İnsan Figürü Çizimi

[Yasemin Ertosun]

AMAÇ

Canlı modeli farklı bakış noktalarından ölçü-oran ve desen tekniğine uygun çizebileceksiniz.

ARAŞTIRMA

Ailenizden veya arkadaşınızdan birini karşınıza model olarak alınız, modelinize
hareketsiz duruş verdirerek proporsiyonlarını araştırınız.

İnsan figürü çizimi ile ilgili araştırmalar yaparak bulduğunuz bilgileri
arkadaşlarınızla paylaşınız.

Çocuk, genç ve yaşlı insanların vücut yapılarındaki farklılıkları gözlemleyiniz.

İNSAN FİGÜRÜ ÇİZİMİ

İnsan Figürünün İdeal Oranları

Figür:Genel anlamda resimde kullanılan canlı eleman. İnsan ve hayvan resimleridir.

İnsan figürünün orantılarını saptamak için elimizde, üç kanon ölçüsü bulunmaktadır.

Kanon:Modül adı verilen bir ölçü biriminden yararlanarak insan vücudunun oran ve boyutlarını saptayan bir ölçme sistemidir.

Normal figürler için; yedi buçuk başlık kanon

İdeal sayılan figürler için; sekiz başlık kanon,

Kahraman figürleri için; sekiz buçuk başlı kanondur.

Sanatçılar tarafından genelde kullanılan kanon, ideal insan figürü orantılarına uygun olan sekiz başlık kanon dur (1/8).

Bu bilgiler doğrultusunda, aşağıdaki figür incelendiğinde;

İdeal erkek figürü oranları

Figür, sekiz baş yüksekliğinde, iki baş genişliğindedir

Göbek çukurundan omuz arasına çizilen dikey çizgi ile iki meme ortadan ikiye ayrılır. Aynı çizgi aşağı doğru çizildiğinde apış arası ve bacakların tam ortasından geçer.

Omuz genişliği, iki baş uzunluğu kadardır.

Çene altından meme ucuna kadarki mesafe bir baş yüksekliği, kasıklara kadarki mesafe ise iki baş yüksekliği kadardır.

Her iki dirsek de göbek deliğinin biraz üstünde, aşağı yukarı bel hizasındadır

Bilekler kasıklarla aynı hizadadır.

Avucu açıp eller aşağıya serbest bırakıldığında, elin uzunluğu yüzün uzunluğuna eşittir.

Kasıklardan ayak parmak uçlarına kadarki mesafe dört baş yüksekliği kadardır

Kadın Figürünün İdeal Oranları

Kadın vücudu yüksekliği 6.5 ile 7.5 baş yüksekliği kadardır.
Kadın figürü ile erkek figürü arasında bazı farklar vardır.

Erkek ve kadın figürü oranlarının karşılaştırması

Kadın başı, erkeğinkinden daha küçüktür.

Kadın omuzları, erkeğin omuzlarından daha dardır.

Göğüsler daha aşağıda, meme uçları da erkeğe göre biraz daha aşağıdadır.

Kadın beli erkek belinden daha incedir.

Göbek deliği daha aşağıdadır.

Kalçalar nispeten daha büyüktür.

Çene ile meme ucu oranı bir baş yüksekliği kadardır.

Bunlar kadın figürünün belirgin özellikleridir.

Erkek ve kadın figürü


Çocuk ve Genç İnsan Figürlerinde Orantı

Çocuk, vücut biçimi doğduğu günden başlayıp erişkinliğe ulaşıncaya kadar sürekli
değişir. Çocuk büyüdükçe vücut oranları da değiştiği için çocuk figürü çiziminde değişik
kanonlar kullanılır.

Yeni doğmuş bebeğin kanonu: Baş, vücudun diğer bölümlerine oranla iki kat daha
büyüktür. Vücut ile kol ve bacak arasındaki orantılar yetişkinlerle aynıdır, bacaklar ise oldukça kısadır.

Bebek figür çizimleri

Alttaki resimde iki yaşındaki, altı yaşındaki ve on iki yaşındaki çocukların kanonları verilmiştir.

Çocuk figürlerinin oranları

İki yaşında bir çocuğun kanonu: İki yaşında bir çocuğun figürü, 5 kanondan
meydana gelir. Baş, gene vücuda oranla büyüktür. Bacaklar uzamamış, kalçalar ve karın
vücudun diğer bölümlerine göre daha geniştir.

Altı yaşında bir çocuğun kanonu: Figür, 6 kanondan meydana gelir. Vücut
gelişiminden dolayı boy daha uzundur; karın genişliği daralmaya, bel kıvrımı ortaya çıkmaya
başlar. Vücut, yetişkin insan ölçülerine daha yakınlaşmıştır. Göğüsün oran ve orantısı
yetişkin insan figürü ile aynıdır

On iki yaşında bir çocuğun kanonu: Figür 7 kanondan meydana gelir.
Çocuk vücudunda göğsün gelişmesi tamamlanmadığından göğüs ile kalça aynı
genişliktedir. Kasları yeterince gelişmemiştir. Kasık, karın ve meme uçları yetişkin insan kanonuyla aynıdır.

Çocuk figür çizimleri

 

[Yasemin Ertosun]

Model ve Anatomi

Anatomi: Resim ve heykelde vücut yapısıdır.
Model: Görsel sanatlarda bakılarak çalışılan kişi, nesne, varlıktır.



İnsan anatomisinin canlı modelden nü (çıplak) çalışmalar yaparak öğrenilmesi en
yararlı olan yoldur. Anatomi bilgisine sahip olmak, formun doğru olarak ifade edilmesinde
yardımcı olacaktır.

İnsan formu bir bütündür. Bu formu meydana getiren öğelerin her birinin kendine
özgü yapısal form özellikleri ve birbiri ile ilişkisi vardır. Baş, kol ve bacakların, gövdenin
kendi yapısal özellikleri içinde incelenmesi gerekir.

Vücudun İskelet ve Kas Yapısı

İnsan vücudu iskelet ve kas yapısı

Anatomi bir formun daha iyi çizilebilmesi ve yorumlanabilmesi için bir araçtır.
Bununla beraber kemiklerin hareketlerini, kas yapısını, proporsiyonlarını, masları bilmek gerekir.

Proporsiyon: Parçaların birbirleriyle olan ilişkisi, orandır.

Aşağıdaki çizimde figürün hareketine göre kas yapısı detaylı olarak verilmiştir.

Vücudun taşıyıcısı ve genel hareketlerin belirleyicisi olan iskeleti tanımanın ve
incelemenin yararı olacaktır. Çizim yaparken figürün hareketine göre iskelet yapısını göz
önünde bulundurmak gerekir.

İnsan figürü çizimi ve kas yapısı

İnsan figürü hareketine göre iskelet yapısı

 

[Yasemin Ertosun]

Vücudun Mas Yapısı

Mass:(Kitle, blok) Yekpare bir biçimi meydana getiren cisimlere denir. Bir
şeyin bütünü, toplu olan şeydir.

İnsan vücudu geometriksel olarak üç farklı ölçüde dikdörtgene ayrılır. Bunlar: baş,
göğüs ve karın maslarıdır.

Desen çizerken vücudun planlarını geometriksel olarak algılayarak çizmek desenin
sağlamlığı açısından önemlidir ve kolaylık sağlayacaktır.

İnsan figürünün mas yapısı

İnsan figürünün mas yapısı

Yukarıda planlar 1. çizimde basit geometrik formlarla, 2. çizimde silindirik formlarla,
3.çizimde kübik formlarla ifade edilmiştir.

İnsan yapısının anatomik özelliklerini, biçimsel ve yapısal niteliklerini tanıma,
yorumlama, karşılaştırma yapabilmek için sürekli canlı modelden çizimler yapma, yapılan
hataları daha aza indirgeyecektir.

İnsan figürünün anatomik yapısına uygun çizim örnekleri

İnsan figürünün anatomik yapısına uygun çizim örnekleri (Michelangelo, 1475-1564).

Model olarak seçilen kişi giyinikse bile çizim yaparken elbisenin altında bir anatomik
yapı olduğunu unutmamak gerekir. Öncelikle model çıplak gibi düşünülmeli elbise sonradan çizilmelidir.

