Mengü Ertel

[Funda]

Mengü Ertel, (d. 1931, İstanbul – ö. 2000)

İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi'ni bitiren Ertel, tiyatrolar için yaptığı dekorlarla, afişlerle tanındı. 1. İstanbul Festivali'nin afişini Mengü Ertel hazırlamıştı. Çok sayıda ödülü olan Ertel, 1998'de Devlet Sanatçısı unvanını aldı. Yurt içinde ve dışında çok sayıda sergi açan Mengü Ertel, ölümüne değin TRT-2 televizyonunda her hafta yayımlanan Cumhuriyete Kanat Gerenler adlı programın sunuculuğunu da yapıyordu.


1931'de İstanbul'da doğdu. Öğrenimini İstanbul Güzel Sanatlar Akademisinde yaptı. Bir süre filmler ve tiyatro eserleri için dekorlar hazırladı. Muhsin Ertuğrul'un yüreklendirmesiyle, 1959'dan sonra tiyatro afişleri yapmaya başladı. Bu dönemden sonra Şehir Tiyatroları, Devlet Tiyatroları ve birçok özel tiyatro için afişler hazırladı. 150'den fazla özgün tiyatro afişi yapan sanatçının eserlerinden bir çoğu uluslararası sergilere katıldı, ödüller aldı. Ertel bu arada kitap kapağı, amblem gibi çalışmalar da yaptı.

İlk tiyatro afişleri sergisi 1969'da İstanbul'da Türk-Alman Kültür Merkezi'nde açıldı. Bu tarihten sonra, yurtiçi ve yurtdışında Varşova, Brüksel, Amsterdam, Brno gibi merkezlerde kişisel sergileri açıldı. Afişleri Varşova ve Münih Şehri Müzeleri ile Wilanov Afiş Müzesi'ne alındı. İlk uluslararası ödülünü Cannes Film Şenliği Afiş Yarışmasında aldı. Aynı yıl, Çekoslovakya'nın Brno kentinde sahnelenen Haldun Taner'in "Keşanlı Ali Destanı" adlı oyununun dekor ve giysilerini Çekoslovakya Devlet Tiyatrosu için hazırladı. 1975'de Paris Uluslararası Sinema Afişleri sergisinde büyük ödül aldı. Çalışmaları, Graphis (İsviçre ), Novum (Almanya), Graphic (Almanya) ve Modern Publicity (İngiltere) gibi dergiler ve yıllıklarda geniş bir şekilde yer almıştır. Ayrıca Who is Who in Graphic Art (İsviçre Clivio Pres)' sanatçıya yer vermiştir. Ertel, daha sonra İstanbul Devlet Tiyatrosunca sergilenen, Güngör Dilmen'in "Deli Dumrul" adlı oyununun dekorlarını hazırladı (1979).

İslamabad'da inşa edilen ve projesi Vedat Dalokay'a ait olan camiin seramik kıble duvarı tasarımını gerçekleştirdi ve 25 metreye 60 metre boyutlarındaki bu dev panonun yapımını yönetmeyi üstlendi. Sanatçı 1980 yılında Moskova Olimpiyatları için açılan uluslararası afiş yarışmasında bronz madalya alarak üçüncü oldu. 1.İstanbul Festivali Afişi'ni hazırladı. 1. İhap Hulusi Ödülü'nün tek seçicisi olan İhap Hulusi, ödülü kendisine verdi. Grafik Sanatçıları Derneği'nin kuruculuğunu ve başkanlığını, Sinematek'in genel sekreterlik ve başkanlığını çeşitli dönemlerde yürüttü. 1988 yılında İstanbul Şehir Tiyatrolarında yeniden sahnelenen "Keşanlı Ali" destanının dekorlarını gerçekleştirdi ve "Tiyatro ve TV Yazarları Derneği" ödülünü aldı.

1989'da Colorado International Poster Exhibition'a davet edildi, eserleriyle katıldı. 1992'de "Muhsin Ertuğrul Yüz Yaşında" etkinliğinde sergisiyle yer aldı. Hayati Tabanlıoğlu'nun projesi ile gerçekleşen İstanbul Holiday Inn Oteli'nde tüm dekoratif panoları tasarladı ve gerçekleştirdi (1993). Emlak Kredi Bankası genel müdürlüğü binasına iki büyük pano düzenlemesi yaptı.

1998'de Devlet Sanatçısı oldu. Ayrıca 1994 - 1998 yılları arasında TRT tarafından gerçekleştirilen 180 programı aşkın "Cumhuriyete Kanat Gerenler" yapımında dizinin sunuculuğunu yaptı. Hayatı boyunca retrospektif sergi açmayı istemeyen Ertel en son sergisini 1999'da Dolmabahçe Kültür Merkezi'nde (İstanbul) Büyültmeler adı altında gerçekleştirdi.

Eserlerinden bazı örnekler: