde edilir. Bu işleme
montaj denir.
Filmler mutlaka ışığı geçiren bir zemin üzerine toplanmalıdır. Bu işler tek renkli işlerde çok kolay olmaktadır. Çok renkli işlerde rehberle "kılavuz" iş
görüldüğünden montaj zorlaşır. Çok renkli işlerin montajında her renge ait filmler mutlaka üst üste tam ve kaymadan oturmalıdır.
-- Trase: "Baskı Taksimat Çizelgesi"
İlk rengin montajını yapabilmek için altlık olarak kullanılan bir araçtır. Bu nedenle itina ile çizilmelidir. Kaliteli bir bristol karton üzerine veya hazır mili
metrik kağıda çizilir. Biz bu işlemi yaparken ışıklandırılmış özel montaj masası (sabit demir cetveli) kullanılmalıdır.
Taksimat, basılacak işe ve işin forma sayısına göre yapılır.
İlk esasa göre çizgiler çizilir
Kağıdın ebadı
Baskı başlangıcı
Sayfa dağıtımı
Sonra yardımcı çizgiler
Kesim
Metinli sayfalar
Ana kesim
Sayfa numara yerleri
Rehberler
Forma numara yerleri
Kağıt ortasını gösteren çizgi
Buna makas payı, iş numarası, işveren firma adı ve renk sayısı ilave edilir.
-- Filmlerin ASTRALON üzerine yapıştırılması
Filmler; montaj taşıyıcısı yani "astralona" şeffaf bantla, görüntü ve yazı olmayan kısımlardan yapıştırılır. Şayet "iş"üzerine şeffaf bant gelirse, ince
çizgiler baskıda ortaya çıkar. Şeffaf bant yerine özel yapıştırıcılar da kullanılabilir.
-- Montaj da sayfa dağılımı
Kitap dergi, katalog gibi basılı işlerin montajında, sayfaların tek, tek basılıp kırıldıktan sonra sayfa numaralarının doğru olarak serpilmesine "montaj
sayfa dağılışı" adını veririz. Sistem olarak kağıdın önüne ve arkasına baskı yapılmaktadır. Bu baskılara "ön yüz baskı" -"arka yüz baskı" adı veririlir.
Montaj sırasında "makas payının " mutlaka bırakılması ve makas tarafının işaretlenmesi lazımdır.
Kağıdın her iki yüzüne de baskı yapıldığı için birinci yüzü basılan kağıdın diğer yüzüne baskı yapabilmek için kağıdı çevirmek gereklidir.
Bu çevirme 2 çeşittir.
1) Yanı üzerine çevirme (Revolta)
Matbaacılıkta çok sık kullanılan bir çevirme şeklidir. Kalıpta ön ve arka sayfalar bir aradadır. Küçük ebatlı basılacak işlerde bu sistem uygulanır.
Kağıdın her iki tarafı da basılacağından bir tabaka ortadan kesilerek iki "aynı" forma elde etmiş oluruz. Bu çevirme usulünde kağıdın iyi kesilmiş
olması şarttır. Yanı üzeri çevirmede "Sayfa - Kılavuzu" değişir. "Baskı - Kılavuzu " değişmez.
2) Kıvırarak öne doğru çevirme "etek/makas revolta"
Kağıt "kağıt kenarı" ve "sayfa klavuzu" nun oldukları yerde kalacağı şkilde ve "Baskı Yan klavuzu " nun arka arkaya geleceği şekilde çevrilmelidir. Bu
çevirme usulünde de kağıdın iyi kesilmiş olması şarttır.(Dik açılı)
-- Montaj Hataları
Montaj yapılırken filmlerin ters veya doğru olmasına dikkat edilmelidir. Filmlerin ters yani "emülsiyonlu" (hassas) tarafı üste bakmalıdır ki kopya işlemi
yapılırken hassas tabaka plakaya gelsin. Aksi halde film kalınlığı ışığı geçireceğinden özellikle tramlı işlerde nokta kaybına neden olmaktadır.
Montaj esnasında yapılan ikinci bir hata da, sınırlı bir resim içerisinde tek, tek monte edilmesi gerekli filmlerin, iş olmayan kısımlarının üst üste
montajıdır. Üst üste filmler gölge yapacağından ve bu gölgeler de plakaya aynen geçeceğinden yeni bir kalıp çekmek zorunda kalınacaktır.
Bir formanın 16 sayfa olduğunu biliyoruz. Montaj esnasında bu formaların nasıl düzenleneceğini kendimiz maket yaparak görebiliriz. Bu maketi
yapmak için elimize bir adet A4 kağıt alalım. Bunu ortadan ikiye katlayıp önce A5 haline daha sonra tekrar kırarak A6 ve tekrar kırarak A7 haline
getirelim.
Amerikan cilt ve iplik dikiş ile yapılan işlemde formalar üst üste kırılmış olarak konmaktadır. Tel dikiş ile yapılan ciltleme de ise bu işlem tamamen
farklıdır. Bu ciltleme sisteminde formalar iç içe konmakta olduğundan montaj esnasında sayfa numaralarının dizilişi de farklıdır. Şimdi yukarıda örnek
olarak yaptığımız bir adet A4 kağıttan ayrı, ayrı 3 adet aynı ölçüde katlamak suretiyle 3 formalı Amerikan cilt montaj planını görelim.
Bu montaj şemasında şunu göreceğiz ki, iki ciltleme arasındaki baskıdaki yerler tamamen değişmiş ve çok farklı bir görünüm almış olmaktadır. Bu
yüzden matbaaya bu tür bir iş gönderilirken ciltleme şeklini belirtmek gerekmektedir. Baskı yapıldıktan sonra tel dikiş, Amerikan cilt olarak veya tersi
istenemez.
"Ciltleme" hakkında bilinmesi gerekenler...
Basılmış olan kitap, mecmua, broşür ve buna benzer bütün yazılı veya resimli işlerin bulunduğu kağıtların sayfa ve forma sırasına göre katlanıp bir
araya getirilmesi ve bunların blok teşkil ettikten sonra üzerlerine muhafaza olarak bir kap geçirilmesi ve bunların blok teşkil ettikten sonra üzerlerine
muhafaza olarak bir kap geçirilmesi veya dağılmaması için birbirlerine tutturulması ve bunun gibi işlemlere ciltleme, bu sanata da mücellit sanatı
denilmektedir.
Bu sadece genel tanı olarak geçerli izahattır. Mücellit sadece bir kitabın, bir mecmuanın ciltlenmesi anlamına gelmez. Örneğin, baskı makinesine
basılmak için bir iş geldi. Basılacak kağıdın makineye istenilen ebatta kesilerek yüklenecek hale gelmesi de .
Baskı sonrası formaların birbirini takip edecek şekilde sayfa numarası ile katlanması yine sıra ile dikilmesi veya tel dikişle tutturulması (
zımbalanması), pliyaj yapılması, gofre gibi işlemlerden geçmesi hepsi mücellit işidir.
Günümüzde mücellit işçiliği son derece ilerlemiştir. Teknolojinin gelişmesi ile formaların harmanlanması, dikişli tutkalı , kapak takması, kesme
işlemleri, hatta paketleme işlemleri bile (poşetleme) makineler tarafından yapılmaktadır.
Baskı sonrası , basılan bir işin son durumunu gösteren bir ayna görevini yerine getirmektedir.
Hazırlığı, filmi kağıdı baskısı ne kadar mükemmel olsa da bu işin mücellithaneden çıktıktan sonraki görünümü ve kalitesi gerçek bir sanattır.
Günümüzde yaşadığımız bazı hatalı ciltlemelerden kaynaklanan ve bizleri rahatsız eden (mutlaka yaşadığımız) olayları hatırlayalım. Bir kitap almak
istiyorsunuz. Beğenmiş olduğunuz kitabı elinize aldınız. Cilt kapağı eğri yapıştırılmış, formalar karışmış, selofan kabarmış, kenar kesimleri eğri ve
yanlış kesilmiş siz bu kitabı alır mısınız? Yoksa bu hataların yapılmamış olduğu daha düzgün bir kitabı mı tercih edersiniz?
İşte burada baskı sonrasının en önemli kısmı olan mücellit işinin ne kadar önemli olduğu ortaya çıkmaktadır.
-- Ciltçilik Terimleri
Kırım :Basılan bir işi verilen ebada göre kırılmasıdır.
:Basılı bir formayı katlama işidir.
Katlama :Kağıdın istenilen ölçüde katlanması
Harmanlama :Formaların, cilt öncesi kitap birimi haline getirilmek üzere sırayla yan yana veya iç içe dizilmesidir.
Kapak Takma :Amerikan ve iplik dikiş veya tel dikişli kitaplarda kapağın ilavesi.
Perforaj
elik açma ( basılan bir işin aynı sayfa üzerinden rahat koparılabilmesi için sık aralıklarla açılan delik işlemi - zımbalama işlemi)
Pilyaj :Cilt işlerinde, katlamayı kolaylaştırmak için karton veya mukavva üzerinde oyuk açmak.
Tel Dikiş :En az (ortadan kırılmış) iki yaprağın birbirine tel ile zımbalanması
Omega Tel Dikişosyalara takabilmek için tel dikişin sırtı kambur şeklindeki çeşidi.
Amerikan Cilt :Harmanlanan formaların freze ile sırtlarının tıraşlanması ve tutkallanarak yapıştırılması işlemi.
İplik DikişDüğümlü - Atlamalı - Normal ) olarak çeşitleri olan ve harmanlanan formaların iplik ile birbirlerine sırt kısımlarından tutturulma işlemi.
Şiraze :Kitapların kapağa bağlandıkları yerin iki ucunda ibrişimden örülen ince şerit.
Kurdele :Kitapların aralarında ayraç görevi yapan, hatırlanmasını istediğimiz sayfa arasına bırakılan kumaş parçası.
Numaratör :Birbirini takip eden sayfalar veya perforaj ile ayrılmış karşılıklı sayfaların takibi için istenilen yerlere baskı sonrası yapılan numara koyma
işlemi.
Varak :Tabaka Halindeki yaldız.
Taslamak :Hazırlanmış kitap kapağının cilt bezi ile kaplanması ve kapağın yan kağıdı ile birleştirilmesi işlemi.
Istaka :İçbükey olarak oyulmuş uçları ile cilt sırtını yuvarlaklaştırdıktan sonra düzeltmeye yarayan tahta ve kemikten yapılan mücellit aleti.
Spiral :Yaprak halinde veya forma halinde olan harmanlanmış bir işin sırt ve herhangi arzu edilen yerinden delinerek ve istenilen yerin başından
sonuna kadar özel telle birleştirilme işlemi.
Şömiz(gömlek) :Genellikle kitapların kapakları üzerine geçirilen baskılı koruma kapakçığı.
Gofre :Kalın kağıt veya karton üzerine içten veya dıştan olmak üzere yapılan baskı kabartma.
Pres :Altta ve üstte aynı ölçüde iki tablası bulunan, üstte sıkma işlemini yapan bir bölümü olan, ciltleme işlemi biten işin kapağı takıldıktan sonra
(kurumadan) cilt bezi mukavvaya yapışırken arada kalabilecek hava kabarcıklarının giderilmesi işleminin yapıldığı makineler.
-- Bir Kitabı Ciltlerken Yapılacak İşlerin Sıra İle Takibi
. Önce basılı işler kırma makinesi ile forma haline getirilir.
. Varsa yan kağıt veya içine girecek resim, harita, poster vb. ilaveler yapıştırılır.
. Harman yapılır ve formalar numara sırasına göre dizilir
. Müşteri isteğine göre tel veya iplik dikiş makinesinde dikiş yapılır
. İplik dikiş yapıldı ise sırtlar tutkallanır.
. İstenirse kenarlar yaldızlanır veya boyanır.
. Kitabın iyi açılması için kambura makinesi ile yuvarlaştırılır.
. Sırtın taşması için tekrar preslenir, sırt bezi geçirilir. Sırtın üst ve altına şiraze takılır.
. Başka makinelerde yan ve sırt mukavvaları kesilip kağıt, bez veya deri üzerine yapıştırılarak hazırlanan kitap kapakları kitaba takılır. Bu arada
kitap ile kapak arasına yanlara taşan bezler ve işaret ipi de takılarak yan kağıtları yapıştırılır.
. Kitap kuruyuncaya kadar pres edilir.
. Gerekiyorsa ve müşteri arzu etmişse sırt ve ön yüzlere ciltçi boyaları ve yaldız kullanmak sureti ile baskı yapılır. Cilt boyaları ışığa dayanıklı, örtücü ve
özel boyalardır. Bu boyalara parlatıcı vernik katarak görünüşü daha çarpıcı hale getirmek mümkündür
Kağıt Ebatları
Rotasyon baskıda kullanılan kağıtlar bobin halinde satıldığı için bobinin eni ile sipariş edilirler. ( Örneğin 70 gram 1. Hamur 45'lik bobin gibi). Tabaka
baskı yapan makinelerde ise kağıt tabaka halinde kesilmiş olup top veya paket halinde satılırlar.
Piyasada en fazla kullanılan ebatlar ise,
Bunların dışında özel siparişle her ebatta kağıt bulunmakta, gerekirse bobin halindeki kağıtlardan özel kesim yapılarak istenilen ölçüde ebat kağıt
elde edilmektedir.
Kağıt Standartları
A0=841x1189 mm
A1=594x841 mm
A2=420x594 mm
A3=297x420 mm
A4=210x297 mm
A5=148x210 mm
B0=1000x1414 mm
B1=707x1000 mm
B2=500x707 mm
B3=350x500 mm
B4=250x350 mm
B5=176x250 mm
C0=917x1297 mm
C1=648x917 mm
C2=458x648 mm
C3=324x458 mm
C4=229x324 mm
C5=162x229 mm
Kağıt Ağırlığının Hesaplanması
115 gramlık 70x100 cm ölçüsündeki bir kağıdın ağırlığı
70x100x115 =805 gr
10000
bu ölçüdeki kağıt 80,5 gr olduğuna göre bir top kağıt
80,5x500 = 40,250 kg ağırlığındadır.
Demek ki bir top kağıdın kaç kg geldiğini bulmak için uygulanacak formül sudur;
1 tabaka kağıdın ağırlığı = kağıdın enix boyuxgramajı gr/m² = gr
10.000
Gramaj = 1 tabaka kağıdın ağırlığı (gr)x10.000 = gr/m²
EnxBoy,
renk ayrımı
Renk Ayrımı (Color seperation): Basılacak orjinali kendisini oluşturan ana renklere ayırma işlemidir. Bu ana renkler: cyan, magenta, sarı ve siyahtır. Bu
renkleri içeren ayrımların (filmlerin) herbiri farklı bir kalıp üzerine pozlandırılır. Pozlanan kalıplar aynı taşıcı üzerine üstüste basılarak baskıyı
gerçekleştirir.
Renk Ayrımda: orijinali kendisini meydana getiren renklere ayırma işlemi filtreler yardımıyla ya da bu mantığa uygun olarak yapılır. Saydam renk
filtresi kendi rengini geçirir ve diğerlerini soğurur. Filtre tarafından emilen renk göz ve emilsüyon tarafından siyah olarak algılanır. Bu işlemin
yapılmasında tamamlayıcı renklerden faydalanılır. Kırmızı ve cyan, yeşil ve magenta, sarı ve mavi renkler tamamlayıcı renklerdir. Siyah sisteme
sonradan eklenir ve eklenme yöntemleri birbirinden farklıdır.
Renk ayrım, baskılacak olan orjinalin özelliklerine göre farklılıklar gösterebilir. Fotografik görüntüler CMYK bileşenlerine ayrılırlar. Renklerin açıklık ve
koyuluğu tram noktalarının büyüklüğüne bağlı olarak oluşturulur ve bu noktaların belli açıları vardır.
En baskın renk 45 derece açı yapar (Bu genellike siyahtır)
En az baskın olan renk 0 derece açı yapar (Bu genellikle sarıdır)
Magenta ve Cyan İse genellikle 15 ya da 75 derece açı yapar.
Noktaların bu şekilde açı yapmasının nedeni üstüste gelmeyerek farklı tonları oluşturmaktır. Gözümüz yanyana duran noktacıkları birlikte algılar. Eğer
belirlenen açılarda renk ayrımı yapılmazsa more adı verilen desenlenme problemi ortaya çıkar.
Bunun dışında; grayscale (griskala), iki ve üç tonlu görüntüler kendisini oluşturan renklere ayrılır. Hegzakrom baskılar için renk ayrımlarıda klasik
sistemden farklıdır.
ofset baskı
Ofset Baskı, 1904 yılında, Amerikalı Ira W. Rubel tarafından bulunmuş, genellikle (teneke ofset hariç) kağıt yüzeyine baskıda kullanılan baskı tekniği.
Günümüzde kitapların, gazetelerin, dergilerin, broşürlerin, faturaların, kartvizitlerin ve karton ambalajların basımında kullanılır.
Ofset sistemi aslında taş baskı sistemine benzer, ancak kalıp üzerindeki yükseklik farklarından yararlanmaz. Kalıp yüzeyi düzdür. (Yüzey üzerinde çok
küçük bir emülsiyon tabakası kalınlığı farkı vardır ancak bu kalınlık görüntü oluşturmada etkin değildir) Kalıp yüzeyinde iş olan yani basılacak alanlar
ve iş olamayan basılmayacak alanlar vardır. İş olan yani basılacak alanlar emülsiyon tabakasıyla kaplıdır. İş olmayan alanlarda ise emülsiyon
tabakası yoktur. İş olan yerler mürekkebi, iş olmayan yerler ise suyu tutar. Burada su ve mürekkebin birbirine karışmaması prensibinden faydalanılır.
Böylelikle iş olan yerlerde bulunan mürekkep baskıyı gerçekleştirir. Diğer alanlarda mürekkebi iten su olduğu için o bölgelere baskı uygulanmaz.
Kalıp hazırlama Günümüzde artık kalıp aşamasında ara eleman olan film kalkmış ve dolaysız olan bilgisayardan kalıba pozlandırma (CTP) tekniği
kullanılmaktadır.
Ofset tekniğinde kalıp hazırlamanın temel mantığı iş olan alanların görüntüsünü kalıp üzerinde saklamaktır. Bu işlem için ışığı geçirmeyen filmler
kullanılır ve kalıp üzerinde işli alanların görüntüsü oluşyurulur. İş olmayan alanlar ışıktan etkilenir ve banyoya karışarak kalıp üzerinden atılır.
Sistemde suyun işsiz alanlarda tutunmasının temel nedeni; bu bölgelerin üzerinde suyu tutan mikro gözeneklerin olmasıdır. (Gren) Mürekkebin
tutunduğu alanlar ise son derece düzdür ve bu yüzeyde su tutunamaz.
Ofset baskı sisteminde üç silindir vardır. Bunlar kalıp silindiri, Blanket silindiri ve Baskı silindiridir. Kalıp kazanın üzerinde kalıp bulunur. Kalıp
döndükçe mürekkep ve nemlendirme merdaneleriyle temas eder. Kalıp üzerinde görüntü düzdür. Blanket merdanesi üğzerinde esnek kauçuk bulunur.
Baskı, kalıbın baskı meteryaline değil kauçuğun baskı meteryaline temasıyla sağlanır. Kauçuk üzerinde görüntü tersttir. Baskı meteryali blanket ve
baskı kazanları arasından geçer ve baskı gerçekleşir
kartvizit hakkında bilgiler..
Genel olarak sahibinin adı ve soyadı, bağlı bulunduğu kurum, unvanı ve iletişim bilgilerinin yer aldığı tasarımlardır. Çoğunlukla kartvizit baskıları
bristol kartona yapılmaktadır. Kartvizitler için sıklıkla kullanılan ölçüler: eni için 5 - 5,5 cm, boyu için 8-9 cm'dir. Kartvizitler, kurumsal kimliğin ayrılmaz
bir parçası olduğu için bu doğrultuda hazırlanması gerekmektedir. Firma logoları için belirlenen renklerin pantone numaraları matbaa ile
paylaşılmalıdır. Kartvizitler, profesyonelliğin kısa bir ifadesidir. İş görüşmelerine başlamadan önce kartvizitlerin değişimi son derece önemlidir.
Renkli kartvizit, Basit görünüşünün yanında imaj bakımından etkili bir reklamdır. Günümüzde firmalar tanıtıma ayırdıkları rakamları kıstıkça farkında
olmadan piyasalarını rakip firmalara kaptırmaktadırlar. Kriz dönemlerinde reklamdan tasarrufa gitmek isteyen firmalar, kartvizitlerindeki imajlarını
düzeltmekle de kendilerini tanıtabilmektedirler. Renkli kartvizitin diğerlerine göre
Renkli olması nedeniyle görsel çekicilik
Kâğıdının iyi kalitede (kuşe) olması
Firma ürünlerinin resimlerle gösterilmesi
Basit kartvizitlerden daha hesaplı olması (toplu basıldığı için)
Arka Baskısının olması
Islanmaması için selefon kaplama olması
gibi üstünlükleri bulunmaktadır.
Kartvizit ağacı şu şekildedir :
Seri Üretim Kartvizit
Popüler Kartvizit (Resim ağırlıklı, canlı renkler için ideal)
Mat Selefon Kartvizit (Az resimli, logo ve yazıdan oluşan kartlar için ideal)
Fantezi Kartvizit (Resimsiz, logo ve bilgilerden oluşan kartlar için ideal)
Acil Kartvizit
Digital (dijital) Baskı
Ofset Express Baskı
Özel Kartvizitler
2 Renk - Tek yüz
3 Renk - Tek yüz
4 Renk - Tek yüz
Çift yüz
V.I.P Kartvizitler
Gofralı Kartvizit
Gofralı Kısmi laklı kartvizit
Kabartma yazılı kartvizit
Kabartma yazılı ve yaldızlı kartvizit
Ekstra Uygulanan İşçilik [değiştir]Gofre
Varak
Bölgesel parlaklık
Selefon
Özel kesim
montaj şekli revolta
revolta baskı kalıptan, baskı sayısından, filmden kar ettiğimiz güsel bi montaj şeklimizdir aşağıda bi kaynaktan aldıgım daha acıklayıcı bilgiler var
Revolta, basılı bir dokümanın ön ve arka sayfalarını aynı kalıpta basma işlemi. Baskıda revolta yapılabilmesi için kağıdın ön ve arka yüzleri aynı
özellikte olmalıdır. Ön ve arka yüzleri farklı özelliğe sahip kağıtlarda revolta uygulanamaz.
Belgenin revolta yontemi ile basilmasi icin gerek kosul, kagidin makas diye bilinen kisminin degistirilmemesidir. Yani makas olarak adlandirdigimiz
kenari "A" kenari olarak kabul edersek, kagidin arka yuzu cevirildiginde yine A kenarindan tutularak baskiya girmelidir. Kagit matbaa makinasinda
bulundugu yerde X ekseni (yatay eksen) uzerinde sagdan sola veya soldan saga cevirilir. Bu tur baski yontemi kullanilacaksa, makas kagidin uzun
kenari esas alinarak verilir.