Figürde giysinin çizimi

Desen çiziminde kumaş kullanımı formun ifade edilmesine yardımcı olur. Figürün
üzerinde giysi olmadığını düşünerek çiziminizi tamamladıktan sonra, üzerindeki giysiyi
çizmeye başlamadan önce kumaşın vücut üzerindeki aldığı şekli gözlem yapmalısınız. Kol
ve bacakların büküm yerlerinde kumaşın oluşturduğu kıvrımlar kumaşın sert veya yumuşak
dokulu olmasına bağlı olarak farklılık gösterir. Aşağıdaki şekilde farklı katlama şekilleri ve
kumaşın aldığı form örneklerle verilmiştir.

Kumaş çizimi

 

[Yasemin Ertosun]

Ölçme Tekniği

Modelden çizim yaparken öncelikle akslar çizilir. Modelin uzunluk ve genişliği
arasındaki farklar kalemle araştırılır ve aks çizgileri üzerinde işaretlenir. İnsan figürü
çiziminde baş ölçü birim olarak kullanılır. Vücudun boy ve genişlik oranları, baş birim
olarak alınarak saptanır. Enine oranlamada genelde erkeklerde omuz, kadınlarda ise kalça
bölgesi en geniş bölgedir.

Ölçü alma tekniği

Modelin En ve Boyu Arasındaki Oranının Tespiti

Modele doğru elinizi dirsekten kırmadan uzatmalısınız.

Bir gözünüzü kapatıp kalemi, ölçüsünü alacağınız modelin başının tepe noktasına
gelecek şekilde ayarlamalısınız.

Başparmağınızı başın alt noktasına kadar kaydırıp sabit tutmalısınız.

Daha sonra tespit ettiğiniz baş ölçüsünü parmağınızı kaydırmadan aşağı veya
yanlamasına kaydırarak modelinizin kaç baş yükseklik ve eninde olduğunu
belirleyebilirsiniz.

Modelin kapladığı alanı basit geometrik form ile ifade etmek, kompozisyonu kağıda
yerleştirmede kolaylık sağlayacaktır.

Modelin dış kalıbı

Karşılaştırmalı araştırma çizgileri, desende parçaların yerlerini doğru tespit etmede
kolaylık sağlar.

Karşılaştırmalı analiz

Farklı Duruşlarda Kalça Pozisyonunun Önemi

Bir insan figürünü doğru çizmek için kalça pozisyonunun önemini bilmek gerekir.
Kalça pozisyonu ya da faktörü göğüs ve karın kütlelerinin pozisyonu ile belirlenir.

Kalça pozisyonları ve akslar

Vücut ağırlığı bacaklara dengeli olarak dağıtılmaz ve bir bacağa diğerinden fazla yük
binerse kalça pozisyonu oluşur.

Omuz aşağıda kalça yukarıda olduğu pozisyonda vücudun ağırlık tarafı aşağıda olan
omuz tarafındaki bacaktadır.

Kalça pozisyonu oluştuğu zaman vücudun aks çizgileri artık birbirine paralel değildir.

Vücudun ağırlığı bir bacak üzerine binmişse vücudun ağırlık merkezini belirten dikey
aks çizgisi ağırlığın bindiği ayak bileğine doğru kayar.

Kalça pozisyonları ve akslar

Figür yürürken, koşarken, diz çökerken ya da otururken bile kalça pozisyonu faktörü
her zaman vücudun ağırlığının dengelenmesinde vazgeçilmez bir rol oynar.

 

[Yasemin Ertosun]

Kalça pozisyonları ve akslar

Figür çizmeye başlayacağınız zaman önce vücudun ağırlığını hangi bacağın taşıdığını
bilmeniz gerekir.

Figür dümdüz durduğunda göğüs ve kalçada hareket olmadığından kalça pozisyonu
faktörü de söz konusu olmaz. Aşağıdaki birinci çizimde figürde hareket olmadığı için kalça
pozisyonu da oluşmamış ve omuz-kalça hizasından çizilen yatay kırmızı çizgiler birbirine
paraleldir. Diğer iki çizimde figürün hareketi ile birlikte omuz ve kalça pozisyonundaki
harekette kırmızı çizgiler birbirine paralel değildir.

Kalça pozisyonları ve akslar


Desende Denge

nsan vücudunun dengede olduğu durumda dikey aks çizgisi; alın, burun ve bacakların
tam ortasından geçer. Vücut ağırlığının tek bir yöne binmesiyle dengesizlik oluşur ve düşme
gerçekleşir. Düşmeyi engellemek için ağırlık vücut bölümlerine dengeli olarak dağıtılır.
Aşağıdaki şekillerde yeşil oklar destek noktalarını, kırmızı daire ağırlık merkezini ve
kırmızı ok ise ağırlığın yönünü göstermektedir.

Çizim 1’de figür yürüyüş halinde ağırlık merkezi iki destek noktası arasındadır.

Çizim 2’de vücudun dengede olması normaldir; çünkü vücudun yükü oldukça simetrik
olarak yayılmıştır.

Çizim 3’te figür bir yere yaslanmakta, ağırlık merkezi iki destek noktası (ayak ve
omuz) arasındadır. Çapraz atılmış ayak vücudun ayakta durmasına yardımcı olmaktadır.

Çizim 4’te figür düşme pozisyonundadır. Ağırlık merkezi destek noktasına doğru
yatmış, sonuçta figür sol tarafa doğru düşecektir.

Çizim 5’te figür koşarken ağırlık merkezi öndeki ayağa doğru kaymış. Figür düşme
pozisyonu halinde gibi görülmektedir fakat figür hızla koşmakta ve bir ayağı diğerinin
önünde, arkadaki ayak yere doğru itme hareketi yaparak figürün düşmesini engellemektedir
.
Çizim 6’da karate yaparken ağırlık merkezi sağ destek noktasına doğrudur. Figür sağa doğru
düşme pozisyonundadır. Bu hareketi uzun süre devam ettirirse denge bozularak düşme
gerçekleşir.

Figürde denge pozisyonları

Aşağıdaki çizimleri dikkatlice inceleyerek ağırlık merkezleri ve destek noktalarını
belirleyip figürlerin denge durumlarını inceleyebilirsiniz.

Figürde denge pozisyonları

Desende Planlar

Çizimlerinizde ön kompozisyon oluştururken deseni oluşturan bölümleri basit
geometrik formlarla ifade etmek deseninizi doğru çizmenizi sağlayacaktır.
Ana gövdeyi çizerken küçük parçaların yerlerini iyi ayarlamak gerekir. Aşağıdaki
birinci çizimde göğsün yeri ana gövdenin formuna göre çizilen aks üzerinde ayarlanmıştır.

Figür çiziminde planlar

 

[Erkan Nehir]

Paylaşım için teşekkürler Yasemin Hanım

 

[Yasemin Ertosun]

İnsan Figürü Çizim Aşamaları

Çizime başlamadan önce modelin genel kapladığı alanın proporsiyonunu araştırıp
kağıda yerleştirme planı belirlemek gerekir. Kağıdın bir köşesine hızlı eskiz çizimleri
yapmak, çiziminizde modelin formunu ve hareketini doğru yakalamanıza yardımcı olacaktır.
Oranları doğru çizim yapmanız için ölçme tekniğini kullanmak ve vücudun
bölümlerini geometrik formlarla ifade ederek bu formlar arasında ilişkiler kurmak yararlı bir
yöntem olacaktır. Daha sonra modeli dikkatlice inceleyerek anotomik yapısını ortaya
çıkarmaya çalışınız. Çizimin ilk başlarında kaleminizi fazla bastırmayınız ve silgi
kullanmayınız. Desen çiziminizde araştırma çizgileri ile formların yerlerini doğru ifade
etmelisiniz. Deseninize belirli aralıklarla uzaktan bakmak kendi hatalarınızı görmenizde
önemlidir. Hata olarak gördüğünüz çizgilerinizi silmeden düzeltmek için kullandığınız
çizgilerinizi daha belirginleştirmek deseninize canlılık katacaktır. Desen çiziminin sonunda
son çizgiler daha kesin ve kararlıdır ve ilk çizilen çizgileri kapatacaktır. Kısacası bol
araştırma çizgileri ile çizilen desen daha çekici ve sağlamdır.