"Kağıt" Hakkında Bilinmesi Gerekenler
-- Kağıtların Matbaacılık Dilinde Adlandırılması
Matbaacılık sektöründe kağıt birinci hamur - ikinci hamur - üçüncü hamur, yani imalat şekillerine göre göz önüne alınarak sınıflandırılmış olurlar.
Bunların dışında da her türlü isimler altında birbirinden farklı özelliklere sahip kağıt çeşitleri bulunmaktadır. Bu çeşitlerin neler olduğunu ve en çok
duyacaklarınızı hatırlatalım.
Hamur Kağıt : Bileşiminde selülozu çok odunu az olan.
Hamur kağıt : Bileşiminde odun ve selüloz oranı hemen, hemen eşit olan.
Hamur kağıt : Bileşiminde odun oranı çok fazla selüloz oranı az olan
Kuşe kağıt : Bileşiminde %5 odun bulunan parlak ve mat cinsi bulunan kaliteli kağıt.
Pelür : Çok ince ve hafif kağıt.
Ambalaj Kağıdı : Düşük kaliteli hamurdan yapılan, kalın ve ağır maddelerin sarıldığı kağıt.
Amerika Bristol
Otokopi kağıtları : Üst nüshasına yazılınca alt nüshalarına aynı yazıyı geçiren, kağıt türüdür.
Özel kağıtlar
Aydınger : Daha çok mimarların kullandığı kaygan yüzeyli, saydam özel kağıt.
Ozalit kağıdı : Kalıplardan resim ve yazıları çoğaltmaya yarayan, yüzeyi ışığa karşı duyarlı madde ile kaplı kağıt.
-- Ofset Kağıdın Kalitesi
Çok iyi baskı yapabilmek ve çok hızlı baskı hızına erişebilmekte kağıt çok önemlidir. Bunun için ofset baskıda kullanılacak kağıtlarda aranan nitelikler
şunlardır.
. Sathı düzgün olmalıdır ( dalgalı olmayacak )
. Kesimi düzgün olmalıdır
. Kağıt suyuna kesilmiş olmalıdır
. Baskıya yatkın olmalıdır. ( lif ve dolgu maddeleri yönünden )
. Nemi normal olmalıdır %60-65
. İyi depo edilmiş olmalıdır
. Çok tozlu olmamalıdır
-- Kağıttaki "Ph" Fazlalığının Baskıdaki Zararı
Yüksek Ph değerine sahip kağıtlar, baskı plakasının bozulmasına neden olmaktadır. Ofset tamamen su ile çalışan bir sistem olduğundan kauçuk
üzerindeki nemlilik daima kağıt yüzeyi ile temas halindedir. Bilindiği üzere su bir nevi çözücü olduğundan kağıttaki asitlik kauçuğa, kauçuktaki asitlik
plakaya intikal ederek baskı plakasının yağlanmasına dolayısıyla PLAKANIN UÇMASINA neden olur. Aynı zamanda asitlik, plâkayı nemlendiren su
verici merdanelere ve dolayısı ile baskı kalıbı hazne suyuna geçerek, hazne suyunun Ph değerini arttırır.
-- Kağıdın Arka Vermesi ( Kirletme )
Kâğıdın mürekkebi emişi genellikle yüzeyi ile ilgilidir. Kağıt yüzeydeki mürekkep kalınlığı çok önemlidir. Kağıdın mürekkebi emiş kabiliyeti çok
önemlidir. Çoğunlukla mürekkep kağıt yüzeyinde oksidasyon neticesinde kurur. Yüzeyin emiş gücü düşükse mürekkebin kağıda oturması çok yavaş olur
ve arka verme durumu oluşur.
Arka verme ; basılmış yüzeydeki mürekkebin kurumaması halinde üzerine gelen ikinci tabaka kağıdın yüzeyini kirletmesidir. Bu terim kağıdın ön
yüzüne koyu basılan bir işin, kağıdın arkasından görülüyor olması ile karıştırılmaktadır.
-- Kağıdın Su Yönü
Kağıdın suyu, imalat sırasında kağıt hamurunun hazneden sürekli elek üzerine gelirken aktığı yön ( doku istikameti ) demektir. Çünkü selüloz lifleri bu
yönde uzar ve keçeleşir.
Kağıdın su yönünü bulmak için yapılması gereken en pratik işlem şudur: Bir parça kağıt enine ve boyuna katlanır. Katlanan yerler hafifçe nemlendirilir
ve tırnakla çizilir. Bu işlemden sonra kağıdın dalgalanan tarafı su yönünün ters olduğunu gösterir. Çünkü selüloz lifleri bu yönde kırılmıştır ve kağıtta
dalgalanmaya sebep olur. Dalgalanmayan diğer taraf ise kağıdın su yönünün olduğu tarafı göstermektedir. Kağıdın su yolu baskı ve ciltte son derece
önemlidir.
-- Kağıt Suyunun Tespiti
. Kağıt su yönünde daha düzgün yırtılır.
. Aksi yönde daha tüylü ve eğri yırtılır.
. Kağıt su yönü istikametinde daha toktur.
. Kağıt nem aldığı veya nem bıraktığı zaman su yönünde daha fazla uzar.
-- Kağıt Kalitesinin Kontrolü
. Kağıdın yüzeyi, yandan gelen ışık altında gözle tetkik ederek ve el ile dokunarak kontrol edilir.
. Kağıdın temizliğini anlamak için üstten ve alttan ışıklandırarak lup ile tetkik etmelidir.
. Kağıdın sağlamlığı, defalarca katlanıp enine boyuna yırtmak sureti ile anlaşılır.
. Kağıdın kalınlığı mikrometre ile ölçülerek anlaşılır.
. Kağıdın içinde tutkal miktarının az veya çok olduğunu, kağıdın üzerine mürekkepli kalemle enine boyuna çizgiler çekerek anlamamız mümkündür.
Mürekkep şayet kağıt üzerine yayılmaz ve arkaya geçmez ise, kağıt tam tutkallıdır diyebiliriz. İnce çizgiler yayılmaz ve arkaya geçmez, ama kalın
çizgiler yayılır ve arkaya geçerse bu kağıt yarım tutkallıdır. Şayet her iki çizgi de arkaya geçecek olursa çok az tutkallı veya hiç tutkalsız diye
yorumlayabiliriz.
. Bir kağıdın hava geçirip geçirmediğini altına mum yakarak anlarız. Hava geçirmeyen kağıt, altında mum yakıldığı zaman birçok hava kabarcıkları
çıkartır.
. Kağıdın ışığı geçirdiğini, altına basılı bir şey konulup bakıldığı zaman anlaşılır.
. Kağıdın tozlu olup olmadığı çok önemlidir. Baskı esnasında makinenin merdanelerine zarar vereceğinden siyah bir bezle silinerek veya test edilecek
kağıt, siyah bir kağıt üzerine silinerek tozlu olup olmadığı kontrol edilir.
. Kağıdın emiciliğini anlamak için bir yüzeyi ıslatılır. Emici olan kağıt suyu çabuk çeker.
. Kağıdın baskıda yolunma yapıp yapmayacağını anlamak için yüzeyine ıslak parmakla bastırılıp süratle çekilir.
baskı,gofre, selefon ve geri dönüşümlü kagıt nedır?
« : Aralık 03, 2007, 11:47:47 ÖS »
Baskı Nedir?
Geçmişten bugüne el yada baskı makineleri ile hazır olan emaye kalıba basınç uygulayarak bir renkten birçok renge kağıt,karton,çıkartma etiketi, vb.
üzerine uygulama ve çoğaltma sanatıdır.
Uygulama yapan kişiye zanaatkar, basınç yapılan resim, yazı, şekle kalıp, zanaatın yapıldığı kurumda matbaa olarak anılır.
İlk basım ve çoğaltma zanaatı MÖ 868 yılında Çin’de bakır kalıplarından yapıldığı tahmin edilmektedir. Avrupa , 1440 yılında matbaanın kurucusu
Johan Gutenberg tarafından ilk defa kuşundan tek tek dökme harfleri yan yana getirerek ilk basım ve çoğaltma zanaatını gerçekleştirmiştir.
Gofre Nedir?
Kabartma ya da çukur olarak, tahta yada maden levhalar üzerine kazılmış; ya da bakır ve çinko levhalar üzerine film yapma işlemi ile nitrik asitle
indirilmiş levhalara verilen ad.
Selefon Nedir?
Kağıt,Karton gibi yumuşak dokulu ürünlerin üzerine baskıyı dış etkenlerden korumak ve tasarımı ön plana çıkartmak için kullanılan tutkal,amonyak,su
malzemelerinin basınç veya sıcak termal ışıkla ürüne plastik kaplamadır.
Geri Dönüşümlü Kağıt Nedir?
Kağıdın Hammaddesi odundur. Kağıtlık odun, mobilya vs. üretiminde kullanılan odundan düşük, yakacak olarak kullanılan odundan daha yüksek
kalite seviyesindedir. Bu odun da, ya iğne yapraklı (çam vb. yumuşak) ağaçlardan veya yapraklı (meşe vb. sert) ağaçlardan elde edilir. Bu sebeple
tüm organik üretilen kağıtlar geri dönüşümlüdür. Kağıda baskı sonrası laminasyon uygulanmış ise (Selefon,lak, kısmi lak, vernik..) bu özelliğini büyük
kısmını yitirmektedir. Kimyasal ağırlıklı kağıt üretiminde günümüzde Baryum sülfat, kalsiyum sülfat (CaSO4) dolgu maddeleri sıklıkla kullanılmaktadır.
Standart olarak ilk DIN tarafından DIN 476 adı ile 1922 yılında Almanya’da Kabul edilen “A SERİSİ EBATLARI” nı aşağıda bulabilirsiniz.
A SERİSİ MM
A0 841X1189
A1 594X841
A2 420X594
A3 297X420
A4 210X297
A5 148X215
A6 105X148
A7 74X105
OFSET BASKI TEKNİKLERİ
OFSET KALIP TERİMLERİ
Kalıp: Montajı tamamlanmış filmlerin görüntülerinin, ışık yoluyla aktarıldığı ve bazı kimyasal işlemlerle baskıya hazır hale getirilen yüzeyi ışığa duyarlı
metal plakalardır.
Kalıphane: İçinde kalıp yarı yıkama ve açma küvetleri, turnet, kopya şasesi, laklama masaları, kalıp rötuş masaları bulunan bölümdür.
Ecza muhafaza dolapları: Kalıp eczalarını saklamak ve muhafaza etmek için kullanılan dolaplardır.
Montaj dolapları: Çekilecek ve çekilen montajları muhafaza etmekte kullanılır.
Laklama masaları: Kalıba lak sürmede kullanılır.
Higrometre: Nem ölçme aleti. Kalıphanenin nemini ölçmede kullanılır.
Açma ve yıkama küvetleri: Pozlanan kalıbın açılması ve yıkanması için kullanılan yerdir. Tabanda ızgara bulunur. Ayrıca açma küvetleri üzerinde; kalıp
açarken oluşan gazların ve buharın tahliyesi için aspiratörlü davlumbazların olması gereklidir.
Tek metalli kalıplar: Çinko veya alüminyum metallerinden oluşmuş ofset kalıplarıdır.
Çinko Kalıplar: Tek metalli kalıplardır. Tire işler için uygundur. Greni kaba olduğu için ince tramlı hassasişler için elverişli değildir. Yüzeyi donuk ve koyu
renktedir. Asitten hemen etkilenir. Çabuk okside olur. Basılan kalıp, üzerindeki iş silindikten sonra gren yapılarak yeniden kullanılabilir.
Aluminyum Kalıplar: Tek metalli kalıplardır. Greni ince olduğu için ince tramlı hassas kopyalar için elverişlidir. Yüzeyi gümüş beyazı rengindedir. Asitten
hemen etkilenmez. Çabuk okside olmaz. İnce grenli olduğu için az emaye ve az hazne suyuna ihtiyaç gösterdiği için avantajlıdır. Bu kalıplarda da
basılan kalıp üzerindeki iş silinip gren yapılarak yeniden kullanılabilir.
Pozitif tif kalıp: Pozitif montajdan kalıp çekilir. Emayesi turnette döküldükten sonra montaj pozlandırılır. Poz gören kısımlar sertleşip kalıp üzerinde
kalır. Poz görmeyen kısımlar açma banyosunda kalıpta çözülüp kalkar. Kalkan kısımlar asit çözeltisi ile derin yedirilir. Böylece 1-2 mikronluk derinliğe
inen yerlere daha sonra sürülen lak yerleşir. Asıl boyayı alıp baskı yapan kısımlar bunlardır.
Negatif tif kalıp: Negatif montajdan kalıp çekilir. Kalıbın poz gören kısımları sertleşir. Poz görmeyen yerler ise banyo esnasında çözülür. İşin ekonomik
yönü hesaplandıktan sonra negatif montaj gerektiriyorsa; işin negatif filmleri çekilip, negatif montaj yapılır ve negatif kalıp çekilir. Sonuçta baskı
orijinalin benzeri olur.
Ozasol banyo: (Ozasol açma) Pozlandırılmış ozasol plakanın muntazam açılmasını sağlar. Tram noktalarını tahrip etmez. Plaka kenarlarındaki geç
açılmayı ortadan kaldırır. Pozlandırmadan sonra plaka üzerine kafi miktarda dökülür. İş olmayan kısımlar beyaz (plakanın rengi) oluncaya kadar
banyo edilir. Piyasada konsantre şekilde satılır. Yaz sulandırılma ve kışın değişik oranlarda sulandırılır. Her firmanın değişik şekilde miktarı ticari
etiketlerde yazılıdır.
Tif emaye: Ofset tif klişelerinin hazırlanmasında hassas ve ince tramlı işler için asit tipi developmanlı hazır çinko ve alüminyum hassaslaştırma
solüsyonu.
Tif açma: Emaye ile hassaslaştırılmış ve pozlandırılmış kalıpların developman solisyonudur. Kalıbın muntazam açılmasını sağlar. Pozlandırmadan sonra
kalıp üzerine dökülür. İş olan kısımlara tampon ile yayılır. Kalıp üzerinde dairevi hareketlerle iş olan kısımlarında beyaz köpük bırakıncaya kadar
açılmasına devam edilir. Banyo artıkları rakle ile temizlenir.
Tif İndirme: Tif lakının yerleşebilmesi için gerekli derinliği sağlayan ve kalıbın tirajında çok öneli olan bir malzemedir. İstenilen indirmeyi (derinliği)
çabuk sağlar. Açılan yazı veya tram noktalarını hiç bir değişikliğe uğratmaz. Açma banyosundan sonra kalıp üzerine (öncelikle iş olan kısımlara)
tampon ile tatbik edilir. Rakle ile banyo artıkları temizlenir, ispirto veya su ile iyice temizlenir.
Tif Lak: Tram çukurlarına iyice nüfuz eder. İnce tabaka teşkil eder. Kalıp ispirto veya su ile temizlenip kurulandıktan sonra lak pamukla sürülür,
inceltilir ve kurutulur.
Tif Karartma: Laklanan imajın daha iyi kontrol edilmesini sağlamak vs. maksatlar için koruyucu amaçlı bir developmandır. İstenilen siyah örtücülüğü
verir. Kalıbın makinede hemen alışmasını sağlar. Sürülen lak kuruduktan sonra üzerine pamukla tif karatma sürülür ve pudralanır.
Koruyucu Zamk: Kalıpları bekleme esnasında oksidasyondan koruyan koruyucu maddeler ihtiva eden uzun ömürlü bir karışımdır. Kalıbın uzun süre
muhafaza edilmesini sağlar. Kalıp çekiminden sonra ve makine durmalarında kullanılır.
Ozasol Baskı Plakaları: Yüzeyi elektrolitik ile kaplanan hazır emayeli plakalardır. Pozitif veya negatif çalışırlar. Su vermede üstün gelişmeler sağlar.
Yüksek baskı tirajına dayanıklıdır. Pozitif ve negatif plakalar olmak üzere iki türü vardır.
Pozitif Ozasol Plakalar: Pozitif montajlar çekilir. Poz gören kısımlar banyoda çözülür gider. Poz görmeyen kısımlar baskı yapar. Yaklaşık baskı tirajı
50.000�dir.
Negatif Ozasol Plakalar: Negatif montaj çekilir. Bunda poz gören kısımlar sertleşir. Diğer kısımlar banyoda çözülür. Dayanma süresi pozitif kalıplara
göre daha azdır.
Ozasol Fikser: Plakanın karartmayı çabuk almasını sağlar. Plakanın ton yapmasına mani olur. Su-Mürekkep dengesini süratle temin eder. Banyodan
sonra plaka su ile yıkanır ve ozasol fikserle fikserlenir.
Ozasol Karartma: İyi koruyucu vazifesi görür. Plaka üzerinde kuruma yapmaz. Plaka fikserli iken pamuk tamponla iş olan yerlere sürülür.
Ozasol Banyo: Ozasol kalıplarda kullanılan konsantre bir banyodur. 1+9 oranında sulandırılarak kullanılır. Çok Metalli Kalıplar: İki veya üç değişik
metal tabakanın birleşmiş şeklidir. Bu metal tabakaların, su ve boyaya olan reaksiyonları birbirleri ile zıttır. Boyayı kabul etmesi gereken yerlerde lak
yerine, bakır bulunur. Suyu tutması gereken yerler ise çelik, krom-çelik alaşımı ile kaplıdır. Yüksek baskı tirajlı işlerin temiz ve yoyaya doygun olarak
basılabilmesine imkan verirler. Ortalama baskı sayısı 100.000dir.
Dezavantajı: Teçhizat ve kalıp olarak pahalı olmaları, bir defa kulanılabilmeleri ve tashih imkanlarının çok sınırlı olmasıdır.
Bi-metal kalıp: Bakır-krom veya bakır-nikel gibi çift tabakalı metal ofset kalıbı. Bakır veya pirinç taşıyıcı tabaka ve onun üzerinde bir krom
tabakasından oluşur. Krom tabakası suyu kabul eder, boya almaz. Oksidasyonu önlemek için zamklamaya gerek yoktur. Kalınlığı 0.5 mmdir. Ortalama
baskı sayısı: 100.000dir.
Tri-metal kalıp: Üç metalli plakalar. (Krom, bakır, alüminyum) veya (Krom, bakır, çelik) gibi. Bu kalıplarda çelik veya alüminyum taşıyıcı tabaka
üzerinde bakır tabaka bunun üzerinde de krom tabaka bulunur. Kalınlığı 0.5 mm.dir. Ortalama baskı sayısı 1.000.000 dur.
Quatro metal kalıplar: Dört metalli plakalardır. Taşıyıcı alüminyumdur, üzerine bakır onun üzerine özel bakır, onun üzerine de krom gelir. Özel bakırın
faydası baskıda mürekkep akıcılığını artırmaktır. Ortalama baskı sayısı 1.000.000 dur.
Grenaj: Baskısı yapılan plakanın tekrar kullanılır hale gelmesi için yapılan temizleme işlemidir. Çinko ve alüminyum kalıplar kopyadan önce
grenlendiği gibi basılan kalıpları tekrar kullanmak için silme işidir. Grenlenen kalıbın yüzeyi matlaşır. Bu yüzeyde çok küçük çukurlar oluşur. Bu
çukurlar hazne suyunun tutunabilmesini sağlar. Kalıp grenlenmemiş olsa hazne suyu kalıp üzerinde kalmaz. Kalıp ton tutar. Çok metalli kalıplar
grenlenmez.
Gren makinesi: Çinko ve alüminyum kalıpların üzerindeki işi silmede kullanılır. Kalıp gren makinesinin tablasına yerleştirildikten sonra, kalıbın üzerini
kaplayacak şekilde porselen bilyeler dökülür. Belli aralıklarla ince özel kum ve su dökerek titreşim yardımıyla kalıbın üzerindeki işler silinir, küçücük
çukurcuklar oluşur.
Mekanik Grenleme: Kalıbın kum tanecikleri ile bombardıman edilmesi, fırça yardımıyla matlaştırılması veya bilyalarla kalıp üzerine küçük çukurlar
açılmasına denir.
Elektrokimyasal Grenleme: Bu yöntemde plakanın yüzeyi iletken bir banyoda elektronların alüminyumoksidi çok ince bir tabaka halinde
ayrıştırmasıyla gözenekli hale getirir. Mekanik yolla matlaştırılmış plakadan greni çok daha incedir.
Hamlama asidi: Grenaj sonrasında kalıbı temizlemek için % 3 oranında kullanılır. Kalıp fırçalandıktan sonra suyla yıkanır. Grenli kalıp üzerindeki toz
ve yabancı maddeleri temizler. Emayenin kalıba daha iyi tutunmasını sağlar.
Hamlama: Plaka üzerindeki yağların ve kirlerin asitli su ile temizlenmesi.
Rakle: Banyo işlemleri sırasında kalıp üzerindeki banyo artıklarının sıyrılarak atılmasını sağlayan özel lastikli sıyırgaç. Bunlara ilaveten ayrıca; mezür,
pamuk, fırça, huni, filtre ve ispirto gibi sarf malzemeleri de gereklidir.
Emaye: Işığa karşı hassas kimyasal malzeme.
Turnet: Ofset kalıpları hazırlanmasında çinko plakaların emaye ile aynı zamanda kurumasına yarayan alet. Çeşitli büyüklükte yuvarlak bir dolap
halindedir. Ortada bir motorla dönen kollar vardır. Bunun üzerine çinko kalıp bağlanır, döndürülerek tam ortadan emaye dökülür, kapak kapatılır; tur
adedi tayin edilir,ısıtma anahtarı açılmıştır. Kısa bir müddet sonra kalıp hazır olur. Fabrikasına göre çeşitli modelleri, dik ve yatık olanları vardır.
Isıtma ve kurutma tertibatı, devir sayacı, termometre, kalıp yıkamak için telefon duş tertibatı vardır.
Kopya Şasesi: Montajı hassas plaka yüzeyine geçirmeye yarayan özel ışıklı cihazlardır. Kalıp pozlandırmada kullanılır. Montajın emayeli kalıp ile
vakum altında pozlanmasını sağlamaktır. Yeni çıkan şaseler; bir ışık kaynağı, çift vakum çerçevesi ile kaliteli kalıplar süratle baskıya hazır lale
getirilir. Güçlü mor ışık en modern metal halogen ampulü iyi izole edilmiş, lamba ile çerçeve arasında ideal mesafe ayarlanmıştır. Cihazın bir
çerçevesinde kalıp pozlanırken diğer tarafında da kalıp değiştirilebilir. Gerek ışık kaynağı gerekse çift taraflı kullanımı dolayısıyla %80 oranında
zaman ve enerji tasarrufu sağlar. Ön tarafında elektronik kontrol ve kumanda sisteminde; otomatik ayarlanan poz süresi, vakum göstergesi, lamba
saat göstergesi mevcuttur.
Açma tamponu: Kalıp kopya, banyo işleminde kullanılan özel fırça.
Kalıp rötuş masaları: Kalıplardaki film ve bant izlerini rötuş yapmak ve zamklamada kullanılır.
Retüş: Kalıp-kopya işlemi sırasında, istenmeyen yerlerin atılması işlemi.
Korrektör: Kopya işlemi tamamlanmış plaka üzerinde, istenmeyen yerlerin çıkarılmasını sağlayan kimyasal solüsyon.
Difüzyon Pozu: Kalıp üzerindeki bant, film, astrolon, pislik vb. izlerini pozlama yoluyla yok etmek için difüzyon perdesi ile verilen pozlamaya denir.
Hazne Suyu Konsantresi: Düz ofset baskı makineleri için asidik bir hazne suyu konsantresidir. Konvansiyonel nemlendirme sistemleri için hazırlanmış
olup kalıpları oksidasyona karşı korur. Kalıbı temiz tutar, renk canlılığını ve parlaklığını temin eder. % 3 4 oranında 4.5 pH değerine ayarlanarak
kullanılır.
Kalıp Temizleyici: Ofset baskı kalıplarındaki kuru ve taze boyaları kağıt ve toz lifleri ile diğer birikintileri ve toplamayı süratli ve güçlü bir şekilde
temizleyen mükemmel bir kalıp temizleme sütüdür. İhtiyaca göre su ile çoğaltılarak da kullanılabilir.
Lak Sökücü: Plaka üzerinde lakın giderilmesiyle grenaj zamanından tasarruf edilir. Kalıpta yapılacak düzeltmelerde eski lakı sökerek yenisi için lak
yerlerini hassaslaştırır. Pamuğu emdirilmiş lak sökücü ile iyice ovulur. Suyla temizlenir.
Mizantren: Basan kısımların daha iyi çıkması için ve basılacak işten daha iyi netice alabilmek için kalıp arkasında veya kazan kağıdında yapılan
işleme denir.
Ton Giderici: Ofset plakalarında tam bir temizlik yaparak, kurumuş mürekkep, yüzeydeki oksidasyon, tonlama ve diğer kirleri temizleyen ve güçlü
temizlik özelliği ile imaj sahalarının mürekkep tutma özelliğini arttıran bir karışımdır. Çinko ve alüminyum kalıplarda, baskı öncesi, baskı anı ve baskı
sonrası meydana gelen oksitlenmeyi giderir. Kalıpların tekrar kullanılmasında koruyucu olarak uzun süre saklanmasını sağlar. Ton yapan kısımlar
pamuk ve süngerle iyice ovulur. Bol su ile temizlenir.
Tram: Gerek tipo baskıda klişe, gerek ofset ve tifdruk baskılarda kalıp yoluyla resim basmaya yarayan noktacıklardır. Baskı çeşidi ve baskı
malzemesine göre göre cm2ye düşen nokta sayısı değişir.
Termal Kalıp: Bilgisayardan kalıba sisteminde kullanılan lazer yöntemiyle üzerine görüntü aktarılan ısıya duyarlı kalıplardır. Bu kalıpların üzerine
görüntü aktarılırken direkt bilgisayardan verilen komutla lazerli pozlama yapılır. Son teknolojik ofset makinelerinde (Speedmaster vb.)
kullanılabilindiği gibi klasik ofset makinelerinde de kullanılabilir.
Polyester Kalıp: Film gibi pozlandırılıp yeniden kalıp çekmeye gerek olmadan baskı makinesine bağlanabilen kalıptır. Her türlü ofset makinelerinde
kullanılabilir.
OFSET BASKI TERİMLERİ
Alkol: Baskıda kaliteyi arttırmak için kullanılan uçucu sıvı madde.
Asansör: Baskı makinesi aparatlarından biri.Baskıya girecek olan baskı materyalinin istiflendiği baskı tablasıdır.Buraya baskı materyali düzgün bir
şekilde bırakılmalıdır.
Bağlayıcı: Mürekkep pigmentlerini birleştiren sıvı madde.
Blanket: Basılacak görüntünün baskı materyaline aktarılmasını sağlamak için blanket kazanına takılan materyaldir.
Boya Ünitesi: Boya ünitesi; boya haznesi, taşıyıcı, verici, ezici ve dağıtıcı merdanelerden oluşur. Merdanelerin görevi, hazneden boyayı alıp incelterek,
kalıba eşit incelikte ve düzgün olarak aktarmaktır. Kalıba boya veren merdaneler kauçuk kaplıdır.Diğer merdaneler ise çelik veya bakır kaplamadır.
Büro teksir makineleri: Küçük tabaka kağıtlara baskı yapan küçük baskı makineleridir. Takriben 25x35 cm. ebadındadır. Kalıpları genellikle karton
veya ozasol alüminyumdur.
Çok renkli makineler: Birden fazla ünitenin yan yana gelmesiyle oluşturulan makinelerdir. Ünite sayısı kadar renk basma imkanı vardır.
Emniyet tertibatı: Emici kafa ile makaslar arasında, makinelerin tiplerine göre değişen güvenlik tertibatları bulunur. Bunlar çift kağıt akımını, kağıdın
geçip geçmediğini, kağıdın eğri veya kırışık olma durumlarını kontrol ederler.Gerektiğinde baskıyı, kağıt akışını boya ve su akımını durdurup
makinenin süratini rolantiye alır. Bu kontrol, siviçler yardımıyla veya mekanik dokunma şeklinde ya da fotosel yöntemiyle gerçekleştirilir.
Hazne Suyu: Baskıda mürekkebin dengeli bir şekilde baskı materyaline aktarılması için kullanılan suya denir.
Kauçuk kauçuk sistemi: (Ön arka baskı sistemi) Bu sistemde tabaka kağıt, aynı baskı ünitesinde hem ön, hem de arka yüzüne baskı alır ve üniteyi terk
eder. Burada kauçuk kazanlar arasından geçen kağıt, gerekli baskı basıncını her iki yüzündeki kauçuk kazanlardan alır. Rulo (WEB mi?)set makineleri
böyle çalışır.
Kazan devri: Kağıt akımında makinenenin baskılı-baskısız erişebileceği dönme sayısıdır.
Küçük ofset makineleri: Büro teksir makineleri de küçük ofset makineler sınıfına girer. Küçük ofset makinesi sınıfına 46x64 cm makineler dahil olmak
üzer, bu ebadın altında baskı yapan makineler girer.
Makaslar: Ön ve yan pozası ayarlanan kağıt, makaslar tarafından sıkıca tutulur ve döner haldeki baskı kazanına iletilir. Basılan kağıt istife giderken
makaslar geri döner ve yeni kağıdı baskı kazanına götürür.
Merdane: Boyayı veya suyu homojen olarak baskı makinesindeki kalıp kazanına gönderen silindirik yapıdaki parçaya denir.
Merdane Kılıfı: Merdanenin üzerine takılıp, kenarları dikilerek merdaneye tutturulan suyun homojen olarak dağılmasını sağlayan beze denir.
Mizatren: Ofsette; basması gerektiği halde baskısı çıkmayan bölgelerin, baskı yapacak duruma getirilmesi için kauçuk altından yapılan besleme
işidir.
Mürekkep: Pigment, vernik ve bağlayıcıların karışımından oluşan materyale renk veren maddedir.
Nemlendirme Ünitesi: Su haznesi, vargel ve su veren merdanelerden oluşur. Kalıba su veren merdaneler kauçuk, diğerleri çeliktir. Kalıba, hazne
suyunun eşit incelikte ve düzgün dağılmasını sağlar.
Numaratör: Baskı makinesi üzerinde bulunan ve baskı sayarak kaç adet baskı yapıldığını belirten elektronik cihaz.
Orta ve büyükboy ofset makineleri: Bu gruba 50 cm x 70 cmden 110 cm x 160 cm ebadındaki kağıtlara baskı yapabilen makineler girer.
Paralel dizi sistemi: Tek renkli makinelerdeki kalıp, kauçuk, baskı kazan takımları birbiri ardına birbirlerine paralel dizilmişlerdir. Her ünite, yani
kazan takımı ayrı baskı kazanına sahiptir. Üniteler arasında bulunan nakil kazanı, kağıdın taşınmasını sağlar. Renk sayısına göre üniteler altıya
kadar çıkar.
Pigment: Boyanın özünü teşkil eder. Onun asıl rengini verir. Çeşitli vernik ve dolgu maddeleri ile birleştirilerek boya imalinde kullanılır.
Poza: Baskı sırasında kağıdın Makinede düzgün bir şekilde baskı kazanına iletilmesini sağlayan, ileri geri hareket ettirilebilen parçadır.
Roland sistemi: (5 kazanlı sistem) Burada iki kalıp ve kauçuk kazanı arasına bir baskı kazanı yerleştirilmiştir. Kazanlar dikey biçimde ve hafif kavisli
olarak dizilmiştir. İki renk baskısı yapılan kağıt, zincirli taşıma sistemi tarafından alınır ve diğer çift renk ünitesine gönderilir.
Saatlik üretim: Sürekli baskıda ulaşılabilen baskılı tabakaların sayısıdır.
Segatif: Boyanın çabuk kurumasına yarayan bir nevi sıvı kurutucu.
Siper: Kağıdın asansörden alındıktan sonra tırnaklara gidene kadar düzgün durmasını sağlayan parçalardır.
Sparagum: Kauçuğun ezikliğini gidermek için kullanılan kimyasal maddeye denir.
Spatula: Mürekkebin ezilmesi ve karıştırılmasında kullanılan geniş ağızlı alet.
Tabaka ofset: Kesilmiş (tabaka halindeki) kağıtlara baskı yapan makinelerdir.
Tek renkli makineler: Bu makineler üç silindir sistemi ile çalışır. Kalıp, kauçuk ve baskı kazanları normal olarak aynı büyüklüktedir. Bazı makinelerin
baskı kazanları kauçuk ve kalıp kazanlarına oranla daha küçüktür.
Transparan mürekkep: Şeffaf renksiz mürekkep.
Transparan: Işığı geçiren, şeffaf.
Trikromi: Üç renkli seri boyalarla (Cyan+Magenta+Yellow) basılan tram açıları değişik olan baskı çeşididir. +Black.
Üstübu: Baskı öncesi ve sonrasında temizlikte kullanılan temizlik materyali.
V sistemi: Ofset baskı makine sistemlerinden biridir. Yan yana dizilen 2 kalıp ve 2 kauçuk kazanın altında bir baskı kazanı bulunur. Çift renk baskı
yapan bir V şekli oluşturur. Çift renk baskı yapılan kağıt, aktarma kazanı vasıtasıyla diğer üniteye geçerek diğer 2 renk basılır.
Web ofset makineleri: Ofset baskı sisteminin gelişmiş şeklidir. Bobin kağıtlara baskı yapar. Tabaka kağıtlara baskı yapan makinelerden pek farklı
değildir. Katlama, kesme, harmanlama, paketleme, kurutma yapabilecek cihazlar eklenerek muayyen bir iş görmek için (gazete, dergi, mecmua vs.)
imal edilmişlerdir.
DİJİTAL BASKI TEKNİKLERİ
Dijital Baskı: Geleneksel ofset baskı tekniğinde kullanılan, film ve klasik anlamdaki kalıp gibi iki vazgeçilmez unsurun ortadan kaldırılmasıyla,
herhangi bir fotoğraf, diapozitif, negatif ve basılmış görüntünün, tarayıcılarla yada doğrudan dijital kameralar yoluyla bilgisayara aktarılarak,
üzerinde çalışılıp değişiklikler yapılmasına; bilgisayarda metin, grafik, çizim v.b. birleştirilerek bir grafik dökümanın bir dijital baskı makinesi
yardımıyla doğrudan baskı materyaline basılmasına olanak tanıyan sistemin geneline verilen addır.
DİJİTAL BASKI TEKNİKLERİ: NİP (non impact printing) yani (dokunmasız baskı) türleri
1- Elektrofotoğrafik ve elektrografik sistemler: Büro fotokopi cihazlarının çoğunluğu ve lazer yazıcıların temel tekniği bu gruba girer.
2- Elektrosensitif sistem: cereyan akım vasıtasıyla bazı maddeler değişime uğramaktadır. Daha çok küçük baskı sahası olan cihazlarda tatbik edilir.
Örneğin, printerli masa hesap makinesi.
3- Manyetografi sistemleri: Elektrostatik sistemlerde olduğu gibi görüntü tonerle elde edilir.
4- İnkjet sistemler: Mürekkep damla, damla püskürtülür ve görüntü bu sayede olur.
5- Termografi sistemleri: Görüntü ısı yoluyla sağlanır. Bunun için renkli hassaslaştırılmış
bantlar veya sıvanmış malzeme kullanılır. Uygulama sahası yavaş
renkli yazıcılar ve dijital renkli fotokopi cihazlarıdır.
DİJİTAL İMAGE: Bir görüntünün bilgisayar ortamına taşınarak orada çeşitli görsel malzemelerle desteklenip işlendikten sonra bir dijital baskı
makinesinden çıkış alınmasına denir.
RIP(Raster Image Prosesor): Bilgisayarda hazırlanan (postscript dili ile) metin, grafik ve resimleri bir yazıcının ve pozlandırıcının anlayabileceği dile
çeviren yüksek performanslı, processor (işlemci) dir.
DIŞ MEKAN BASKI: Dış mekanda kullanılan reklam ve tanıtım amaçlı broşür, afiş, billboard, araba üstüne yapıştırılan çıkartmalardır v.b. gibi
malzemelerin hazırlanmasında kullanılan baskı çeşitleridir.
Dijital baskı yöntemiyle dış mekan baskı:
1- Branda Baskı: Binalar üzerine yapılan reklam çalışmaları bu gruba girer.
2- Saç tabela üzerine vinyl baskı: Saç tabela üzerine yapıştırılan reklam afişleridir.
3- Araç üzerine uygulama: Folyoya dijital baskı yapılır. Parça, parça basılan iş araç üzerine ısıyla geçirilir. Isıyla işin araç üzerine iyice kavranması
sağlanır.
4- Yol kenarları reklamları: Kuşe yada 1. Hamur kağıda dijital baskıyla basılır.
5- Üç boyutlu reklam panoları: Grafik solvent bazlı mürekkeple vinyl yada folyo üzerine basılır.
6- Yer grafikleri: Sürtünmeye dayanıklı solvent bazlı mürekkep kullanılarak baskı yapılır. Laminasyon malzemesiyle sürtünmeye karşı laminasyon
yapılır.
7- Mega light orta refuj ışıklı reklam panoları: Grafik ters olarak durantransdeninel yarı opak bir malzemeye basılır.
8- Creative cephe kaplama baskılar: Vinyl ile hazırlanan grafik solvent bazlı mürekkeple basılır. Mağaza ve alışveriş merkezlerine dış kısmına bu
baskı türü ile reklam asılır.
9- Mağaza cephe uygulamaları: istenilen büyüklükte iş hazırlandıktan sonra makine ebadına göre parça parça basılır. Laminasyonla birleştirilir.
10- Billboardlar: Çeşitli gramajlarda 1. Hamur kağıtlara istenen grafik basılır.
11- Posterler: Kuşe kağıda, muşambaya, kumaşa veya vinyl üzerine solvent bazlı mürekkeple baskı yapılır.
12- Bez afişler: Grafik kumaş üzerine istenilen ebatta basılır.
İÇ MEKAN (İN DOOR) BASKI:
1- Vitrin içi uygulamalar: Vitrin içine yapıştırılan uygulamalardır.
2- Sanatsal baskılar: Tuval üzerine çalışılmış bir resim gibi sonuç veren baskılardır.
3- Stand sistemi oluşturma: Basılan iş stand şekline göre parçalar ayrılarak işi standa yapıştırılır.
4- Cam grafikleri: Cam yüzeyleri için üretilmiş delikli bir materyal üzerine baskı yapılır. Bu baskıya içtende baksan dıştan da baksan aynı gözükür.
5- Market, iş merkezi ve bunun gibi yerler için reklam panoları uygulamaları: Dış havaya maruz kalmayacağı için laminasyona gerek yoktur.
6- Dekorasyon uygulamaları ve ışıklı baskılar: Hazırlanan grafik duratrans denilen yarı transparan bir malzemeye basılır.
7- Muşamba üzeri uygulamalar: Baskı materyali muşambadır. Baskısı bittikten sonra elastik bir yapıya sahip olduğundan istenilen her yere monte
edilebilir.
FARKLI BASKI TEKNİKLERİ
TİPO BASKI
Yüksek baskı: Tipo baskı sistemidir. Basan yani boya alan kısımlar yüksekte olduğu için bu ismi almıştır.
Hurufat: Matbaacılıkta sıcak dizgide kullanılan büyük küçük bütün harfler, rakamlar ve şekillere denir.
Harf kasası: Dökülmüş harfleri düzenli bölmelerde saklayan veya hizmete koyan özel yapılı kutulardır.
İşaret kertiği: Harfin kalın yüzeyindeki oyuk.
Düz baskı: Litografi adı verilmiş olan taş baskıdır.
Tire: Siyah ve beyaz gibi iki tondan oluşma yani ara tonların bulunmaması durumu.
Orijinal: Klişesi yapılmak üzere hazırlanmış olan bir fotoğraf, bir resim çizgi ile yapılmış bir şekil ve bir harta örneğidir.
Klişe: Matbaada harflerin ve resimlerin basılması için hazırlanan metal kalıplardır.Yada tipo baskı kalıbı.
Dycril ve printight: (Daykıl) Bir nevi naylon klişe. Fotopolimer tabaka.
Tire klişe: Siyah-beyaz olarak hazırlanmış bir orijinalin noktasız (tramsız) ton farkı olmadan hazırlanan baskı kalıbı.
Ototipi klişe: Yarımton resim ve fotoğrafların tram kullanmak suretiyle yapılan baskı kalıbı.
Altlık: Klişe baskıda, klişe kalıbının altına konulan metal yükseklik.
Anterlin: Dizilen satırların birbirine karışıp bozulmaması için satır aralarına konulan umumiyetle iki punto genişliğindeki metal boş satır.
Garnitür: Çember içindeki sayfaların düzenlenmesi için kullanılan büyük boş malzeme.
Boş takım: Dizgide kelime ve harf aralarını doldurmak için kullanılan hurufat metalinden yapılan yarım puntodan bir kadrata kadar olan dizgi
malzemesidir.
Gale: Dizilen kalıpların bağlanmak ve taşınmak üzere yerleştirildiği tabla.
Çember: Tipo baskı için hazırlanan dizgi kalıpları ve klişelerinin düzenli olarak bağlanmasını sağlayan, her baskı makinesinin kendi ölçüsüne göre ezel
boyutlarda hazırlanmış olan dörtgen demir çerçeve.
Vizo: Kalıp sıkıştırmada kullanılan vidalı kilit tertibatı.
Takatuka: Kalıpta hurufatı veya basılacak kalıbı bir düzeye getirmek için vurularak kullanılan tahtadan alet.
Mizantren: Tipo baskıda kullanılan kalıbın her bölümünün aynı kalitede baskı yapması için kalıp altından veya kazan kağıdında yapılan işleme denir.
Veya basılacak bir yazı veya resim formasının bazı yerleri hafif ve bazı yerleri kuvvetli basar ki bu kusurları düzeltmek için yapılacak işe mizantren
denir.
Çift: El dizgide harfleri düzeltmek veya değiştirmek için kullanılan cımbız şeklinde alet.
Dubleks: Tram açıları farklı aynı iki klişe ile veya yine aynı klişeyle yarım tram kaydırılarak iki renk basılan baskıya verilen ad.
Espas: Harflerin yan yana getirilmesiyle meydana gelen kelimelerin aralarına konulan harflerden daha kısa olan metal parçalara ara boşu yada
espas denir.
Dublton boya: Tek renk basıldıktan sonra iki renk gibi gözüken boya.
Galvano plasti: Kaplama kalıp.
Soğuk baskı: Ciltler ve kağıtlar üzerine yapılan kabartma boyasız baskı. (Gofre)
Gofre: Kağıdı baskıda kabartma işlemi.
Karışık kalıp: El dizgi kalıbı içinde, makine dizgi ve klişe olursa bu kalıba karışık kalıp denir.
Matris: Sıcak dizgide döküm için kullanılan dişi harfler.
Matris kağıdı: Stereotipide döküm için kullanılan dişi mukavva kalıp.
Papye kağıdı: İçinde herhangi bir dolgu maddesi olmayan emici yumuşak kağıt.
Ara kağıdı: Yeni basılmış olan işteki boyanın, kendisinden sonra gelen kağıdın arkasını kirletmemesi için araya konulan emici veya bir tarafı parlak
kağıt.
Perforaj: Baskı makineleri ile kağıdın kopması için yapılan noktaları veya çizgileri delme işlemi veya metal çizgi.
Pliyaj: Konik; cilt işlerinde, katlanmayı kolaylaştırmak için, karton veya mukavva üstünde oluk açmak.
Plunger: Makine numaratörünün rakamlarını döndüren yazı kısmı.
Pedallar: Tipo baskı makinesidir. Bu tip makinelerin ilk modelleri ayakla çalıştırıldığı için bu ismi almışlardır. Yüksek baskı sistemi içinde pedallar, el
tezgahları dediğimiz baskı preslerinin geliştirilmiş şeklidir. Bu makinelerde baskı kazanları düzdür. Diğer makinelerde ise baskı kazanı silindiriktir.
FLEKSO BASKI TERİMLERİ
Flekso Baskı : Doğrudan yüksek baskı sisteminin bir dalıdır. Baskı kalıbının yüzeyinde yüksekte kalan işli alanlardaki mürekkep almış görüntülerin
basınç etkisiyle baskı malzemesinin üzerine geçirilmesi esasına dayanan bir baskı yöntemidir. Kalıbı lastik olan baskı tekniğidir.Flekso baskı
yönteminde kullanılan baskı kalıplarının baskı kalıplarının baskı yapan kısımları yüksektedir. Baskı kalıplarının basmayan kısımları ise derindir.
Flekso baskı makineleri rotatif oluf bobin kağıt veya plastik folyolar üzerine baskı yapar. Flekso baskı sistemi çoğunlukla ambalaj, etiket ve gazete
baskısında kullanılmaktadır.
Anilin boya: Taş kömürü eterinden elde edilen organik boyadır. Flekso baskıda kullanılır.