Figürün geometriksel ifade edilmesi

İnsan figürünün oranlı olarak çizim aşamaları aşağıdaki resimlerde görülmektedir.
Sizler de insan vücudu oranlarını dikkate alarak kendinize en uygun yöntemle çizimlerinizi
yapabilirsiniz.

Figür çiziminde çizgile hacim verme

Figür çiziminde çizgiyle hacim verme

Modelinize uzaktan, gözleriniz kısık olarak baktığınızda modelin ayrıntılarından
uzaklaşıp daha çok ışık ve renk özelliklerini daha iyi algılarsınız. Detaylar kaybolur ve
modelinizin bölümlerini basit geometrik formlar olarak görürüsünüz. Bu da size deseninize
hacim etkisi verirken yardımcı olur.

Figür çiziminde hacim verme

Deseninizde daha detaylı hacim etkisi vermek için çizgilerinizi rastgele olarak değil
formun özelliğine uygun olarak kullanmalısınız.

Hacimli çizim örnekleri

Ressamlardan Örnekler

Rembrandt, Lord Granthamın deseni, 1816.

Rembrandt okulu



UYGULAMA FAALİYETİ

Aşağıdaki işlemleri tamamladığınızda canlı modelinize ayakta veya oturarak duruşlar
verdirerek desen tekniğine uygun çizimler yapabileceksiniz.

Kullanılacak Araç Gereçler

1- Resim kağıdı 35x50 veya 50x70cm
2- Resim altlığı
3- 2B, 4B, 6B resim kalemleri
4- Maket bıçağı (kaleminizi açmak için)
5- Canlı model

Atölye önlüğünüzü giymeyi unutmayınız.

1- Modelinize uygun bir poz verdiriniz.

Modelinizin sizden uzaklığının bir buçuk ile iki metreyi geçmemesine dikkat
ediniz.

2- Kompozisyonun kağıda yerleştirme planını yapınız.

3- Aksınızı çiziniz, modelinizin boyunun kaç baş yüksekliğinde olduğunu tespit
ederek aksınız üzerinde işaretleyiniz.

4- Modelinizin baş ovalini ve orta hat aksını çiziniz.

5- Omuz kalça yatay çizgilerini modelin duruşuna göre tespit edip çiziniz.

6- Omuz ve kalça genişliğini baş yüksekliğine göre tespit ediniz.

7- Vücudun bölümlerini çizerken birbiri ile orantılarını araştırma çizgilerini
kullanarak tespit ediniz.

Örneğin omuzdan aşağı doğru çizilen dikmenin ayağın nesrinden geçtiği vb.
Diğer vücudun bölümlerinin yerlerini bu yöntemi kullanarak doğru tespit
edebilirsiniz.

8- Figürün basit geometrik yapısını çiziniz.

Desen çizerken kaleminizi yazı yazar konumda değil, avuç içinde rahat bir
şekilde tutunuz ve kaleminizi bilek, dirsek ve omzunuzu rahat hareket edecek
şekilde kullanınız.

Çiziminize ara verip belli bir uzaklıktan çiziminizle modelin karşılaştırmasını
yapmanız önerilir.

Çiziminizde ışığın geliş yönüne göre çizgilerinizin açık ve koyu değerlerde
kullanarak çiziminize hareket kazandırabilirsiniz.

9- Figürünüze hacim kazandırınız. Işığın geliş yönünü dikkate alarak figürün ışık
gölge planını araştırıp deseninize hacim veriniz.

Hacimlendirmeyi açıktan koyuya doğru yapınız. Önce 2B daha sonra
koyulukları 4B ve 6B ile belirgin hale getirebilirsiniz.

Kaynak: MEGEP

 

[Yasemin Ertosun]

@Erkan_Nehir

Rica ederim Erkan bey... umarım faydalı olur...

 

[vijdan]

Tamda ihtiyacım olan bilgileri paylaşmışsınız , ne kadar teşekkür etsem azdır

 

[Yasemin Ertosun]

@vijdan

Rica ederim... işinize yaramasına sevindim