Anilox merdane: Tramlı merdane. Görevi hazne merdanesinden aldığı mürekkebi baskı silindirine aktarmak olan anilox merdane krom veya seramikle
kaplı metalden yapılmış olup üzerinde lazerle oyulmuş olup eşit derinlikte gözenekler bulunmaktadır.
Hazne merdane: Mürekkep püskürtme merdanesi
Rakle: Mürekkep sıyırma bıçağı.
Polietilen: Etilen gazının yüksek basınç ve temperatör altındaki polimerizasyondan meydana gelen termoplastik (yani ısı ile yumuşayıp yapışabilen bir
filmdir. Ambalaj ve baskı sektöründe kullanılan ucuz ve transparan film.
Polivenil klorür (PVC) : Vinil asetat ve vinil klorür monomerlerinin polimerizasyondan elde edilen PVC film kokusuz, transparan, elastik, ve termoplastik
bir yapıya sahiptir.
Polipropilen: Dökme PP film aynen PE gibi baz reçinenin çeşitli katkı maddeleri ile takviye edilmesinden sonra meydana gelir.
Selofan: Odundan elde edilen selüloz daha sonra kimyasallarla reaksiyona sokularak viskoz ve daha sonra da selüloz hidrat haline getirilerek film
şeklinde preslenir. Bu preslenen filme selofan denir.
Poliamid film: Isı yapışmadığı için genellikle PE ile lamine(birleşik) kullanılır.
Poliester: Poliester filmler (Pet)
Film: Ambalaj dalında film lifsiz organik bir maddenin ince ve elastik bir tabakasıdır.
Metalize film: Metalizasyon bir filmin düşük basınç altında rezistans ile ısıtılan seramik çubuklar üzerinde oluşan alüminyum buharları ile
kaplanmasıdır. Bu metod kaplama, ambalaj sektörü için en ekonomik olduğundan dolayı çok kullanılır.
Alüminyum folyo: Su buharı ve gazlara karşı en iyi bariyer malzemelerden birisidir. Alüminyum folyonun kullanıldığı laminasyonlar sırasında
karışıklıklar daha sonra folyonun yırtılmasına neden olur. Tamamen zehirsizdir. Dünyada gıda maddeleri ile direkt temas etmesine izin verilen
malzemedir.
Laminasyon: Genel manada iki veya daha fazla materyalin birleştirilerek tek ve dayanıklı bir malzeme haline getirilmesi işlemi.
Solvent:Tiner, neft, terebentin, vernik gibi eriyiklerin (sıvı akışkan) genel adı.
UVC pozu: Flekso baskıda kalıp pozlama için kullanılan ve dalga boyu en düşük olan ışık kaynağı. UVC-pozu plaka yüzeyindeki yapışkanlığı ortadan
kaldırır. UVC ışığı insan gözüne son derece zararlı olduğundan çıplak gözle bu ışığa direkt olarak bakılmamalıdır.
Nyflex kalıpları: Bu plakalar oldukça yumuşaktır. Oluklu mukavva baskılarında tercihen kullanılır. Sertlikler 34-42 shore arasında değişmektedir.
Fotopolimer: Plastik klişe ana maddesi.
Fotopolimer kalıpları: Polimer (plastik) malzemeden fotomekanik usullerle üretilen kalıplara foto polimer kalıp denir. Bu kalıplar genellikle bükülebilir
şekilde yapılmaktadır.
Flekso baskı kalıpları: Flekso baskıda hazırlanma yöntemine göre ayrılan iki ana kalıp türü vardır. Bunları lastik ve kauçuk kalıplarıdır.
Çinko klişe: Çinko klişenin hazırlanması fotomekanik yedirme yöntemi ile yapılmaktadır. Bu yöntem 2 şekilde yapılmaktadır. a- Manuel olarak
hassaslaştırma b- Fabrikasyon olarak hassaslaştırma
Shore: Flekso baskıda kullanılan klişelerin sertlik derecesi.
Rölyef: Kabartma etkisi
Densite: Filmin yoğunluk değeri. Ya da kağıt üzerindeki renk yoğunluğu.
Forsa: İki kazan arası basınç ayarı.
Şap banyosu: Asit banyosu. Çinko kalıbın yıkanması için yapılır.
Emülsiyon: Kalıba dökülen hassas madde. (Işığa karşı duyarlı madde)
Hidrometre: Asit ölçer.
TİFDRUK BASKI TERİMLERİ
Tifdruk Baskı: (Almanca tif=derin, druck=baskı) Oyulmuş bakır kalıplarından baskı yapılan sistemdir. Mürekkep haznesi içinde baskı motifini
belirleyen değişik derinlikteki çukurlarla kaplı bir silindir dinmekte, bir rakle sıyırıcı basmayacak bölümlerden fazla mürekkebi sıyırmakta, kauçuk
kaplı bir merdane ise kağıdı silindir üzerine presleyerek baskıyı gerçekleştirmektedir.
Çukur baskı makinesi: Baskı yapan kısımlar çukur, yapmayan kısımlar ise yüksek olduğu kalıplardan baskı yapan makinelerdir. Baskı kalıptan kağıda
direkt olarak yapılır. Bu makinelerin diğer yaygın adı tifdruk baskı makineleridir. Almanca "tief" (derin), "druck" (baskı) kelimelerinden üretilmiştir.
Transfer makinesi: Çok renkli işlerde pigment kağıdının silindire geçirilmesinde kullanılan makinedir.
Pigment kağıdı: Çukur baskı kalıplarının hazırlanmasında kullanılan yüzeyi ışığa hassas kağıt. Üzeri boyalı jelatinle kaplı 120 � 150 gr/m2 lik
kartondur. Bu karton odunsu ve selülozdan yapılmış ve tutkallanmıştır. Ph derecesi 7 dir. Kimyevi reaksiyona girmez. Tutkallı olmasının nedeni
boyutlarını değiştirmemesini sağlamak içindir. Pigment kağıdının üzerindeki jelatinin görevi, resmi taşımak, silindire aktarmak ve kabarma oranına
göre asidin silindire değişik oranlarda işlemesini sağlamaktadır.
Polyester film: (Auto film) Pigment kağıdı yerine kullanılır. Uygulama aynıdır. Pigment kağıdı 150 g/m? lik kartondan yapıldığı için ve üstelik de ıslak
çalışıldığı için boyutlarını değiştirebilmektedir. Polyester filmlerde pigment kağıdındaki jelatin tabakasına sahiptir. Yalnız kağıt yerine taşıyıcı olarak
polyester film kullanılmaktadır.
Strip: Polyester filmde, polyester ile jelatin arasında bulunan bağlayıcı bir tabakadır. Bu tabaka, film silindire sarıldığı zaman jelatin tabakasının
silindire kolay göçmesine yardımcı olur.
Gümüş halojen film: Silindir kopya filmidir. Pigment kağıdı veya polyester filminin yerine kullanılır.
Direkt silindir kopyası: Pigment kağıdı, polyester film veya gümüş halojen filmlerini pozlandırıp banyo etmek yerine hassas emülsiyonu doğrudan
doğruya silindir yüzeyine sıvanır. Pozitif montaj silindir üzerine pozlandırılır. Tashih yapılır. Sonra asitle yedirme işlemi yapılır. Bu sistemin avantajı;
resim boyutlarının değişme sorununu ortadan kaldırır. Modern tifdruk silindir hazırlamada direkt kopya sistemi uygulanmaktadır.
Elektronik gravür: Elektronik silindir hazırlama sistemidir. Baskı görüntüsünün pozitif filmden doğrudan doğruya bakır silindir üzerine transfer edilerek
yapılmasıdır.
Sodyum bikarbonat: Pigment kağıdının ışığa duyarlı hale getirilmesine yarayan kimyevi bir maddedir. Pigment kağıdı potasyum bikarbonat eriyiği
içinde banyo edilerek, ışığa duyarlılık kazandırılır. Potasyum bikarbonat(K2Cr2O7) yerine amonyum bikarbonat ((NH4)2Cr2O7) kullanılabilir.
Tifdruk tramı: Siyah kareler halinde veya tuğla biçimindedir. Kalıp silindiri üzerinde boya çukurlarının ve çukur çevrelerinin oluşmasını sağlar. Boya
sıyırıcı raklenin temas ettiği kısımlar tramda şeffaftır. Şeffaf kısımların, siyah kısımları oranı normal olarak 1/3, 1/4, 1/5 oranında olanları vardır.
Tifdruk tramını, ofset ve tipoda kullanılan tramlardan tamamen ayırmak gerekir. Çünkü tifdruk tramı, yarımtonları noktalara çevirmek için kullanılmaz.
Yalnızca raklenin boyayı sıyırması için zemin teşkiline yarar.
Klasik sistem tramlama: Burada, tramlar, yüzey itibari ile aynı büyüklükte, ancak resim tonlarını değişik derinlikteki noktaların aldığı boya miktarları
ile sağlanıyor.
Ototipi tramlama: Bu da tifdrukta tramlama sisteminden birisidir. Nokta büyüklükleri, tipo ve ofsette olduğu gibi, değişiktir. Bu noktaların çapları,
resim tonlarını verir. Noktaların derinlikleri aynıdır. Noktaların çevrelerinde, raklenin boyayı sıyırması için gerekli olan çizgiler bulunur. Bu çizgiler
tramlı pozitif lith filmdeki şeffaf biçimdedir. Ototifi tifdruktaki noktaların hiçbiri birbiri ile temas halında değildir. Her nokta bağımsız olarak bulunur.
Bu tifdruk ototipi tramını, ofset ve tipo için kullanılan tramlarlardan ayıran bir özelliktir.
Rakle: Kalıp silindirinden boyayı sıyıran mekanizmadır. Boya sıyırıcı raklenin temas ettiği kısımlar tramda şeffaf olan kısımlardır.
Soğuk ışık: Pigment kağıdın kopyasında poz aracıdır. Isınmadığı için pigment kağıdı fazla etkilenmez, genleşmez. Eğer pozda kağıt ısınırsa pigment
kağıt genleşir, uzar bu da ayarsızlığa neden olur.
Galvano sistem: Çelik silindir üzerine bakır kaplanmasıdır. Bakır kaplanması galvano sistem ile yapılmaktadır.
Ballard bakır kaplama: Silindire bakır kaplama sisteminden biridir. Yaklaşık 0.5 mm kalınlığındadır. Bu tabaka parlatılır. Kopyadan sonra, asitle
yedirilerek baskı yapacak çukurlar oluşturulur. Baskı işi bittikten sonra silindir üzerinden sökülüp, elektroliz yolu ile yeniden kaplama işlerinde
kullanılır. Bu sistem bir defa kullanılır.
Temel bakır kaplama: Bu da silindire bakır kaplama sistemidir. Bu tabaka daha kalındır. Yaklaşık 3 mm�dir. Baskıdan sonra çukurlar kayboluncaya
kadar üstten sıyrılıp, sonra üzeri yeni kopya yapılır. Bunun dezavantajı her sıyırmada temel bakır tabakası incelir. Dolayısıyla silindirin çapı da
daralmış olur. Bu dezavantajdan dolayı bu sistem tercih edilmemektedir.
Asfalt lakı: Bakır silindire yedirme işlemine başlamadan önce, silindir jelatinsiz yani basmayacak bölgeleri veya hatalı kısımları, kapatmaya yarayan
maddedir.
Yedirme: Bakır silindirin "Demir III Klorür" FeCl3 ile derinlik (çukurlaştırma) yapma işidir. Yedirme işleminden sonra silindir baskıya verilir.
Arttırma tashihi: Silindir çukurlarının daha çok derinleştirilmesi ve resim tonunun daha yükseltilmesi demektir. Arttırma tashihi için önce silindir yüzeyi
temizlenir. Merdane dayanaklı boya verilir, yedirilmek istenen çukurluklar çıplak kalır. Korunmak istenen çukurlar boya ile doldurulur. Sonra yedirme
yapılır. İstenen derinliğe ulaşınca yedirme tamamlanmış olur.
Eksiltme tashihi: Silindir çukurlarındaki derinliğin azaltılarak resim zayıflatılmasına denir.
SERİGRAFİ BASKI TERİMLERİ
Serigrafi Baskı: Bir çerçeveye gerilen ince dokulu kumaş (ipek) ya da metal örgü üzerinde; basılacak şeklin içine rastlayan delikler açık bırakılır. Dış
kısım delikler ise, özel maddelerle kapatılır. Böylece oluşturulan herhangi bir yüzey üzerine konulup, özel bir lastikle içine mürekkep yayılarak,
toplanınca açık deliklerden aşağı sızan boya şeklin yüzey üzerine çıkmasını sağlar.
Serigrafi: Elek gibi gerilmiş ince özel ipek dokumaya dizilmiş yada yazılmış yüzeylerden geçirilen boya ile baskı yapılan sisteme denir.
Gaze (ipek): Çerçeveye gerilen ve üzerinde görüntüyü taşıyan dokumalardır.
Elek: Kalıp ipeği.
Foto Şablon: Elek üzerinde ışığa duyarlı fotoğrafik emülisyonlar kullanmak suretiyle yapılan çalışmaya denir.
Lak: İpek üzerinde film yada emülisyonla örtülmeyen kısımlardaki yüzeyleri kapatmaya yarayan sıvı maddelerdir.
Stensil: Şablon, serigrafi kalıbı.
Tiner: Eritgen, mürekkebi incelten sıvı.
Rakle: Eleğe konan mürekkebi aşağı geçiren, ahşap ya da alüminyum tutacağı ve buna takılıp değiştirilebilir özel bir lastik bölümü bulunan baskı
aracıdır.
Akrelik boya: Su ile inceltilebilen temizlene bilen her türlü akrilik ve plastik esaslı boyalardır.
İnceltici: Yapısında mürekkebin bağlayıcısındaki reçineyi çözen, mürekkebi incelten istenilen kıvama getiren kimyasal maddedir.
Geciktirici: Mürekkebin kurumasını hem şablonda hem de sonraki kurutma tertibatında yavaşlatmayı sağlayan kimyasal maddedir.
Köpük kırıcı: Mürekkeplerin karıştırma ve rakle ile baskı yapma anında mürekkepler köpürebilir bunu engellemek için kullanılan kimyasaldır.
Kalıp açıcı: Baskı sırasında ipekteki tıkanmaları engelliyen kimyasal maddedir.
Pistole: Rakle kullanmadan mürekkebi basınçlı havayla kalıbın içine püskürten tabanca görünümlü bir baskı aracıdır.
Rulo: Lastik bir silindir ve tutma sapından oluşur. Mürekkep ezmeye ve kalıp hazırlamaya yarayan aygıt.
Spatula: Kalıba mürekkep koymaya, kalıptan mürekkep sıyırmaya ve mürekkebi ezmeye yarayan ağaç saplı, çelik yada plastikten yapılma araç.
Rölyef (Kabartma): Basılan işe, kabartma tozu serpilip, tozun fazlalığı döküldükten sonra, elektrik ocağı üstünde ısıtılarak baskının kabartılmasıdır.
TAMPON BASKI
Tampon baskı: Klişe üzerine verilen boya bir rakle ile sıyrıldığında yalnızca dış kısımlarda kalır. Silikon ve yağ karışımından oluşan tampon ise bu dişi
kısımda kalan boyayı alarak basılması istenilen cismin üzerine bırakılır. Bu tamponun in büyük özelliği boyayı kolay kabul etmesi ve kusursuz
aktarmasıdır.
Fotopolimer Klişe: Plastik kalıp
Klişe: Pozitif film görüntüsünü taşıyan kalıp.
Rakle: Fazla boyayı sıyıran bıçak.
Slikon Tampon : Klişeden görüntüyü alıp baskı materyali üzerine aktaran silikon ve yağ karışımından oluşan tampon.
Morlock Gf: Tampon baskı makinesi türüdür. Mürekkebin çevre ile ilişkisi ke******. Bu sebeple hiç sulandırmadan iki üç gün kullanılabilir.
Morlock Mtr1: Tampon baskı makinesi türüdür. Yapışkan bir bant vardır ve bu yapışkan bant programlandırılan baskı sayısına gelindiğinde tampon
altına hareket eder. Tampon bu yapışkan banda basınca üzerindeki boya artıklarını bırakır.
Morlock Mds500: Tampon baskı makinesi türüdür. Büyük ve üç boyutlu parçalar üzerine dört renge kadar baskı yapabilirler.
Hazne: Baskıda kullanılacak boyanın konulduğu ve boyayı koruyan metal kap.
Koruyucu Bant: Klişenin üzerinde bulunan ve onu ışığa karşı koruyan bant.
Tesbit Banyosu: Pozlandırılan klişenin açılmasını sağlayan banyo.
Kapatma Lakı: Klişe tespit banyosundan çıkartılıp el değmeden suda yıkanır ve kurutulur. Kurutulduktan sonra hatalı yerlerin kapatılmasında kurutma
lakı kullanılır.
Demirklorür Dolu Küvet: Tespit banyosuyla açılan kısımların açılmasında kullanılan ve içinde Demir klorür bulunan küvetlerdir.
HOLOGRAM BASKI TEKNİKLERİ
Hologram: Doğru ışıklandırma altında, nesnelerin gerçekte olduğu gibi, farklı açılardan görülebildiği üç boyutlu görüntülerdir. Bu üç boyutlu görsel
verilerin kaydedilmesi, depolanması ve tekrar görülebilmesini sağlayan işlemler dizisine de "Holografi" denir.
Hologram; ışıklandırma şartları altında bakıldığında, cisimlerin gerçek dünyada olduğu gibi değişik açılardan görülebildiği, üç boyutlu görüntülerden
ibarettir.
Holografi ise üç boyutlu görsel bilginin kaydedilebilmesi, depolanması ve tekrar gözlenebilmesini sağlayan işlemleri dizisidir. Hologramın kullanım
alanları geniştir. Her türlü termo plastik işleme dayanıklı düz satıhlarda uygulanır. Tatbik edilen ürünü daha fazla değerlendirir ve tüketici üzerinde
ürünün "kaliteli, lüks, değerli" olduğu imajı yaratır. Grafik tipografik ve holografik eleman kombinasyonu baskılarda (kitap-dergi kapağı, dosya,
ambalaj kutuları, etiket, tebrik kartları, reklam broşürleri ve panolar, hediyelik eşyalar vs.) çok göz alıcı ve etkili olur. Hologramın en önemli hedef
grupları arasında kozmetik ve ilaç sanayi, kitap dergi ve tebrik yayınevleri, elektronik ve fotoğraf firmaları, bankalar ve sigorta şirketleri, otomobil ve
makine üretimi, tekstil sanayi, yüksek kaliteli ticari ürünler ve gıda sanayi bulunmaktadır.
Beyaz (normal) Işıklı Hologram: Bu Hologram yöntemi; üçüncü boyutu bir eksene indiren ve sanki objeyi bir yatay yırtmaçtan seyrediyormuş imajını
yaratan Hologram yöntemidir.
Referans Dalgası: Işık yayılması bir dalgalanma olarak tarif edilebilir. Bir objeden yayılan ışık dalgası, mesela bir fotoğraf malzemesi vasıtasıyla
doğrudan kaydedilemez. Objenin ışık dalgasını tamamen kaydedebilmek için, üzerine referans dalga olarak bilinen ikinci bir dalga bindirilir. Bu
olaya "Işık Enterferansı (Girişim)" denir. Enterferans neticesinde mekan itibarıyla dağılan ışığı fotoğraf malzemesine kaydetmek mümkündür.
Master Kalıp (Shim): Geliştirilen hologramın çok sayıda kapsamının üretilebilmesi için kağıt, ince plastik film veya metal folyo üzerine, holografik
görüntüyü oluşturankarmaşık, mikroskobik şekillerin basılabildiği kalıplardır. Holografik ürünler; kredi ve kimlik kartları, pasaport, hisse senedi gibi
kıymetli evrak, marka etiketleri, logolar gibi marka koruyucu malzeme üzerinde geniş çapta kullanılır.Master kalıp, fotoresit master plakadan
elektroplating yöntemi ile üretilir. Bunlar özel holografi laboratuarlarında hazırlanır. Bu kayıt olayına uluslar arası dilde "Mastering" denir.
Hologram Baskısı: Master kalıp üzerindeki holografik görüntü, özel baskı makinesinde basınç ve sıcaklık altında üretim malzemesine aktarılır. Bütün
bu işlemler sırasında kullanılan kimyasal maddelerin saflığı ve temizliği, çevre şartları, son ürünün kalitesi yönünden çok önemlidir.
Hologram çeşitleri:3D (3 boyutlu): Orijinal objeler veya küçültülmüş/büyütülmüş modeller içerir. Gerçek cisimle benzeri görüntü verir. 2D/3D: 3D gibi
derinliğe sahip olan ve bakış açısı değiştiğinde tayf renkleri değişenhologram tipi. Bunlarda düş bir grafik motif (çizim, logo, şekil) ön plandadır. 2D:
Çeşitli resim bölümlerinde renk değişimi vardır fakat derinlik yoktur. Özellikle dekorlar, yazılar ve basit grafiklerde kullanılan hologram tipidir. Saçılım
Ağı (Diffraction Grafings) Hologramları: Bu tür hologramlar, gerçek görüntü vermezler. Ancak çok ilgi çekici prizmatik şekiller yaratırlar. Değişik
açılardan gökkuşağı etkileri oluştururlar.
Stereogramlar (Multiplex): Çok boyutlu etki oluşturmak için holografik proses uygulanan, hareket içeren hologramlardır. Hareketli cisimler, özel
efektler ve bilgisayar grafikleri stereogramlar oluşturmak için kullanılabilir.
İnteraktif Hologram: Çift pozlandırma yoluyla üretilen hologramlarda bakış açısı yatay değişikliğe uğradığında farklılık meydana gelmektedir. Aynı
objede farklı (içerde/dışarıda, açık/kapalı) hareketler görülmektedir.
Entegral Hologram: Motifler normal ışıklandırmada bir film kamerası ile çekilir ve bölümler halinde yüzlerce bireysel resim parça, parça laser tekniği
ile bir master hologram oluşturulur.
Empülsiyon Hologramlar: Hareketli objelerin veya canlıların çekimi ancak katı rubin lazerle yapılabiliyor. Çünkü ancak bu lazerlerin flaş süresi 1/1 000
000 saniye (hatta 1/1 000 000 000 saniye) olmaktadır. Bu tip hologramlar ancak özel ihtisaslaşmış laboratuarlarda gerçekleştirilebilinir.
Kinegram: Sadece emniyet sahalarında kullanılan özel mikrostrüktürlü hologram tipidir.li örtücülük için gerekli baskı mürekkebi ihtiyacı azalmakta ve
baskı kalitesi iyileşmekte, baskı parlaklığı artmaktadır.
bilgiler alıntıdır arkadaşlar
Şeffaf ışığı geçiren bir zemin folyo (astrolon) üzerinde çeşitli veya aynı filmlerden, bir kalıp veya grup filmi yapılacak şekilde elde edilir. Bu işleme
montaj denir.
Filmler mutlaka ışığı geçiren bir zemin üzerine toplanmalıdır. Bu işler tek renkli işlerde çok kolay olmaktadır. Çok renkli işlerde rehberle "kılavuz" iş
görüldüğünden montaj zorlaşır. Çok renkli işlerin montajında her renge ait filmler mutlaka üst üste tam ve kaymadan oturmalıdır.
-- Trase: "Baskı Taksimat Çizelgesi"
İlk rengin montajını yapabilmek için altlık olarak kullanılan bir araçtır. Bu nedenle itina ile çizilmelidir. Kaliteli bir bristol karton üzerine veya hazır mili
metrik kağıda çizilir. Biz bu işlemi yaparken ışıklandırılmış özel montaj masası (sabit demir cetveli) kullanılmalıdır.
Taksimat, basılacak işe ve işin forma sayısına göre yapılır.
İlk esasa göre çizgiler çizilir
Kağıdın ebadı
Baskı başlangıcı
Sayfa dağıtımı
Sonra yardımcı çizgiler
Kesim
Metinli sayfalar
Ana kesim
Sayfa numara yerleri
Rehberler
Forma numara yerleri
Kağıt ortasını gösteren çizgi
Buna makas payı, iş numarası, işveren firma adı ve renk sayısı ilave edilir.
-- Filmlerin ASTRALON üzerine yapıştırılması
Filmler; montaj taşıyıcısı yani "astralona" şeffaf bantla, görüntü ve yazı olmayan kısımlardan yapıştırılır. Şayet "iş"üzerine şeffaf bant gelirse, ince
çizgiler baskıda ortaya çıkar. Şeffaf bant yerine özel yapıştırıcılar da kullanılabilir.
-- Montaj da sayfa dağılımı
Kitap dergi, katalog gibi basılı işlerin montajında, sayfaların tek, tek basılıp kırıldıktan sonra sayfa numaralarının doğru olarak serpilmesine "montaj
sayfa dağılışı" adını veririz. Sistem olarak kağıdın önüne ve arkasına baskı yapılmaktadır. Bu baskılara "ön yüz baskı" -"arka yüz baskı" adı veririlir.
Montaj sırasında "makas payının " mutlaka bırakılması ve makas tarafının işaretlenmesi lazımdır.
Kağıdın her iki yüzüne de baskı yapıldığı için birinci yüzü basılan kağıdın diğer yüzüne baskı yapabilmek için kağıdı çevirmek gereklidir.
Bu çevirme 2 çeşittir.
1) Yanı üzerine çevirme (Revolta)
Matbaacılıkta çok sık kullanılan bir çevirme şeklidir. Kalıpta ön ve arka sayfalar bir aradadır. Küçük ebatlı basılacak işlerde bu sistem uygulanır.
Kağıdın her iki tarafı da basılacağından bir tabaka ortadan kesilerek iki "aynı" forma elde etmiş oluruz. Bu çevirme usulünde kağıdın iyi kesilmiş
olması şarttır. Yanı üzeri çevirmede "Sayfa - Kılavuzu" değişir. "Baskı - Kılavuzu " değişmez.
2) Kıvırarak öne doğru çevirme "etek/makas revolta"
Kağıt "kağıt kenarı" ve "sayfa klavuzu" nun oldukları yerde kalacağı şkilde ve "Baskı Yan klavuzu " nun arka arkaya geleceği şekilde çevrilmelidir. Bu
çevirme usulünde de kağıdın iyi kesilmiş olması şarttır.(Dik açılı)
-- Montaj Hataları
Montaj yapılırken filmlerin ters veya doğru olmasına dikkat edilmelidir. Filmlerin ters yani "emülsiyonlu" (hassas) tarafı üste bakmalıdır ki kopya işlemi
yapılırken hassas tabaka plakaya gelsin. Aksi halde film kalınlığı ışığı geçireceğinden özellikle tramlı işlerde nokta kaybına neden olmaktadır.
Montaj esnasında yapılan ikinci bir hata da, sınırlı bir resim içerisinde tek, tek monte edilmesi gerekli filmlerin, iş olmayan kısımlarının üst üste
montajıdır. Üst üste filmler gölge yapacağından ve bu gölgeler de plakaya aynen geçeceğinden yeni bir kalıp çekmek zorunda kalınacaktır.
Bir formanın 16 sayfa olduğunu biliyoruz. Montaj esnasında bu formaların nasıl düzenleneceğini kendimiz maket yaparak görebiliriz. Bu maketi
yapmak için elimize bir adet A4 kağıt alalım. Bunu ortadan ikiye katlayıp önce A5 haline daha sonra tekrar kırarak A6 ve tekrar kırarak A7 haline
getirelim.
Amerikan cilt ve iplik dikiş ile yapılan işlemde formalar üst üste kırılmış olarak konmaktadır. Tel dikiş ile yapılan ciltleme de ise bu işlem tamamen
farklıdır. Bu ciltleme sisteminde formalar iç içe konmakta olduğundan montaj esnasında sayfa numaralarının dizilişi de farklıdır. Şimdi yukarıda örnek
olarak yaptığımız bir adet A4 kağıttan ayrı, ayrı 3 adet aynı ölçüde katlamak suretiyle 3 formalı Amerikan cilt montaj planını görelim.
Bu montaj şemasında şunu göreceğiz ki, iki ciltleme arasındaki baskıdaki yerler tamamen değişmiş ve çok farklı bir görünüm almış olmaktadır. Bu
yüzden matbaaya bu tür bir iş gönderilirken ciltleme şeklini belirtmek gerekmektedir. Baskı yapıldıktan sonra tel dikiş, Amerikan cilt olarak veya tersi
istenemez.
"Ciltleme" hakkında bilinmesi gerekenler...
Basılmış olan kitap, mecmua, broşür ve buna benzer bütün yazılı veya resimli işlerin bulunduğu kağıtların sayfa ve forma sırasına göre katlanıp bir
araya getirilmesi ve bunların blok teşkil ettikten sonra üzerlerine muhafaza olarak bir kap geçirilmesi ve bunların blok teşkil ettikten sonra üzerlerine
muhafaza olarak bir kap geçirilmesi veya dağılmaması için birbirlerine tutturulması ve bunun gibi işlemlere ciltleme, bu sanata da mücellit sanatı
denilmektedir.
Bu sadece genel tanı olarak geçerli izahattır. Mücellit sadece bir kitabın, bir mecmuanın ciltlenmesi anlamına gelmez. Örneğin, baskı makinesine
basılmak için bir iş geldi. Basılacak kağıdın makineye istenilen ebatta kesilerek yüklenecek hale gelmesi de .
Baskı sonrası formaların birbirini takip edecek şekilde sayfa numarası ile katlanması yine sıra ile dikilmesi veya tel dikişle tutturulması (
zımbalanması), pliyaj yapılması, gofre gibi işlemlerden geçmesi hepsi mücellit işidir.
Günümüzde mücellit işçiliği son derece ilerlemiştir. Teknolojinin gelişmesi ile formaların harmanlanması, dikişli tutkalı , kapak takması, kesme
işlemleri, hatta paketleme işlemleri bile (poşetleme) makineler tarafından yapılmaktadır.
Baskı sonrası , basılan bir işin son durumunu gösteren bir ayna görevini yerine getirmektedir.
Hazırlığı, filmi kağıdı baskısı ne kadar mükemmel olsa da bu işin mücellithaneden çıktıktan sonraki görünümü ve kalitesi gerçek bir sanattır.
Günümüzde yaşadığımız bazı hatalı ciltlemelerden kaynaklanan ve bizleri rahatsız eden (mutlaka yaşadığımız) olayları hatırlayalım. Bir kitap almak
istiyorsunuz. Beğenmiş olduğunuz kitabı elinize aldınız. Cilt kapağı eğri yapıştırılmış, formalar karışmış, selofan kabarmış, kenar kesimleri eğri ve
yanlış kesilmiş siz bu kitabı alır mısınız? Yoksa bu hataların yapılmamış olduğu daha düzgün bir kitabı mı tercih edersiniz?
İşte burada baskı sonrasının en önemli kısmı olan mücellit işinin ne kadar önemli olduğu ortaya çıkmaktadır.
-- Ciltçilik Terimleri
Kırım :Basılan bir işi verilen ebada göre kırılmasıdır.
:Basılı bir formayı katlama işidir.
Katlama :Kağıdın istenilen ölçüde katlanması
Harmanlama :Formaların, cilt öncesi kitap birimi haline getirilmek üzere sırayla yan yana veya iç içe dizilmesidir.
Kapak Takma :Amerikan ve iplik dikiş veya tel dikişli kitaplarda kapağın ilavesi.
Perforaj
elik açma ( basılan bir işin aynı sayfa üzerinden rahat koparılabilmesi için sık aralıklarla açılan delik işlemi - zımbalama işlemi)Pilyaj :Cilt işlerinde, katlamayı kolaylaştırmak için karton veya mukavva üzerinde oyuk açmak.
Tel Dikiş :En az (ortadan kırılmış) iki yaprağın birbirine tel ile zımbalanması
Omega Tel Dikiş
osyalara takabilmek için tel dikişin sırtı kambur şeklindeki çeşidi.Amerikan Cilt :Harmanlanan formaların freze ile sırtlarının tıraşlanması ve tutkallanarak yapıştırılması işlemi.
İplik Dikiş
Düğümlü - Atlamalı - Normal ) olarak çeşitleri olan ve harmanlanan formaların iplik ile birbirlerine sırt kısımlarından tutturulma işlemi.Şiraze :Kitapların kapağa bağlandıkları yerin iki ucunda ibrişimden örülen ince şerit.
Kurdele :Kitapların aralarında ayraç görevi yapan, hatırlanmasını istediğimiz sayfa arasına bırakılan kumaş parçası.
Numaratör :Birbirini takip eden sayfalar veya perforaj ile ayrılmış karşılıklı sayfaların takibi için istenilen yerlere baskı sonrası yapılan numara koyma
işlemi.
Varak :Tabaka Halindeki yaldız.
Taslamak :Hazırlanmış kitap kapağının cilt bezi ile kaplanması ve kapağın yan kağıdı ile birleştirilmesi işlemi.
Istaka :İçbükey olarak oyulmuş uçları ile cilt sırtını yuvarlaklaştırdıktan sonra düzeltmeye yarayan tahta ve kemikten yapılan mücellit aleti.
Spiral :Yaprak halinde veya forma halinde olan harmanlanmış bir işin sırt ve herhangi arzu edilen yerinden delinerek ve istenilen yerin başından
sonuna kadar özel telle birleştirilme işlemi.
Şömiz(gömlek) :Genellikle kitapların kapakları üzerine geçirilen baskılı koruma kapakçığı.
Gofre :Kalın kağıt veya karton üzerine içten veya dıştan olmak üzere yapılan baskı kabartma.
Pres :Altta ve üstte aynı ölçüde iki tablası bulunan, üstte sıkma işlemini yapan bir bölümü olan, ciltleme işlemi biten işin kapağı takıldıktan sonra
(kurumadan) cilt bezi mukavvaya yapışırken arada kalabilecek hava kabarcıklarının giderilmesi işleminin yapıldığı makineler.
-- Bir Kitabı Ciltlerken Yapılacak İşlerin Sıra İle Takibi
. Önce basılı işler kırma makinesi ile forma haline getirilir.
. Varsa yan kağıt veya içine girecek resim, harita, poster vb. ilaveler yapıştırılır.
. Harman yapılır ve formalar numara sırasına göre dizilir
. Müşteri isteğine göre tel veya iplik dikiş makinesinde dikiş yapılır
. İplik dikiş yapıldı ise sırtlar tutkallanır.
. İstenirse kenarlar yaldızlanır veya boyanır.
. Kitabın iyi açılması için kambura makinesi ile yuvarlaştırılır.
. Sırtın taşması için tekrar preslenir, sırt bezi geçirilir. Sırtın üst ve altına şiraze takılır.
. Başka makinelerde yan ve sırt mukavvaları kesilip kağıt, bez veya deri üzerine yapıştırılarak hazırlanan kitap kapakları kitaba takılır. Bu arada
kitap ile kapak arasına yanlara taşan bezler ve işaret ipi de takılarak yan kağıtları yapıştırılır.
. Kitap kuruyuncaya kadar pres edilir.
. Gerekiyorsa ve müşteri arzu etmişse sırt ve ön yüzlere ciltçi boyaları ve yaldız kullanmak sureti ile baskı yapılır. Cilt boyaları ışığa dayanıklı, örtücü ve
özel boyalardır. Bu boyalara parlatıcı vernik katarak görünüşü daha çarpıcı hale getirmek mümkündür
Kağıt Ebatları
Rotasyon baskıda kullanılan kağıtlar bobin halinde satıldığı için bobinin eni ile sipariş edilirler. ( Örneğin 70 gram 1. Hamur 45'lik bobin gibi). Tabaka
baskı yapan makinelerde ise kağıt tabaka halinde kesilmiş olup top veya paket halinde satılırlar.
Piyasada en fazla kullanılan ebatlar ise,
Bunların dışında özel siparişle her ebatta kağıt bulunmakta, gerekirse bobin halindeki kağıtlardan özel kesim yapılarak istenilen ölçüde ebat kağıt
elde edilmektedir.
Kağıt Standartları
A0=841x1189 mm
A1=594x841 mm
A2=420x594 mm
A3=297x420 mm
A4=210x297 mm
A5=148x210 mm
B0=1000x1414 mm
B1=707x1000 mm
B2=500x707 mm
B3=350x500 mm
B4=250x350 mm
B5=176x250 mm
C0=917x1297 mm
C1=648x917 mm
C2=458x648 mm
C3=324x458 mm
C4=229x324 mm
C5=162x229 mm
Kağıt Ağırlığının Hesaplanması
115 gramlık 70x100 cm ölçüsündeki bir kağıdın ağırlığı
70x100x115 =805 gr
10000
bu ölçüdeki kağıt 80,5 gr olduğuna göre bir top kağıt
80,5x500 = 40,250 kg ağırlığındadır.
Demek ki bir top kağıdın kaç kg geldiğini bulmak için uygulanacak formül sudur;
1 tabaka kağıdın ağırlığı = kağıdın enix boyuxgramajı gr/m² = gr
10.000
Gramaj = 1 tabaka kağıdın ağırlığı (gr)x10.000 = gr/m²
EnxBoy,
renk ayrımı
Renk Ayrımı (Color seperation): Basılacak orjinali kendisini oluşturan ana renklere ayırma işlemidir. Bu ana renkler: cyan, magenta, sarı ve siyahtır. Bu
renkleri içeren ayrımların (filmlerin) herbiri farklı bir kalıp üzerine pozlandırılır. Pozlanan kalıplar aynı taşıcı üzerine üstüste basılarak baskıyı
gerçekleştirir.
Renk Ayrımda: orijinali kendisini meydana getiren renklere ayırma işlemi filtreler yardımıyla ya da bu mantığa uygun olarak yapılır. Saydam renk
filtresi kendi rengini geçirir ve diğerlerini soğurur. Filtre tarafından emilen renk göz ve emilsüyon tarafından siyah olarak algılanır. Bu işlemin
yapılmasında tamamlayıcı renklerden faydalanılır. Kırmızı ve cyan, yeşil ve magenta, sarı ve mavi renkler tamamlayıcı renklerdir. Siyah sisteme
sonradan eklenir ve eklenme yöntemleri birbirinden farklıdır.
Renk ayrım, baskılacak olan orjinalin özelliklerine göre farklılıklar gösterebilir. Fotografik görüntüler CMYK bileşenlerine ayrılırlar. Renklerin açıklık ve
koyuluğu tram noktalarının büyüklüğüne bağlı olarak oluşturulur ve bu noktaların belli açıları vardır.
En baskın renk 45 derece açı yapar (Bu genellike siyahtır)
En az baskın olan renk 0 derece açı yapar (Bu genellikle sarıdır)
Magenta ve Cyan İse genellikle 15 ya da 75 derece açı yapar.
Noktaların bu şekilde açı yapmasının nedeni üstüste gelmeyerek farklı tonları oluşturmaktır. Gözümüz yanyana duran noktacıkları birlikte algılar. Eğer
belirlenen açılarda renk ayrımı yapılmazsa more adı verilen desenlenme problemi ortaya çıkar.
Bunun dışında; grayscale (griskala), iki ve üç tonlu görüntüler kendisini oluşturan renklere ayrılır. Hegzakrom baskılar için renk ayrımlarıda klasik
sistemden farklıdır.
ofset baskı
Ofset Baskı, 1904 yılında, Amerikalı Ira W. Rubel tarafından bulunmuş, genellikle (teneke ofset hariç) kağıt yüzeyine baskıda kullanılan baskı tekniği.
Günümüzde kitapların, gazetelerin, dergilerin, broşürlerin, faturaların, kartvizitlerin ve karton ambalajların basımında kullanılır.
Ofset sistemi aslında taş baskı sistemine benzer, ancak kalıp üzerindeki yükseklik farklarından yararlanmaz. Kalıp yüzeyi düzdür. (Yüzey üzerinde çok
küçük bir emülsiyon tabakası kalınlığı farkı vardır ancak bu kalınlık görüntü oluşturmada etkin değildir) Kalıp yüzeyinde iş olan yani basılacak alanlar
ve iş olamayan basılmayacak alanlar vardır. İş olan yani basılacak alanlar emülsiyon tabakasıyla kaplıdır. İş olmayan alanlarda ise emülsiyon
tabakası yoktur. İş olan yerler mürekkebi, iş olmayan yerler ise suyu tutar. Burada su ve mürekkebin birbirine karışmaması prensibinden faydalanılır.
Böylelikle iş olan yerlerde bulunan mürekkep baskıyı gerçekleştirir. Diğer alanlarda mürekkebi iten su olduğu için o bölgelere baskı uygulanmaz.
Kalıp hazırlama Günümüzde artık kalıp aşamasında ara eleman olan film kalkmış ve dolaysız olan bilgisayardan kalıba pozlandırma (CTP) tekniği
kullanılmaktadır.
Ofset tekniğinde kalıp hazırlamanın temel mantığı iş olan alanların görüntüsünü kalıp üzerinde saklamaktır. Bu işlem için ışığı geçirmeyen filmler
kullanılır ve kalıp üzerinde işli alanların görüntüsü oluşyurulur. İş olmayan alanlar ışıktan etkilenir ve banyoya karışarak kalıp üzerinden atılır.
Sistemde suyun işsiz alanlarda tutunmasının temel nedeni; bu bölgelerin üzerinde suyu tutan mikro gözeneklerin olmasıdır. (Gren) Mürekkebin
tutunduğu alanlar ise son derece düzdür ve bu yüzeyde su tutunamaz.
Ofset baskı sisteminde üç silindir vardır. Bunlar kalıp silindiri, Blanket silindiri ve Baskı silindiridir. Kalıp kazanın üzerinde kalıp bulunur. Kalıp
döndükçe mürekkep ve nemlendirme merdaneleriyle temas eder. Kalıp üzerinde görüntü düzdür. Blanket merdanesi üğzerinde esnek kauçuk bulunur.
Baskı, kalıbın baskı meteryaline değil kauçuğun baskı meteryaline temasıyla sağlanır. Kauçuk üzerinde görüntü tersttir. Baskı meteryali blanket ve
baskı kazanları arasından geçer ve baskı gerçekleşir
kartvizit hakkında bilgiler..
Genel olarak sahibinin adı ve soyadı, bağlı bulunduğu kurum, unvanı ve iletişim bilgilerinin yer aldığı tasarımlardır. Çoğunlukla kartvizit baskıları
bristol kartona yapılmaktadır. Kartvizitler için sıklıkla kullanılan ölçüler: eni için 5 - 5,5 cm, boyu için 8-9 cm'dir. Kartvizitler, kurumsal kimliğin ayrılmaz
bir parçası olduğu için bu doğrultuda hazırlanması gerekmektedir. Firma logoları için belirlenen renklerin pantone numaraları matbaa ile
paylaşılmalıdır. Kartvizitler, profesyonelliğin kısa bir ifadesidir. İş görüşmelerine başlamadan önce kartvizitlerin değişimi son derece önemlidir.
Renkli kartvizit, Basit görünüşünün yanında imaj bakımından etkili bir reklamdır. Günümüzde firmalar tanıtıma ayırdıkları rakamları kıstıkça farkında
olmadan piyasalarını rakip firmalara kaptırmaktadırlar. Kriz dönemlerinde reklamdan tasarrufa gitmek isteyen firmalar, kartvizitlerindeki imajlarını
düzeltmekle de kendilerini tanıtabilmektedirler. Renkli kartvizitin diğerlerine göre
Renkli olması nedeniyle görsel çekicilik
Kâğıdının iyi kalitede (kuşe) olması
Firma ürünlerinin resimlerle gösterilmesi
Basit kartvizitlerden daha hesaplı olması (toplu basıldığı için)
Arka Baskısının olması
Islanmaması için selefon kaplama olması
gibi üstünlükleri bulunmaktadır.
Kartvizit ağacı şu şekildedir :
Seri Üretim Kartvizit
Popüler Kartvizit (Resim ağırlıklı, canlı renkler için ideal)
Mat Selefon Kartvizit (Az resimli, logo ve yazıdan oluşan kartlar için ideal)
Fantezi Kartvizit (Resimsiz, logo ve bilgilerden oluşan kartlar için ideal)
Acil Kartvizit
Digital (dijital) Baskı
Ofset Express Baskı
Özel Kartvizitler
2 Renk - Tek yüz
3 Renk - Tek yüz
4 Renk - Tek yüz
Çift yüz
V.I.P Kartvizitler
Gofralı Kartvizit
Gofralı Kısmi laklı kartvizit
Kabartma yazılı kartvizit
Kabartma yazılı ve yaldızlı kartvizit
Ekstra Uygulanan İşçilik [değiştir]Gofre
Varak
Bölgesel parlaklık
Selefon
Özel kesim
montaj şekli revolta
revolta baskı kalıptan, baskı sayısından, filmden kar ettiğimiz güsel bi montaj şeklimizdir aşağıda bi kaynaktan aldıgım daha acıklayıcı bilgiler var
Revolta, basılı bir dokümanın ön ve arka sayfalarını aynı kalıpta basma işlemi. Baskıda revolta yapılabilmesi için kağıdın ön ve arka yüzleri aynı
özellikte olmalıdır. Ön ve arka yüzleri farklı özelliğe sahip kağıtlarda revolta uygulanamaz.
Belgenin revolta yontemi ile basilmasi icin gerek kosul, kagidin makas diye bilinen kisminin degistirilmemesidir. Yani makas olarak adlandirdigimiz
kenari "A" kenari olarak kabul edersek, kagidin arka yuzu cevirildiginde yine A kenarindan tutularak baskiya girmelidir. Kagit matbaa makinasinda
bulundugu yerde X ekseni (yatay eksen) uzerinde sagdan sola veya soldan saga cevirilir. Bu tur baski yontemi kullanilacaksa, makas kagidin uzun
kenari esas alinarak verilir.
"Kağıt" Hakkında Bilinmesi Gerekenler
-- Kağıtların Matbaacılık Dilinde Adlandırılması
Matbaacılık sektöründe kağıt birinci hamur - ikinci hamur - üçüncü hamur, yani imalat şekillerine göre göz önüne alınarak sınıflandırılmış olurlar.
Bunların dışında da her türlü isimler altında birbirinden farklı özelliklere sahip kağıt çeşitleri bulunmaktadır. Bu çeşitlerin neler olduğunu ve en çok
duyacaklarınızı hatırlatalım.
Hamur Kağıt : Bileşiminde selülozu çok odunu az olan.
Hamur kağıt : Bileşiminde odun ve selüloz oranı hemen, hemen eşit olan.
Hamur kağıt : Bileşiminde odun oranı çok fazla selüloz oranı az olan
Kuşe kağıt : Bileşiminde %5 odun bulunan parlak ve mat cinsi bulunan kaliteli kağıt.
Pelür : Çok ince ve hafif kağıt.
Ambalaj Kağıdı : Düşük kaliteli hamurdan yapılan, kalın ve ağır maddelerin sarıldığı kağıt.
Amerika Bristol
Otokopi kağıtları : Üst nüshasına yazılınca alt nüshalarına aynı yazıyı geçiren, kağıt türüdür.
Özel kağıtlar
Aydınger : Daha çok mimarların kullandığı kaygan yüzeyli, saydam özel kağıt.
Ozalit kağıdı : Kalıplardan resim ve yazıları çoğaltmaya yarayan, yüzeyi ışığa karşı duyarlı madde ile kaplı kağıt.
-- Ofset Kağıdın Kalitesi
Çok iyi baskı yapabilmek ve çok hızlı baskı hızına erişebilmekte kağıt çok önemlidir. Bunun için ofset baskıda kullanılacak kağıtlarda aranan nitelikler
şunlardır.
. Sathı düzgün olmalıdır ( dalgalı olmayacak )
. Kesimi düzgün olmalıdır
. Kağıt suyuna kesilmiş olmalıdır
. Baskıya yatkın olmalıdır. ( lif ve dolgu maddeleri yönünden )
. Nemi normal olmalıdır %60-65
. İyi depo edilmiş olmalıdır
. Çok tozlu olmamalıdır
-- Kağıttaki "Ph" Fazlalığının Baskıdaki Zararı
Yüksek Ph değerine sahip kağıtlar, baskı plakasının bozulmasına neden olmaktadır. Ofset tamamen su ile çalışan bir sistem olduğundan kauçuk
üzerindeki nemlilik daima kağıt yüzeyi ile temas halindedir. Bilindiği üzere su bir nevi çözücü olduğundan kağıttaki asitlik kauçuğa, kauçuktaki asitlik
plakaya intikal ederek baskı plakasının yağlanmasına dolayısıyla PLAKANIN UÇMASINA neden olur. Aynı zamanda asitlik, plâkayı nemlendiren su
verici merdanelere ve dolayısı ile baskı kalıbı hazne suyuna geçerek, hazne suyunun Ph değerini arttırır.
-- Kağıdın Arka Vermesi ( Kirletme )
Kâğıdın mürekkebi emişi genellikle yüzeyi ile ilgilidir. Kağıt yüzeydeki mürekkep kalınlığı çok önemlidir. Kağıdın mürekkebi emiş kabiliyeti çok
önemlidir. Çoğunlukla mürekkep kağıt yüzeyinde oksidasyon neticesinde kurur. Yüzeyin emiş gücü düşükse mürekkebin kağıda oturması çok yavaş olur
ve arka verme durumu oluşur.
Arka verme ; basılmış yüzeydeki mürekkebin kurumaması halinde üzerine gelen ikinci tabaka kağıdın yüzeyini kirletmesidir. Bu terim kağıdın ön
yüzüne koyu basılan bir işin, kağıdın arkasından görülüyor olması ile karıştırılmaktadır.
-- Kağıdın Su Yönü
Kağıdın suyu, imalat sırasında kağıt hamurunun hazneden sürekli elek üzerine gelirken aktığı yön ( doku istikameti ) demektir. Çünkü selüloz lifleri bu
yönde uzar ve keçeleşir.
Kağıdın su yönünü bulmak için yapılması gereken en pratik işlem şudur: Bir parça kağıt enine ve boyuna katlanır. Katlanan yerler hafifçe nemlendirilir
ve tırnakla çizilir. Bu işlemden sonra kağıdın dalgalanan tarafı su yönünün ters olduğunu gösterir. Çünkü selüloz lifleri bu yönde kırılmıştır ve kağıtta
dalgalanmaya sebep olur. Dalgalanmayan diğer taraf ise kağıdın su yönünün olduğu tarafı göstermektedir. Kağıdın su yolu baskı ve ciltte son derece
önemlidir.
-- Kağıt Suyunun Tespiti
. Kağıt su yönünde daha düzgün yırtılır.
. Aksi yönde daha tüylü ve eğri yırtılır.
. Kağıt su yönü istikametinde daha toktur.
. Kağıt nem aldığı veya nem bıraktığı zaman su yönünde daha fazla uzar.
-- Kağıt Kalitesinin Kontrolü
. Kağıdın yüzeyi, yandan gelen ışık altında gözle tetkik ederek ve el ile dokunarak kontrol edilir.
. Kağıdın temizliğini anlamak için üstten ve alttan ışıklandırarak lup ile tetkik etmelidir.
. Kağıdın sağlamlığı, defalarca katlanıp enine boyuna yırtmak sureti ile anlaşılır.
. Kağıdın kalınlığı mikrometre ile ölçülerek anlaşılır.
. Kağıdın içinde tutkal miktarının az veya çok olduğunu, kağıdın üzerine mürekkepli kalemle enine boyuna çizgiler çekerek anlamamız mümkündür.
Mürekkep şayet kağıt üzerine yayılmaz ve arkaya geçmez ise, kağıt tam tutkallıdır diyebiliriz. İnce çizgiler yayılmaz ve arkaya geçmez, ama kalın
çizgiler yayılır ve arkaya geçerse bu kağıt yarım tutkallıdır. Şayet her iki çizgi de arkaya geçecek olursa çok az tutkallı veya hiç tutkalsız diye
yorumlayabiliriz.
. Bir kağıdın hava geçirip geçirmediğini altına mum yakarak anlarız. Hava geçirmeyen kağıt, altında mum yakıldığı zaman birçok hava kabarcıkları
çıkartır.
. Kağıdın ışığı geçirdiğini, altına basılı bir şey konulup bakıldığı zaman anlaşılır.
. Kağıdın tozlu olup olmadığı çok önemlidir. Baskı esnasında makinenin merdanelerine zarar vereceğinden siyah bir bezle silinerek veya test edilecek
kağıt, siyah bir kağıt üzerine silinerek tozlu olup olmadığı kontrol edilir.
. Kağıdın emiciliğini anlamak için bir yüzeyi ıslatılır. Emici olan kağıt suyu çabuk çeker.
. Kağıdın baskıda yolunma yapıp yapmayacağını anlamak için yüzeyine ıslak parmakla bastırılıp süratle çekilir.
baskı,gofre, selefon ve geri dönüşümlü kagıt nedır?
« : Aralık 03, 2007, 11:47:47 ÖS »
Baskı Nedir?
Geçmişten bugüne el yada baskı makineleri ile hazır olan emaye kalıba basınç uygulayarak bir renkten birçok renge kağıt,karton,çıkartma etiketi, vb.
üzerine uygulama ve çoğaltma sanatıdır.
Uygulama yapan kişiye zanaatkar, basınç yapılan resim, yazı, şekle kalıp, zanaatın yapıldığı kurumda matbaa olarak anılır.
İlk basım ve çoğaltma zanaatı MÖ 868 yılında Çin’de bakır kalıplarından yapıldığı tahmin edilmektedir. Avrupa , 1440 yılında matbaanın kurucusu
Johan Gutenberg tarafından ilk defa kuşundan tek tek dökme harfleri yan yana getirerek ilk basım ve çoğaltma zanaatını gerçekleştirmiştir.
Gofre Nedir?
Kabartma ya da çukur olarak, tahta yada maden levhalar üzerine kazılmış; ya da bakır ve çinko levhalar üzerine film yapma işlemi ile nitrik asitle
indirilmiş levhalara verilen ad.
Selefon Nedir?
Kağıt,Karton gibi yumuşak dokulu ürünlerin üzerine baskıyı dış etkenlerden korumak ve tasarımı ön plana çıkartmak için kullanılan tutkal,amonyak,su
malzemelerinin basınç veya sıcak termal ışıkla ürüne plastik kaplamadır.
Geri Dönüşümlü Kağıt Nedir?
Kağıdın Hammaddesi odundur. Kağıtlık odun, mobilya vs. üretiminde kullanılan odundan düşük, yakacak olarak kullanılan odundan daha yüksek
kalite seviyesindedir. Bu odun da, ya iğne yapraklı (çam vb. yumuşak) ağaçlardan veya yapraklı (meşe vb. sert) ağaçlardan elde edilir. Bu sebeple
tüm organik üretilen kağıtlar geri dönüşümlüdür. Kağıda baskı sonrası laminasyon uygulanmış ise (Selefon,lak, kısmi lak, vernik..) bu özelliğini büyük
kısmını yitirmektedir. Kimyasal ağırlıklı kağıt üretiminde günümüzde Baryum sülfat, kalsiyum sülfat (CaSO4) dolgu maddeleri sıklıkla kullanılmaktadır.
Standart olarak ilk DIN tarafından DIN 476 adı ile 1922 yılında Almanya’da Kabul edilen “A SERİSİ EBATLARI” nı aşağıda bulabilirsiniz.
A SERİSİ MM
A0 841X1189
A1 594X841
A2 420X594
A3 297X420
A4 210X297
A5 148X215
A6 105X148
A7 74X105
OFSET BASKI TEKNİKLERİ
OFSET KALIP TERİMLERİ
Kalıp: Montajı tamamlanmış filmlerin görüntülerinin, ışık yoluyla aktarıldığı ve bazı kimyasal işlemlerle baskıya hazır hale getirilen yüzeyi ışığa duyarlı
metal plakalardır.
Kalıphane: İçinde kalıp yarı yıkama ve açma küvetleri, turnet, kopya şasesi, laklama masaları, kalıp rötuş masaları bulunan bölümdür.
Ecza muhafaza dolapları: Kalıp eczalarını saklamak ve muhafaza etmek için kullanılan dolaplardır.
Montaj dolapları: Çekilecek ve çekilen montajları muhafaza etmekte kullanılır.
Laklama masaları: Kalıba lak sürmede kullanılır.
Higrometre: Nem ölçme aleti. Kalıphanenin nemini ölçmede kullanılır.
Açma ve yıkama küvetleri: Pozlanan kalıbın açılması ve yıkanması için kullanılan yerdir. Tabanda ızgara bulunur. Ayrıca açma küvetleri üzerinde; kalıp
açarken oluşan gazların ve buharın tahliyesi için aspiratörlü davlumbazların olması gereklidir.
Tek metalli kalıplar: Çinko veya alüminyum metallerinden oluşmuş ofset kalıplarıdır.
Çinko Kalıplar: Tek metalli kalıplardır. Tire işler için uygundur. Greni kaba olduğu için ince tramlı hassasişler için elverişli değildir. Yüzeyi donuk ve koyu
renktedir. Asitten hemen etkilenir. Çabuk okside olur. Basılan kalıp, üzerindeki iş silindikten sonra gren yapılarak yeniden kullanılabilir.
Aluminyum Kalıplar: Tek metalli kalıplardır. Greni ince olduğu için ince tramlı hassas kopyalar için elverişlidir. Yüzeyi gümüş beyazı rengindedir. Asitten
hemen etkilenmez. Çabuk okside olmaz. İnce grenli olduğu için az emaye ve az hazne suyuna ihtiyaç gösterdiği için avantajlıdır. Bu kalıplarda da
basılan kalıp üzerindeki iş silinip gren yapılarak yeniden kullanılabilir.
Pozitif tif kalıp: Pozitif montajdan kalıp çekilir. Emayesi turnette döküldükten sonra montaj pozlandırılır. Poz gören kısımlar sertleşip kalıp üzerinde
kalır. Poz görmeyen kısımlar açma banyosunda kalıpta çözülüp kalkar. Kalkan kısımlar asit çözeltisi ile derin yedirilir. Böylece 1-2 mikronluk derinliğe
inen yerlere daha sonra sürülen lak yerleşir. Asıl boyayı alıp baskı yapan kısımlar bunlardır.
Negatif tif kalıp: Negatif montajdan kalıp çekilir. Kalıbın poz gören kısımları sertleşir. Poz görmeyen yerler ise banyo esnasında çözülür. İşin ekonomik
yönü hesaplandıktan sonra negatif montaj gerektiriyorsa; işin negatif filmleri çekilip, negatif montaj yapılır ve negatif kalıp çekilir. Sonuçta baskı
orijinalin benzeri olur.
Ozasol banyo: (Ozasol açma) Pozlandırılmış ozasol plakanın muntazam açılmasını sağlar. Tram noktalarını tahrip etmez. Plaka kenarlarındaki geç
açılmayı ortadan kaldırır. Pozlandırmadan sonra plaka üzerine kafi miktarda dökülür. İş olmayan kısımlar beyaz (plakanın rengi) oluncaya kadar
banyo edilir. Piyasada konsantre şekilde satılır. Yaz sulandırılma ve kışın değişik oranlarda sulandırılır. Her firmanın değişik şekilde miktarı ticari
etiketlerde yazılıdır.
Tif emaye: Ofset tif klişelerinin hazırlanmasında hassas ve ince tramlı işler için asit tipi developmanlı hazır çinko ve alüminyum hassaslaştırma
solüsyonu.
Tif açma: Emaye ile hassaslaştırılmış ve pozlandırılmış kalıpların developman solisyonudur. Kalıbın muntazam açılmasını sağlar. Pozlandırmadan sonra
kalıp üzerine dökülür. İş olan kısımlara tampon ile yayılır. Kalıp üzerinde dairevi hareketlerle iş olan kısımlarında beyaz köpük bırakıncaya kadar
açılmasına devam edilir. Banyo artıkları rakle ile temizlenir.
Tif İndirme: Tif lakının yerleşebilmesi için gerekli derinliği sağlayan ve kalıbın tirajında çok öneli olan bir malzemedir. İstenilen indirmeyi (derinliği)
çabuk sağlar. Açılan yazı veya tram noktalarını hiç bir değişikliğe uğratmaz. Açma banyosundan sonra kalıp üzerine (öncelikle iş olan kısımlara)
tampon ile tatbik edilir. Rakle ile banyo artıkları temizlenir, ispirto veya su ile iyice temizlenir.
Tif Lak: Tram çukurlarına iyice nüfuz eder. İnce tabaka teşkil eder. Kalıp ispirto veya su ile temizlenip kurulandıktan sonra lak pamukla sürülür,
inceltilir ve kurutulur.
Tif Karartma: Laklanan imajın daha iyi kontrol edilmesini sağlamak vs. maksatlar için koruyucu amaçlı bir developmandır. İstenilen siyah örtücülüğü
verir. Kalıbın makinede hemen alışmasını sağlar. Sürülen lak kuruduktan sonra üzerine pamukla tif karatma sürülür ve pudralanır.
Koruyucu Zamk: Kalıpları bekleme esnasında oksidasyondan koruyan koruyucu maddeler ihtiva eden uzun ömürlü bir karışımdır. Kalıbın uzun süre
muhafaza edilmesini sağlar. Kalıp çekiminden sonra ve makine durmalarında kullanılır.
Ozasol Baskı Plakaları: Yüzeyi elektrolitik ile kaplanan hazır emayeli plakalardır. Pozitif veya negatif çalışırlar. Su vermede üstün gelişmeler sağlar.
Yüksek baskı tirajına dayanıklıdır. Pozitif ve negatif plakalar olmak üzere iki türü vardır.
Pozitif Ozasol Plakalar: Pozitif montajlar çekilir. Poz gören kısımlar banyoda çözülür gider. Poz görmeyen kısımlar baskı yapar. Yaklaşık baskı tirajı
50.000�dir.
Negatif Ozasol Plakalar: Negatif montaj çekilir. Bunda poz gören kısımlar sertleşir. Diğer kısımlar banyoda çözülür. Dayanma süresi pozitif kalıplara
göre daha azdır.
Ozasol Fikser: Plakanın karartmayı çabuk almasını sağlar. Plakanın ton yapmasına mani olur. Su-Mürekkep dengesini süratle temin eder. Banyodan
sonra plaka su ile yıkanır ve ozasol fikserle fikserlenir.
Ozasol Karartma: İyi koruyucu vazifesi görür. Plaka üzerinde kuruma yapmaz. Plaka fikserli iken pamuk tamponla iş olan yerlere sürülür.
Ozasol Banyo: Ozasol kalıplarda kullanılan konsantre bir banyodur. 1+9 oranında sulandırılarak kullanılır. Çok Metalli Kalıplar: İki veya üç değişik
metal tabakanın birleşmiş şeklidir. Bu metal tabakaların, su ve boyaya olan reaksiyonları birbirleri ile zıttır. Boyayı kabul etmesi gereken yerlerde lak
yerine, bakır bulunur. Suyu tutması gereken yerler ise çelik, krom-çelik alaşımı ile kaplıdır. Yüksek baskı tirajlı işlerin temiz ve yoyaya doygun olarak
basılabilmesine imkan verirler. Ortalama baskı sayısı 100.000dir.
Dezavantajı: Teçhizat ve kalıp olarak pahalı olmaları, bir defa kulanılabilmeleri ve tashih imkanlarının çok sınırlı olmasıdır.
Bi-metal kalıp: Bakır-krom veya bakır-nikel gibi çift tabakalı metal ofset kalıbı. Bakır veya pirinç taşıyıcı tabaka ve onun üzerinde bir krom
tabakasından oluşur. Krom tabakası suyu kabul eder, boya almaz. Oksidasyonu önlemek için zamklamaya gerek yoktur. Kalınlığı 0.5 mmdir. Ortalama
baskı sayısı: 100.000dir.
Tri-metal kalıp: Üç metalli plakalar. (Krom, bakır, alüminyum) veya (Krom, bakır, çelik) gibi. Bu kalıplarda çelik veya alüminyum taşıyıcı tabaka
üzerinde bakır tabaka bunun üzerinde de krom tabaka bulunur. Kalınlığı 0.5 mm.dir. Ortalama baskı sayısı 1.000.000 dur.
Quatro metal kalıplar: Dört metalli plakalardır. Taşıyıcı alüminyumdur, üzerine bakır onun üzerine özel bakır, onun üzerine de krom gelir. Özel bakırın
faydası baskıda mürekkep akıcılığını artırmaktır. Ortalama baskı sayısı 1.000.000 dur.
Grenaj: Baskısı yapılan plakanın tekrar kullanılır hale gelmesi için yapılan temizleme işlemidir. Çinko ve alüminyum kalıplar kopyadan önce
grenlendiği gibi basılan kalıpları tekrar kullanmak için silme işidir. Grenlenen kalıbın yüzeyi matlaşır. Bu yüzeyde çok küçük çukurlar oluşur. Bu
çukurlar hazne suyunun tutunabilmesini sağlar. Kalıp grenlenmemiş olsa hazne suyu kalıp üzerinde kalmaz. Kalıp ton tutar. Çok metalli kalıplar
grenlenmez.
Gren makinesi: Çinko ve alüminyum kalıpların üzerindeki işi silmede kullanılır. Kalıp gren makinesinin tablasına yerleştirildikten sonra, kalıbın üzerini
kaplayacak şekilde porselen bilyeler dökülür. Belli aralıklarla ince özel kum ve su dökerek titreşim yardımıyla kalıbın üzerindeki işler silinir, küçücük
çukurcuklar oluşur.
Mekanik Grenleme: Kalıbın kum tanecikleri ile bombardıman edilmesi, fırça yardımıyla matlaştırılması veya bilyalarla kalıp üzerine küçük çukurlar
açılmasına denir.
Elektrokimyasal Grenleme: Bu yöntemde plakanın yüzeyi iletken bir banyoda elektronların alüminyumoksidi çok ince bir tabaka halinde
ayrıştırmasıyla gözenekli hale getirir. Mekanik yolla matlaştırılmış plakadan greni çok daha incedir.
Hamlama asidi: Grenaj sonrasında kalıbı temizlemek için % 3 oranında kullanılır. Kalıp fırçalandıktan sonra suyla yıkanır. Grenli kalıp üzerindeki toz
ve yabancı maddeleri temizler. Emayenin kalıba daha iyi tutunmasını sağlar.
Hamlama: Plaka üzerindeki yağların ve kirlerin asitli su ile temizlenmesi.
Rakle: Banyo işlemleri sırasında kalıp üzerindeki banyo artıklarının sıyrılarak atılmasını sağlayan özel lastikli sıyırgaç. Bunlara ilaveten ayrıca; mezür,
pamuk, fırça, huni, filtre ve ispirto gibi sarf malzemeleri de gereklidir.
Emaye: Işığa karşı hassas kimyasal malzeme.
Turnet: Ofset kalıpları hazırlanmasında çinko plakaların emaye ile aynı zamanda kurumasına yarayan alet. Çeşitli büyüklükte yuvarlak bir dolap
halindedir. Ortada bir motorla dönen kollar vardır. Bunun üzerine çinko kalıp bağlanır, döndürülerek tam ortadan emaye dökülür, kapak kapatılır; tur
adedi tayin edilir,ısıtma anahtarı açılmıştır. Kısa bir müddet sonra kalıp hazır olur. Fabrikasına göre çeşitli modelleri, dik ve yatık olanları vardır.
Isıtma ve kurutma tertibatı, devir sayacı, termometre, kalıp yıkamak için telefon duş tertibatı vardır.
Kopya Şasesi: Montajı hassas plaka yüzeyine geçirmeye yarayan özel ışıklı cihazlardır. Kalıp pozlandırmada kullanılır. Montajın emayeli kalıp ile
vakum altında pozlanmasını sağlamaktır. Yeni çıkan şaseler; bir ışık kaynağı, çift vakum çerçevesi ile kaliteli kalıplar süratle baskıya hazır lale
getirilir. Güçlü mor ışık en modern metal halogen ampulü iyi izole edilmiş, lamba ile çerçeve arasında ideal mesafe ayarlanmıştır. Cihazın bir
çerçevesinde kalıp pozlanırken diğer tarafında da kalıp değiştirilebilir. Gerek ışık kaynağı gerekse çift taraflı kullanımı dolayısıyla %80 oranında
zaman ve enerji tasarrufu sağlar. Ön tarafında elektronik kontrol ve kumanda sisteminde; otomatik ayarlanan poz süresi, vakum göstergesi, lamba
saat göstergesi mevcuttur.
Açma tamponu: Kalıp kopya, banyo işleminde kullanılan özel fırça.
Kalıp rötuş masaları: Kalıplardaki film ve bant izlerini rötuş yapmak ve zamklamada kullanılır.
Retüş: Kalıp-kopya işlemi sırasında, istenmeyen yerlerin atılması işlemi.
Korrektör: Kopya işlemi tamamlanmış plaka üzerinde, istenmeyen yerlerin çıkarılmasını sağlayan kimyasal solüsyon.
Difüzyon Pozu: Kalıp üzerindeki bant, film, astrolon, pislik vb. izlerini pozlama yoluyla yok etmek için difüzyon perdesi ile verilen pozlamaya denir.
Hazne Suyu Konsantresi: Düz ofset baskı makineleri için asidik bir hazne suyu konsantresidir. Konvansiyonel nemlendirme sistemleri için hazırlanmış
olup kalıpları oksidasyona karşı korur. Kalıbı temiz tutar, renk canlılığını ve parlaklığını temin eder. % 3 4 oranında 4.5 pH değerine ayarlanarak
kullanılır.
Kalıp Temizleyici: Ofset baskı kalıplarındaki kuru ve taze boyaları kağıt ve toz lifleri ile diğer birikintileri ve toplamayı süratli ve güçlü bir şekilde
temizleyen mükemmel bir kalıp temizleme sütüdür. İhtiyaca göre su ile çoğaltılarak da kullanılabilir.
Lak Sökücü: Plaka üzerinde lakın giderilmesiyle grenaj zamanından tasarruf edilir. Kalıpta yapılacak düzeltmelerde eski lakı sökerek yenisi için lak
yerlerini hassaslaştırır. Pamuğu emdirilmiş lak sökücü ile iyice ovulur. Suyla temizlenir.
Mizantren: Basan kısımların daha iyi çıkması için ve basılacak işten daha iyi netice alabilmek için kalıp arkasında veya kazan kağıdında yapılan
işleme denir.
Ton Giderici: Ofset plakalarında tam bir temizlik yaparak, kurumuş mürekkep, yüzeydeki oksidasyon, tonlama ve diğer kirleri temizleyen ve güçlü
temizlik özelliği ile imaj sahalarının mürekkep tutma özelliğini arttıran bir karışımdır. Çinko ve alüminyum kalıplarda, baskı öncesi, baskı anı ve baskı
sonrası meydana gelen oksitlenmeyi giderir. Kalıpların tekrar kullanılmasında koruyucu olarak uzun süre saklanmasını sağlar. Ton yapan kısımlar
pamuk ve süngerle iyice ovulur. Bol su ile temizlenir.
Tram: Gerek tipo baskıda klişe, gerek ofset ve tifdruk baskılarda kalıp yoluyla resim basmaya yarayan noktacıklardır. Baskı çeşidi ve baskı
malzemesine göre göre cm2ye düşen nokta sayısı değişir.
Termal Kalıp: Bilgisayardan kalıba sisteminde kullanılan lazer yöntemiyle üzerine görüntü aktarılan ısıya duyarlı kalıplardır. Bu kalıpların üzerine
görüntü aktarılırken direkt bilgisayardan verilen komutla lazerli pozlama yapılır. Son teknolojik ofset makinelerinde (Speedmaster vb.)
kullanılabilindiği gibi klasik ofset makinelerinde de kullanılabilir.
Polyester Kalıp: Film gibi pozlandırılıp yeniden kalıp çekmeye gerek olmadan baskı makinesine bağlanabilen kalıptır. Her türlü ofset makinelerinde
kullanılabilir.
OFSET BASKI TERİMLERİ
Alkol: Baskıda kaliteyi arttırmak için kullanılan uçucu sıvı madde.
Asansör: Baskı makinesi aparatlarından biri.Baskıya girecek olan baskı materyalinin istiflendiği baskı tablasıdır.Buraya baskı materyali düzgün bir
şekilde bırakılmalıdır.
Bağlayıcı: Mürekkep pigmentlerini birleştiren sıvı madde.
Blanket: Basılacak görüntünün baskı materyaline aktarılmasını sağlamak için blanket kazanına takılan materyaldir.
Boya Ünitesi: Boya ünitesi; boya haznesi, taşıyıcı, verici, ezici ve dağıtıcı merdanelerden oluşur. Merdanelerin görevi, hazneden boyayı alıp incelterek,
kalıba eşit incelikte ve düzgün olarak aktarmaktır. Kalıba boya veren merdaneler kauçuk kaplıdır.Diğer merdaneler ise çelik veya bakır kaplamadır.
Büro teksir makineleri: Küçük tabaka kağıtlara baskı yapan küçük baskı makineleridir. Takriben 25x35 cm. ebadındadır. Kalıpları genellikle karton
veya ozasol alüminyumdur.
Çok renkli makineler: Birden fazla ünitenin yan yana gelmesiyle oluşturulan makinelerdir. Ünite sayısı kadar renk basma imkanı vardır.
Emniyet tertibatı: Emici kafa ile makaslar arasında, makinelerin tiplerine göre değişen güvenlik tertibatları bulunur. Bunlar çift kağıt akımını, kağıdın
geçip geçmediğini, kağıdın eğri veya kırışık olma durumlarını kontrol ederler.Gerektiğinde baskıyı, kağıt akışını boya ve su akımını durdurup
makinenin süratini rolantiye alır. Bu kontrol, siviçler yardımıyla veya mekanik dokunma şeklinde ya da fotosel yöntemiyle gerçekleştirilir.
Hazne Suyu: Baskıda mürekkebin dengeli bir şekilde baskı materyaline aktarılması için kullanılan suya denir.
Kauçuk kauçuk sistemi: (Ön arka baskı sistemi) Bu sistemde tabaka kağıt, aynı baskı ünitesinde hem ön, hem de arka yüzüne baskı alır ve üniteyi terk
eder. Burada kauçuk kazanlar arasından geçen kağıt, gerekli baskı basıncını her iki yüzündeki kauçuk kazanlardan alır. Rulo (WEB mi?)set makineleri
böyle çalışır.
Kazan devri: Kağıt akımında makinenenin baskılı-baskısız erişebileceği dönme sayısıdır.
Küçük ofset makineleri: Büro teksir makineleri de küçük ofset makineler sınıfına girer. Küçük ofset makinesi sınıfına 46x64 cm makineler dahil olmak
üzer, bu ebadın altında baskı yapan makineler girer.
Makaslar: Ön ve yan pozası ayarlanan kağıt, makaslar tarafından sıkıca tutulur ve döner haldeki baskı kazanına iletilir. Basılan kağıt istife giderken
makaslar geri döner ve yeni kağıdı baskı kazanına götürür.
Merdane: Boyayı veya suyu homojen olarak baskı makinesindeki kalıp kazanına gönderen silindirik yapıdaki parçaya denir.
Merdane Kılıfı: Merdanenin üzerine takılıp, kenarları dikilerek merdaneye tutturulan suyun homojen olarak dağılmasını sağlayan beze denir.
Mizatren: Ofsette; basması gerektiği halde baskısı çıkmayan bölgelerin, baskı yapacak duruma getirilmesi için kauçuk altından yapılan besleme
işidir.
Mürekkep: Pigment, vernik ve bağlayıcıların karışımından oluşan materyale renk veren maddedir.
Nemlendirme Ünitesi: Su haznesi, vargel ve su veren merdanelerden oluşur. Kalıba su veren merdaneler kauçuk, diğerleri çeliktir. Kalıba, hazne
suyunun eşit incelikte ve düzgün dağılmasını sağlar.
Numaratör: Baskı makinesi üzerinde bulunan ve baskı sayarak kaç adet baskı yapıldığını belirten elektronik cihaz.
Orta ve büyükboy ofset makineleri: Bu gruba 50 cm x 70 cmden 110 cm x 160 cm ebadındaki kağıtlara baskı yapabilen makineler girer.
Paralel dizi sistemi: Tek renkli makinelerdeki kalıp, kauçuk, baskı kazan takımları birbiri ardına birbirlerine paralel dizilmişlerdir. Her ünite, yani
kazan takımı ayrı baskı kazanına sahiptir. Üniteler arasında bulunan nakil kazanı, kağıdın taşınmasını sağlar. Renk sayısına göre üniteler altıya
kadar çıkar.
Pigment: Boyanın özünü teşkil eder. Onun asıl rengini verir. Çeşitli vernik ve dolgu maddeleri ile birleştirilerek boya imalinde kullanılır.
Poza: Baskı sırasında kağıdın Makinede düzgün bir şekilde baskı kazanına iletilmesini sağlayan, ileri geri hareket ettirilebilen parçadır.
Roland sistemi: (5 kazanlı sistem) Burada iki kalıp ve kauçuk kazanı arasına bir baskı kazanı yerleştirilmiştir. Kazanlar dikey biçimde ve hafif kavisli
olarak dizilmiştir. İki renk baskısı yapılan kağıt, zincirli taşıma sistemi tarafından alınır ve diğer çift renk ünitesine gönderilir.
Saatlik üretim: Sürekli baskıda ulaşılabilen baskılı tabakaların sayısıdır.
Segatif: Boyanın çabuk kurumasına yarayan bir nevi sıvı kurutucu.
Siper: Kağıdın asansörden alındıktan sonra tırnaklara gidene kadar düzgün durmasını sağlayan parçalardır.
Sparagum: Kauçuğun ezikliğini gidermek için kullanılan kimyasal maddeye denir.
Spatula: Mürekkebin ezilmesi ve karıştırılmasında kullanılan geniş ağızlı alet.
Tabaka ofset: Kesilmiş (tabaka halindeki) kağıtlara baskı yapan makinelerdir.
Tek renkli makineler: Bu makineler üç silindir sistemi ile çalışır. Kalıp, kauçuk ve baskı kazanları normal olarak aynı büyüklüktedir. Bazı makinelerin
baskı kazanları kauçuk ve kalıp kazanlarına oranla daha küçüktür.
Transparan mürekkep: Şeffaf renksiz mürekkep.
Transparan: Işığı geçiren, şeffaf.
Trikromi: Üç renkli seri boyalarla (Cyan+Magenta+Yellow) basılan tram açıları değişik olan baskı çeşididir. +Black.
Üstübu: Baskı öncesi ve sonrasında temizlikte kullanılan temizlik materyali.
V sistemi: Ofset baskı makine sistemlerinden biridir. Yan yana dizilen 2 kalıp ve 2 kauçuk kazanın altında bir baskı kazanı bulunur. Çift renk baskı
yapan bir V şekli oluşturur. Çift renk baskı yapılan kağıt, aktarma kazanı vasıtasıyla diğer üniteye geçerek diğer 2 renk basılır.
Web ofset makineleri: Ofset baskı sisteminin gelişmiş şeklidir. Bobin kağıtlara baskı yapar. Tabaka kağıtlara baskı yapan makinelerden pek farklı
değildir. Katlama, kesme, harmanlama, paketleme, kurutma yapabilecek cihazlar eklenerek muayyen bir iş görmek için (gazete, dergi, mecmua vs.)
imal edilmişlerdir.
DİJİTAL BASKI TEKNİKLERİ
Dijital Baskı: Geleneksel ofset baskı tekniğinde kullanılan, film ve klasik anlamdaki kalıp gibi iki vazgeçilmez unsurun ortadan kaldırılmasıyla,
herhangi bir fotoğraf, diapozitif, negatif ve basılmış görüntünün, tarayıcılarla yada doğrudan dijital kameralar yoluyla bilgisayara aktarılarak,
üzerinde çalışılıp değişiklikler yapılmasına; bilgisayarda metin, grafik, çizim v.b. birleştirilerek bir grafik dökümanın bir dijital baskı makinesi
yardımıyla doğrudan baskı materyaline basılmasına olanak tanıyan sistemin geneline verilen addır.
DİJİTAL BASKI TEKNİKLERİ: NİP (non impact printing) yani (dokunmasız baskı) türleri
1- Elektrofotoğrafik ve elektrografik sistemler: Büro fotokopi cihazlarının çoğunluğu ve lazer yazıcıların temel tekniği bu gruba girer.
2- Elektrosensitif sistem: cereyan akım vasıtasıyla bazı maddeler değişime uğramaktadır. Daha çok küçük baskı sahası olan cihazlarda tatbik edilir.
Örneğin, printerli masa hesap makinesi.
3- Manyetografi sistemleri: Elektrostatik sistemlerde olduğu gibi görüntü tonerle elde edilir.
4- İnkjet sistemler: Mürekkep damla, damla püskürtülür ve görüntü bu sayede olur.
5- Termografi sistemleri: Görüntü ısı yoluyla sağlanır. Bunun için renkli hassaslaştırılmış
bantlar veya sıvanmış malzeme kullanılır. Uygulama sahası yavaş
renkli yazıcılar ve dijital renkli fotokopi cihazlarıdır.
DİJİTAL İMAGE: Bir görüntünün bilgisayar ortamına taşınarak orada çeşitli görsel malzemelerle desteklenip işlendikten sonra bir dijital baskı
makinesinden çıkış alınmasına denir.
RIP(Raster Image Prosesor): Bilgisayarda hazırlanan (postscript dili ile) metin, grafik ve resimleri bir yazıcının ve pozlandırıcının anlayabileceği dile
çeviren yüksek performanslı, processor (işlemci) dir.
DIŞ MEKAN BASKI: Dış mekanda kullanılan reklam ve tanıtım amaçlı broşür, afiş, billboard, araba üstüne yapıştırılan çıkartmalardır v.b. gibi
malzemelerin hazırlanmasında kullanılan baskı çeşitleridir.
Dijital baskı yöntemiyle dış mekan baskı:
1- Branda Baskı: Binalar üzerine yapılan reklam çalışmaları bu gruba girer.
2- Saç tabela üzerine vinyl baskı: Saç tabela üzerine yapıştırılan reklam afişleridir.
3- Araç üzerine uygulama: Folyoya dijital baskı yapılır. Parça, parça basılan iş araç üzerine ısıyla geçirilir. Isıyla işin araç üzerine iyice kavranması
sağlanır.
4- Yol kenarları reklamları: Kuşe yada 1. Hamur kağıda dijital baskıyla basılır.
5- Üç boyutlu reklam panoları: Grafik solvent bazlı mürekkeple vinyl yada folyo üzerine basılır.
6- Yer grafikleri: Sürtünmeye dayanıklı solvent bazlı mürekkep kullanılarak baskı yapılır. Laminasyon malzemesiyle sürtünmeye karşı laminasyon
yapılır.
7- Mega light orta refuj ışıklı reklam panoları: Grafik ters olarak durantransdeninel yarı opak bir malzemeye basılır.
8- Creative cephe kaplama baskılar: Vinyl ile hazırlanan grafik solvent bazlı mürekkeple basılır. Mağaza ve alışveriş merkezlerine dış kısmına bu
baskı türü ile reklam asılır.
9- Mağaza cephe uygulamaları: istenilen büyüklükte iş hazırlandıktan sonra makine ebadına göre parça parça basılır. Laminasyonla birleştirilir.
10- Billboardlar: Çeşitli gramajlarda 1. Hamur kağıtlara istenen grafik basılır.
11- Posterler: Kuşe kağıda, muşambaya, kumaşa veya vinyl üzerine solvent bazlı mürekkeple baskı yapılır.
12- Bez afişler: Grafik kumaş üzerine istenilen ebatta basılır.
İÇ MEKAN (İN DOOR) BASKI:
1- Vitrin içi uygulamalar: Vitrin içine yapıştırılan uygulamalardır.
2- Sanatsal baskılar: Tuval üzerine çalışılmış bir resim gibi sonuç veren baskılardır.
3- Stand sistemi oluşturma: Basılan iş stand şekline göre parçalar ayrılarak işi standa yapıştırılır.
4- Cam grafikleri: Cam yüzeyleri için üretilmiş delikli bir materyal üzerine baskı yapılır. Bu baskıya içtende baksan dıştan da baksan aynı gözükür.
5- Market, iş merkezi ve bunun gibi yerler için reklam panoları uygulamaları: Dış havaya maruz kalmayacağı için laminasyona gerek yoktur.
6- Dekorasyon uygulamaları ve ışıklı baskılar: Hazırlanan grafik duratrans denilen yarı transparan bir malzemeye basılır.
7- Muşamba üzeri uygulamalar: Baskı materyali muşambadır. Baskısı bittikten sonra elastik bir yapıya sahip olduğundan istenilen her yere monte
edilebilir.
FARKLI BASKI TEKNİKLERİ
TİPO BASKI
Yüksek baskı: Tipo baskı sistemidir. Basan yani boya alan kısımlar yüksekte olduğu için bu ismi almıştır.
Hurufat: Matbaacılıkta sıcak dizgide kullanılan büyük küçük bütün harfler, rakamlar ve şekillere denir.
Harf kasası: Dökülmüş harfleri düzenli bölmelerde saklayan veya hizmete koyan özel yapılı kutulardır.
İşaret kertiği: Harfin kalın yüzeyindeki oyuk.
Düz baskı: Litografi adı verilmiş olan taş baskıdır.
Tire: Siyah ve beyaz gibi iki tondan oluşma yani ara tonların bulunmaması durumu.
Orijinal: Klişesi yapılmak üzere hazırlanmış olan bir fotoğraf, bir resim çizgi ile yapılmış bir şekil ve bir harta örneğidir.
Klişe: Matbaada harflerin ve resimlerin basılması için hazırlanan metal kalıplardır.Yada tipo baskı kalıbı.
Dycril ve printight: (Daykıl) Bir nevi naylon klişe. Fotopolimer tabaka.
Tire klişe: Siyah-beyaz olarak hazırlanmış bir orijinalin noktasız (tramsız) ton farkı olmadan hazırlanan baskı kalıbı.
Ototipi klişe: Yarımton resim ve fotoğrafların tram kullanmak suretiyle yapılan baskı kalıbı.
Altlık: Klişe baskıda, klişe kalıbının altına konulan metal yükseklik.
Anterlin: Dizilen satırların birbirine karışıp bozulmaması için satır aralarına konulan umumiyetle iki punto genişliğindeki metal boş satır.
Garnitür: Çember içindeki sayfaların düzenlenmesi için kullanılan büyük boş malzeme.
Boş takım: Dizgide kelime ve harf aralarını doldurmak için kullanılan hurufat metalinden yapılan yarım puntodan bir kadrata kadar olan dizgi
malzemesidir.
Gale: Dizilen kalıpların bağlanmak ve taşınmak üzere yerleştirildiği tabla.
Çember: Tipo baskı için hazırlanan dizgi kalıpları ve klişelerinin düzenli olarak bağlanmasını sağlayan, her baskı makinesinin kendi ölçüsüne göre ezel
boyutlarda hazırlanmış olan dörtgen demir çerçeve.
Vizo: Kalıp sıkıştırmada kullanılan vidalı kilit tertibatı.
Takatuka: Kalıpta hurufatı veya basılacak kalıbı bir düzeye getirmek için vurularak kullanılan tahtadan alet.
Mizantren: Tipo baskıda kullanılan kalıbın her bölümünün aynı kalitede baskı yapması için kalıp altından veya kazan kağıdında yapılan işleme denir.
Veya basılacak bir yazı veya resim formasının bazı yerleri hafif ve bazı yerleri kuvvetli basar ki bu kusurları düzeltmek için yapılacak işe mizantren
denir.
Çift: El dizgide harfleri düzeltmek veya değiştirmek için kullanılan cımbız şeklinde alet.
Dubleks: Tram açıları farklı aynı iki klişe ile veya yine aynı klişeyle yarım tram kaydırılarak iki renk basılan baskıya verilen ad.
Espas: Harflerin yan yana getirilmesiyle meydana gelen kelimelerin aralarına konulan harflerden daha kısa olan metal parçalara ara boşu yada
espas denir.
Dublton boya: Tek renk basıldıktan sonra iki renk gibi gözüken boya.
Galvano plasti: Kaplama kalıp.
Soğuk baskı: Ciltler ve kağıtlar üzerine yapılan kabartma boyasız baskı. (Gofre)
Gofre: Kağıdı baskıda kabartma işlemi.
Karışık kalıp: El dizgi kalıbı içinde, makine dizgi ve klişe olursa bu kalıba karışık kalıp denir.
Matris: Sıcak dizgide döküm için kullanılan dişi harfler.
Matris kağıdı: Stereotipide döküm için kullanılan dişi mukavva kalıp.
Papye kağıdı: İçinde herhangi bir dolgu maddesi olmayan emici yumuşak kağıt.
Ara kağıdı: Yeni basılmış olan işteki boyanın, kendisinden sonra gelen kağıdın arkasını kirletmemesi için araya konulan emici veya bir tarafı parlak
kağıt.
Perforaj: Baskı makineleri ile kağıdın kopması için yapılan noktaları veya çizgileri delme işlemi veya metal çizgi.
Pliyaj: Konik; cilt işlerinde, katlanmayı kolaylaştırmak için, karton veya mukavva üstünde oluk açmak.
Plunger: Makine numaratörünün rakamlarını döndüren yazı kısmı.
Pedallar: Tipo baskı makinesidir. Bu tip makinelerin ilk modelleri ayakla çalıştırıldığı için bu ismi almışlardır. Yüksek baskı sistemi içinde pedallar, el
tezgahları dediğimiz baskı preslerinin geliştirilmiş şeklidir. Bu makinelerde baskı kazanları düzdür. Diğer makinelerde ise baskı kazanı silindiriktir.
FLEKSO BASKI TERİMLERİ
Flekso Baskı : Doğrudan yüksek baskı sisteminin bir dalıdır. Baskı kalıbının yüzeyinde yüksekte kalan işli alanlardaki mürekkep almış görüntülerin
basınç etkisiyle baskı malzemesinin üzerine geçirilmesi esasına dayanan bir baskı yöntemidir. Kalıbı lastik olan baskı tekniğidir.Flekso baskı
yönteminde kullanılan baskı kalıplarının baskı kalıplarının baskı yapan kısımları yüksektedir. Baskı kalıplarının basmayan kısımları ise derindir.
Flekso baskı makineleri rotatif oluf bobin kağıt veya plastik folyolar üzerine baskı yapar. Flekso baskı sistemi çoğunlukla ambalaj, etiket ve gazete
baskısında kullanılmaktadır.
Anilin boya: Taş kömürü eterinden elde edilen organik boyadır. Flekso baskıda kullanılır.
Anilox merdane: Tramlı merdane. Görevi hazne merdanesinden aldığı mürekkebi baskı silindirine aktarmak olan anilox merdane krom veya seramikle
kaplı metalden yapılmış olup üzerinde lazerle oyulmuş olup eşit derinlikte gözenekler bulunmaktadır.
Hazne merdane: Mürekkep püskürtme merdanesi
Rakle: Mürekkep sıyırma bıçağı.
Polietilen: Etilen gazının yüksek basınç ve temperatör altındaki polimerizasyondan meydana gelen termoplastik (yani ısı ile yumuşayıp yapışabilen bir
filmdir. Ambalaj ve baskı sektöründe kullanılan ucuz ve transparan film.
Polivenil klorür (PVC) : Vinil asetat ve vinil klorür monomerlerinin polimerizasyondan elde edilen PVC film kokusuz, transparan, elastik, ve termoplastik
bir yapıya sahiptir.
Polipropilen: Dökme PP film aynen PE gibi baz reçinenin çeşitli katkı maddeleri ile takviye edilmesinden sonra meydana gelir.
Selofan: Odundan elde edilen selüloz daha sonra kimyasallarla reaksiyona sokularak viskoz ve daha sonra da selüloz hidrat haline getirilerek film
şeklinde preslenir. Bu preslenen filme selofan denir.
Poliamid film: Isı yapışmadığı için genellikle PE ile lamine(birleşik) kullanılır.
Poliester: Poliester filmler (Pet)
Film: Ambalaj dalında film lifsiz organik bir maddenin ince ve elastik bir tabakasıdır.
Metalize film: Metalizasyon bir filmin düşük basınç altında rezistans ile ısıtılan seramik çubuklar üzerinde oluşan alüminyum buharları ile
kaplanmasıdır. Bu metod kaplama, ambalaj sektörü için en ekonomik olduğundan dolayı çok kullanılır.
Alüminyum folyo: Su buharı ve gazlara karşı en iyi bariyer malzemelerden birisidir. Alüminyum folyonun kullanıldığı laminasyonlar sırasında
karışıklıklar daha sonra folyonun yırtılmasına neden olur. Tamamen zehirsizdir. Dünyada gıda maddeleri ile direkt temas etmesine izin verilen
malzemedir.
Laminasyon: Genel manada iki veya daha fazla materyalin birleştirilerek tek ve dayanıklı bir malzeme haline getirilmesi işlemi.
Solvent:Tiner, neft, terebentin, vernik gibi eriyiklerin (sıvı akışkan) genel adı.
UVC pozu: Flekso baskıda kalıp pozlama için kullanılan ve dalga boyu en düşük olan ışık kaynağı. UVC-pozu plaka yüzeyindeki yapışkanlığı ortadan
kaldırır. UVC ışığı insan gözüne son derece zararlı olduğundan çıplak gözle bu ışığa direkt olarak bakılmamalıdır.
Nyflex kalıpları: Bu plakalar oldukça yumuşaktır. Oluklu mukavva baskılarında tercihen kullanılır. Sertlikler 34-42 shore arasında değişmektedir.
Fotopolimer: Plastik klişe ana maddesi.
Fotopolimer kalıpları: Polimer (plastik) malzemeden fotomekanik usullerle üretilen kalıplara foto polimer kalıp denir. Bu kalıplar genellikle bükülebilir
şekilde yapılmaktadır.
Flekso baskı kalıpları: Flekso baskıda hazırlanma yöntemine göre ayrılan iki ana kalıp türü vardır. Bunları lastik ve kauçuk kalıplarıdır.
Çinko klişe: Çinko klişenin hazırlanması fotomekanik yedirme yöntemi ile yapılmaktadır. Bu yöntem 2 şekilde yapılmaktadır. a- Manuel olarak
hassaslaştırma b- Fabrikasyon olarak hassaslaştırma
Shore: Flekso baskıda kullanılan klişelerin sertlik derecesi.
Rölyef: Kabartma etkisi
Densite: Filmin yoğunluk değeri. Ya da kağıt üzerindeki renk yoğunluğu.
Forsa: İki kazan arası basınç ayarı.
Şap banyosu: Asit banyosu. Çinko kalıbın yıkanması için yapılır.
Emülsiyon: Kalıba dökülen hassas madde. (Işığa karşı duyarlı madde)
Hidrometre: Asit ölçer.
TİFDRUK BASKI TERİMLERİ
Tifdruk Baskı: (Almanca tif=derin, druck=baskı) Oyulmuş bakır kalıplarından baskı yapılan sistemdir. Mürekkep haznesi içinde baskı motifini
belirleyen değişik derinlikteki çukurlarla kaplı bir silindir dinmekte, bir rakle sıyırıcı basmayacak bölümlerden fazla mürekkebi sıyırmakta, kauçuk
kaplı bir merdane ise kağıdı silindir üzerine presleyerek baskıyı gerçekleştirmektedir.
Çukur baskı makinesi: Baskı yapan kısımlar çukur, yapmayan kısımlar ise yüksek olduğu kalıplardan baskı yapan makinelerdir. Baskı kalıptan kağıda
direkt olarak yapılır. Bu makinelerin diğer yaygın adı tifdruk baskı makineleridir. Almanca "tief" (derin), "druck" (baskı) kelimelerinden üretilmiştir.
Transfer makinesi: Çok renkli işlerde pigment kağıdının silindire geçirilmesinde kullanılan makinedir.
Pigment kağıdı: Çukur baskı kalıplarının hazırlanmasında kullanılan yüzeyi ışığa hassas kağıt. Üzeri boyalı jelatinle kaplı 120 � 150 gr/m2 lik
kartondur. Bu karton odunsu ve selülozdan yapılmış ve tutkallanmıştır. Ph derecesi 7 dir. Kimyevi reaksiyona girmez. Tutkallı olmasının nedeni
boyutlarını değiştirmemesini sağlamak içindir. Pigment kağıdının üzerindeki jelatinin görevi, resmi taşımak, silindire aktarmak ve kabarma oranına
göre asidin silindire değişik oranlarda işlemesini sağlamaktadır.
Polyester film: (Auto film) Pigment kağıdı yerine kullanılır. Uygulama aynıdır. Pigment kağıdı 150 g/m? lik kartondan yapıldığı için ve üstelik de ıslak
çalışıldığı için boyutlarını değiştirebilmektedir. Polyester filmlerde pigment kağıdındaki jelatin tabakasına sahiptir. Yalnız kağıt yerine taşıyıcı olarak
polyester film kullanılmaktadır.
Strip: Polyester filmde, polyester ile jelatin arasında bulunan bağlayıcı bir tabakadır. Bu tabaka, film silindire sarıldığı zaman jelatin tabakasının
silindire kolay göçmesine yardımcı olur.
Gümüş halojen film: Silindir kopya filmidir. Pigment kağıdı veya polyester filminin yerine kullanılır.
Direkt silindir kopyası: Pigment kağıdı, polyester film veya gümüş halojen filmlerini pozlandırıp banyo etmek yerine hassas emülsiyonu doğrudan
doğruya silindir yüzeyine sıvanır. Pozitif montaj silindir üzerine pozlandırılır. Tashih yapılır. Sonra asitle yedirme işlemi yapılır. Bu sistemin avantajı;
resim boyutlarının değişme sorununu ortadan kaldırır. Modern tifdruk silindir hazırlamada direkt kopya sistemi uygulanmaktadır.
Elektronik gravür: Elektronik silindir hazırlama sistemidir. Baskı görüntüsünün pozitif filmden doğrudan doğruya bakır silindir üzerine transfer edilerek
yapılmasıdır.
Sodyum bikarbonat: Pigment kağıdının ışığa duyarlı hale getirilmesine yarayan kimyevi bir maddedir. Pigment kağıdı potasyum bikarbonat eriyiği
içinde banyo edilerek, ışığa duyarlılık kazandırılır. Potasyum bikarbonat(K2Cr2O7) yerine amonyum bikarbonat ((NH4)2Cr2O7) kullanılabilir.
Tifdruk tramı: Siyah kareler halinde veya tuğla biçimindedir. Kalıp silindiri üzerinde boya çukurlarının ve çukur çevrelerinin oluşmasını sağlar. Boya
sıyırıcı raklenin temas ettiği kısımlar tramda şeffaftır. Şeffaf kısımların, siyah kısımları oranı normal olarak 1/3, 1/4, 1/5 oranında olanları vardır.
Tifdruk tramını, ofset ve tipoda kullanılan tramlardan tamamen ayırmak gerekir. Çünkü tifdruk tramı, yarımtonları noktalara çevirmek için kullanılmaz.
Yalnızca raklenin boyayı sıyırması için zemin teşkiline yarar.
Klasik sistem tramlama: Burada, tramlar, yüzey itibari ile aynı büyüklükte, ancak resim tonlarını değişik derinlikteki noktaların aldığı boya miktarları
ile sağlanıyor.
Ototipi tramlama: Bu da tifdrukta tramlama sisteminden birisidir. Nokta büyüklükleri, tipo ve ofsette olduğu gibi, değişiktir. Bu noktaların çapları,
resim tonlarını verir. Noktaların derinlikleri aynıdır. Noktaların çevrelerinde, raklenin boyayı sıyırması için gerekli olan çizgiler bulunur. Bu çizgiler
tramlı pozitif lith filmdeki şeffaf biçimdedir. Ototifi tifdruktaki noktaların hiçbiri birbiri ile temas halında değildir. Her nokta bağımsız olarak bulunur.
Bu tifdruk ototipi tramını, ofset ve tipo için kullanılan tramlarlardan ayıran bir özelliktir.
Rakle: Kalıp silindirinden boyayı sıyıran mekanizmadır. Boya sıyırıcı raklenin temas ettiği kısımlar tramda şeffaf olan kısımlardır.
Soğuk ışık: Pigment kağıdın kopyasında poz aracıdır. Isınmadığı için pigment kağıdı fazla etkilenmez, genleşmez. Eğer pozda kağıt ısınırsa pigment
kağıt genleşir, uzar bu da ayarsızlığa neden olur.
Galvano sistem: Çelik silindir üzerine bakır kaplanmasıdır. Bakır kaplanması galvano sistem ile yapılmaktadır.
Ballard bakır kaplama: Silindire bakır kaplama sisteminden biridir. Yaklaşık 0.5 mm kalınlığındadır. Bu tabaka parlatılır. Kopyadan sonra, asitle
yedirilerek baskı yapacak çukurlar oluşturulur. Baskı işi bittikten sonra silindir üzerinden sökülüp, elektroliz yolu ile yeniden kaplama işlerinde
kullanılır. Bu sistem bir defa kullanılır.
Temel bakır kaplama: Bu da silindire bakır kaplama sistemidir. Bu tabaka daha kalındır. Yaklaşık 3 mm�dir. Baskıdan sonra çukurlar kayboluncaya
kadar üstten sıyrılıp, sonra üzeri yeni kopya yapılır. Bunun dezavantajı her sıyırmada temel bakır tabakası incelir. Dolayısıyla silindirin çapı da
daralmış olur. Bu dezavantajdan dolayı bu sistem tercih edilmemektedir.
Asfalt lakı: Bakır silindire yedirme işlemine başlamadan önce, silindir jelatinsiz yani basmayacak bölgeleri veya hatalı kısımları, kapatmaya yarayan
maddedir.
Yedirme: Bakır silindirin "Demir III Klorür" FeCl3 ile derinlik (çukurlaştırma) yapma işidir. Yedirme işleminden sonra silindir baskıya verilir.
Arttırma tashihi: Silindir çukurlarının daha çok derinleştirilmesi ve resim tonunun daha yükseltilmesi demektir. Arttırma tashihi için önce silindir yüzeyi
temizlenir. Merdane dayanaklı boya verilir, yedirilmek istenen çukurluklar çıplak kalır. Korunmak istenen çukurlar boya ile doldurulur. Sonra yedirme
yapılır. İstenen derinliğe ulaşınca yedirme tamamlanmış olur.
Eksiltme tashihi: Silindir çukurlarındaki derinliğin azaltılarak resim zayıflatılmasına denir.
SERİGRAFİ BASKI TERİMLERİ
Serigrafi Baskı: Bir çerçeveye gerilen ince dokulu kumaş (ipek) ya da metal örgü üzerinde; basılacak şeklin içine rastlayan delikler açık bırakılır. Dış
kısım delikler ise, özel maddelerle kapatılır. Böylece oluşturulan herhangi bir yüzey üzerine konulup, özel bir lastikle içine mürekkep yayılarak,
toplanınca açık deliklerden aşağı sızan boya şeklin yüzey üzerine çıkmasını sağlar.
Serigrafi: Elek gibi gerilmiş ince özel ipek dokumaya dizilmiş yada yazılmış yüzeylerden geçirilen boya ile baskı yapılan sisteme denir.
Gaze (ipek): Çerçeveye gerilen ve üzerinde görüntüyü taşıyan dokumalardır.
Elek: Kalıp ipeği.
Foto Şablon: Elek üzerinde ışığa duyarlı fotoğrafik emülisyonlar kullanmak suretiyle yapılan çalışmaya denir.
Lak: İpek üzerinde film yada emülisyonla örtülmeyen kısımlardaki yüzeyleri kapatmaya yarayan sıvı maddelerdir.
Stensil: Şablon, serigrafi kalıbı.
Tiner: Eritgen, mürekkebi incelten sıvı.
Rakle: Eleğe konan mürekkebi aşağı geçiren, ahşap ya da alüminyum tutacağı ve buna takılıp değiştirilebilir özel bir lastik bölümü bulunan baskı
aracıdır.
Akrelik boya: Su ile inceltilebilen temizlene bilen her türlü akrilik ve plastik esaslı boyalardır.
İnceltici: Yapısında mürekkebin bağlayıcısındaki reçineyi çözen, mürekkebi incelten istenilen kıvama getiren kimyasal maddedir.
Geciktirici: Mürekkebin kurumasını hem şablonda hem de sonraki kurutma tertibatında yavaşlatmayı sağlayan kimyasal maddedir.
Köpük kırıcı: Mürekkeplerin karıştırma ve rakle ile baskı yapma anında mürekkepler köpürebilir bunu engellemek için kullanılan kimyasaldır.
Kalıp açıcı: Baskı sırasında ipekteki tıkanmaları engelliyen kimyasal maddedir.
Pistole: Rakle kullanmadan mürekkebi basınçlı havayla kalıbın içine püskürten tabanca görünümlü bir baskı aracıdır.
Rulo: Lastik bir silindir ve tutma sapından oluşur. Mürekkep ezmeye ve kalıp hazırlamaya yarayan aygıt.
Spatula: Kalıba mürekkep koymaya, kalıptan mürekkep sıyırmaya ve mürekkebi ezmeye yarayan ağaç saplı, çelik yada plastikten yapılma araç.
Rölyef (Kabartma): Basılan işe, kabartma tozu serpilip, tozun fazlalığı döküldükten sonra, elektrik ocağı üstünde ısıtılarak baskının kabartılmasıdır.
TAMPON BASKI
Tampon baskı: Klişe üzerine verilen boya bir rakle ile sıyrıldığında yalnızca dış kısımlarda kalır. Silikon ve yağ karışımından oluşan tampon ise bu dişi
kısımda kalan boyayı alarak basılması istenilen cismin üzerine bırakılır. Bu tamponun in büyük özelliği boyayı kolay kabul etmesi ve kusursuz
aktarmasıdır.
Fotopolimer Klişe: Plastik kalıp
Klişe: Pozitif film görüntüsünü taşıyan kalıp.
Rakle: Fazla boyayı sıyıran bıçak.
Slikon Tampon : Klişeden görüntüyü alıp baskı materyali üzerine aktaran silikon ve yağ karışımından oluşan tampon.
Morlock Gf: Tampon baskı makinesi türüdür. Mürekkebin çevre ile ilişkisi ke******. Bu sebeple hiç sulandırmadan iki üç gün kullanılabilir.
Morlock Mtr1: Tampon baskı makinesi türüdür. Yapışkan bir bant vardır ve bu yapışkan bant programlandırılan baskı sayısına gelindiğinde tampon
altına hareket eder. Tampon bu yapışkan banda basınca üzerindeki boya artıklarını bırakır.
Morlock Mds500: Tampon baskı makinesi türüdür. Büyük ve üç boyutlu parçalar üzerine dört renge kadar baskı yapabilirler.
Hazne: Baskıda kullanılacak boyanın konulduğu ve boyayı koruyan metal kap.
Koruyucu Bant: Klişenin üzerinde bulunan ve onu ışığa karşı koruyan bant.
Tesbit Banyosu: Pozlandırılan klişenin açılmasını sağlayan banyo.
Kapatma Lakı: Klişe tespit banyosundan çıkartılıp el değmeden suda yıkanır ve kurutulur. Kurutulduktan sonra hatalı yerlerin kapatılmasında kurutma
lakı kullanılır.
Demirklorür Dolu Küvet: Tespit banyosuyla açılan kısımların açılmasında kullanılan ve içinde Demir klorür bulunan küvetlerdir.
HOLOGRAM BASKI TEKNİKLERİ
Hologram: Doğru ışıklandırma altında, nesnelerin gerçekte olduğu gibi, farklı açılardan görülebildiği üç boyutlu görüntülerdir. Bu üç boyutlu görsel
verilerin kaydedilmesi, depolanması ve tekrar görülebilmesini sağlayan işlemler dizisine de "Holografi" denir.
Hologram; ışıklandırma şartları altında bakıldığında, cisimlerin gerçek dünyada olduğu gibi değişik açılardan görülebildiği, üç boyutlu görüntülerden
ibarettir.
Holografi ise üç boyutlu görsel bilginin kaydedilebilmesi, depolanması ve tekrar gözlenebilmesini sağlayan işlemleri dizisidir. Hologramın kullanım
alanları geniştir. Her türlü termo plastik işleme dayanıklı düz satıhlarda uygulanır. Tatbik edilen ürünü daha fazla değerlendirir ve tüketici üzerinde
ürünün "kaliteli, lüks, değerli" olduğu imajı yaratır. Grafik tipografik ve holografik eleman kombinasyonu baskılarda (kitap-dergi kapağı, dosya,
ambalaj kutuları, etiket, tebrik kartları, reklam broşürleri ve panolar, hediyelik eşyalar vs.) çok göz alıcı ve etkili olur. Hologramın en önemli hedef
grupları arasında kozmetik ve ilaç sanayi, kitap dergi ve tebrik yayınevleri, elektronik ve fotoğraf firmaları, bankalar ve sigorta şirketleri, otomobil ve
makine üretimi, tekstil sanayi, yüksek kaliteli ticari ürünler ve gıda sanayi bulunmaktadır.
Beyaz (normal) Işıklı Hologram: Bu Hologram yöntemi; üçüncü boyutu bir eksene indiren ve sanki objeyi bir yatay yırtmaçtan seyrediyormuş imajını
yaratan Hologram yöntemidir.
Referans Dalgası: Işık yayılması bir dalgalanma olarak tarif edilebilir. Bir objeden yayılan ışık dalgası, mesela bir fotoğraf malzemesi vasıtasıyla
doğrudan kaydedilemez. Objenin ışık dalgasını tamamen kaydedebilmek için, üzerine referans dalga olarak bilinen ikinci bir dalga bindirilir. Bu
olaya "Işık Enterferansı (Girişim)" denir. Enterferans neticesinde mekan itibarıyla dağılan ışığı fotoğraf malzemesine kaydetmek mümkündür.
Master Kalıp (Shim): Geliştirilen hologramın çok sayıda kapsamının üretilebilmesi için kağıt, ince plastik film veya metal folyo üzerine, holografik
görüntüyü oluşturankarmaşık, mikroskobik şekillerin basılabildiği kalıplardır. Holografik ürünler; kredi ve kimlik kartları, pasaport, hisse senedi gibi
kıymetli evrak, marka etiketleri, logolar gibi marka koruyucu malzeme üzerinde geniş çapta kullanılır.Master kalıp, fotoresit master plakadan
elektroplating yöntemi ile üretilir. Bunlar özel holografi laboratuarlarında hazırlanır. Bu kayıt olayına uluslar arası dilde "Mastering" denir.
Hologram Baskısı: Master kalıp üzerindeki holografik görüntü, özel baskı makinesinde basınç ve sıcaklık altında üretim malzemesine aktarılır. Bütün
bu işlemler sırasında kullanılan kimyasal maddelerin saflığı ve temizliği, çevre şartları, son ürünün kalitesi yönünden çok önemlidir.
Hologram çeşitleri:3D (3 boyutlu): Orijinal objeler veya küçültülmüş/büyütülmüş modeller içerir. Gerçek cisimle benzeri görüntü verir. 2D/3D: 3D gibi
derinliğe sahip olan ve bakış açısı değiştiğinde tayf renkleri değişenhologram tipi. Bunlarda düş bir grafik motif (çizim, logo, şekil) ön plandadır. 2D:
Çeşitli resim bölümlerinde renk değişimi vardır fakat derinlik yoktur. Özellikle dekorlar, yazılar ve basit grafiklerde kullanılan hologram tipidir. Saçılım
Ağı (Diffraction Grafings) Hologramları: Bu tür hologramlar, gerçek görüntü vermezler. Ancak çok ilgi çekici prizmatik şekiller yaratırlar. Değişik
açılardan gökkuşağı etkileri oluştururlar.
Stereogramlar (Multiplex): Çok boyutlu etki oluşturmak için holografik proses uygulanan, hareket içeren hologramlardır. Hareketli cisimler, özel
efektler ve bilgisayar grafikleri stereogramlar oluşturmak için kullanılabilir.
İnteraktif Hologram: Çift pozlandırma yoluyla üretilen hologramlarda bakış açısı yatay değişikliğe uğradığında farklılık meydana gelmektedir. Aynı
objede farklı (içerde/dışarıda, açık/kapalı) hareketler görülmektedir.
Entegral Hologram: Motifler normal ışıklandırmada bir film kamerası ile çekilir ve bölümler halinde yüzlerce bireysel resim parça, parça laser tekniği
ile bir master hologram oluşturulur.
Empülsiyon Hologramlar: Hareketli objelerin veya canlıların çekimi ancak katı rubin lazerle yapılabiliyor. Çünkü ancak bu lazerlerin flaş süresi 1/1 000
000 saniye (hatta 1/1 000 000 000 saniye) olmaktadır. Bu tip hologramlar ancak özel ihtisaslaşmış laboratuarlarda gerçekleştirilebilinir.
Kinegram: Sadece emniyet sahalarında kullanılan özel mikrostrüktürlü hologram tipidir.li örtücülük için gerekli baskı mürekkebi ihtiyacı azalmakta ve
baskı kalitesi iyileşmekte, baskı parlaklığı artmaktadır.
bilgiler alıntıdır arkadaşlar
