Mısır Sanatı

Yasemin Ertosun

Altın Üye
Altın Üye
Kayıt
21 Haziran 2009
Mesaj
768
Tepki
39
Mısır'da, Giza'daki üç büyük piramidin biraz doğusunda, bilinmez bir zamandan beri bu vadiyi bekleyen, gözlerini doğuya dikmiş yarı insan, yarı aslan bir heykel var: Sfenks. Ejiptologlar, Khafre piramidini Vadi Tapınağı'na bağlayan yolun bitiminde yer alan bu gizemli ve "dilsiz" yapının, İ.Ö 2500 dolaylarında firavun Khafre tarafından yaptırıldığını düşünüyorlar. Oysa ne Giza'daki herhangi bir anıtta bunu destekler bir ifade var, ne de Mısır'ın herhangi bir yerinde. Sfenks'in yapıldığı tarih, Ejiptologlar ne derse desin, bilinmiyor.

Mısır sfenksi antik bir efsanevi yaratıktır. Gövdesi uzanan bir aslan ve kafası genellikle bir firavunun kafasının şeklini alır. Aslanlar güneş ile bağlantıları nedeniyle antik Mısırlılar tarafından kutsal hayvan sayılırlardı.

En büyük ve en ünlü olanı, Gize platosunda Nil Nehri'nin batı kıyısında bulunan Büyük Gize Sfenksi'dir. Gize Sfenksi doğuya bakar ve pençelerinin arasında bir tapınak yer alır. Aslan gövdeli, insan başlı bu Sfenksin uzunluğu 73 metre, yüksekliği 20metre yüzünün genişliği 5 metredir. Bir adıda 'Harmakis' olan Sfenks, doğan güneşi ve firavun için yeniden dirilişi temsil eder. Yüzünün doğuya dönük oluşu, Güneş Tanrısı RA'yı her sabah doğar doğmaz görmesi içindir. Yapıldığı zaman ön ayaklarının arasında kurban için bir sunak olduğu kalıntılarda yapılan kazı çalışmalrında ortaya çıkartılmıştır. Sfenksin yüzünün firavun Kefren'e ait olduğu sanılır ve yapılış tarihini Dördüncü Hanedanlık (MÖ 2723 - 2563) dönemine denk getirir. Fakat bazı alternatif teoriler sfenksin Eski Hanedanlık döneminden önce (hatta bir teoriye göre tarihöncesi) yapıldığını iddia eder. Diğer ünlü Mısır sfenksleri arasında Menfis'in kaymaktaşı sfenksi ve Karnak yakınlarında eskiden dokuz yüz adet olduğu sanılan koç kafalı sfenksler yer alır.

Antik Mısırlıların heykele ne ad verdikleri henüz bilinmiyor. Büyük Sfenks'e Arapça verilen isim, Ebu el-Hôl, "Dehşetin Babası" anlamına gelir. Yunancada Sphinx adı verilmiş olmasına rağmen heykelin kafası bir kadına değil erkeğe aittir.Ayrıca günümüzde bu sfenksin uzaylılar tarafından yapıldığı düşünülmektedir.

Giza - Gize Piramitleri

Tahmini olarak M.Ö 3000 yıllarında eski krallık döneminde yapıldığı zannedilen Giza piramitleri;Keops, Kefren, Mikerinos. İsimlerini aldıkları firavunlar tarafından yaptırılmıştır. Bu üç piramit dünyadaki en büyük piramitlerdir. Giza'da sadece bu piramitler bulunmaz. Sırf Mısır'da yüzlerce irili ufaklı piramitler mevcuttur ama bu Gize piramitlerini öbürlerinden ayıran farkların başında içlerinde yazı bulunmaması ve nasıl yapıldıklarının hala çözüme ulaşmamasıdır. Piramitler yalnızca Mısıra özgüde değildir. Güney Amerika kökenli Maya ve Azteklerde piramitler yapmışlardır. Piramitlerin gökyüzünü incelemek amaçlı yapıldığı da zannedilmektedir.

Keops Piramidi

Dünyanın yedi harikasından günümüze kadar ulaşan tek eser, Mısır'daki Keops Piramididir. Mısır'ın başkenti Kahire yakınındaki Nil Nehrinin batısında bulunan Giza Yaylasında bulunmaktadır. Keops Piramidinin yanında biraz daha küçük olan Kefren ve Mikorinos piramitleri bulunmaktadır. Ayrıca, içlerinde prenseslere ve firavunun en yakın yardımcılarına ait mumyaların bulunduğu beş piramit daha vardır. Büyük Piramit de denen Keops Piramidi, M.Ö. 2800 yıllarına doğru hüküm süren Mısır'ın 4. Sülale devri hükümdarlarından Keops'un mezarıdır. İkinci büyük piramit, Keops'un kardeşi olan ve O öldükten sonra firavun olan Kefren'e aittir. Küçük piramit ise M.Ö. 2500'lü yıllarda hüküm süren Mikerinos'a aittir. Keops Piramidinin yüksekliği 138 metredir. Tepeden 10 metre kadar aşınmıştır. Bazıları 10-15 ton ağırlığında olan 2.300.000 adet blok taşın üst üste yığılmasıyla oluşturulmuştur. Bir kenarı 227 metre olan dörtgen tabanı 50.524 metrekarelik bir alanı kaplar. Piramidin iç ortasında, tepeden 100 metre kadar aşağıda ve tabandan 40 metre kadar yukarıda firavunun odası vardır. Firavunun mumyası, hazinesi ve özel eşyası bu odaya konmuştur. Oda 10,5 metre uzunlukta, 5 metre genişlikte ve 6 metre yüksekliktedir. Buraya 50 metrelik bir dehlizden girilir. Biri kraliçeye ait olan iki oda daha vardır. Tarihçi Herodot'a göre, ağır granit blokları, piramidin üst bölümlerine çıkarmak için 925 metre boyunda, 19 metre genişlikte bir rampa yapılmıştır. Sadece bu rampanın yapılması bile 10 yıl sürmüştür. Bu muazzam mezar, üç ayda bir toplanan 100.000 esirin çalışmasıyla 30 yılda tamamlanmıştır. Daha sonra da Keops'un ve eşinin mumyalanmış cesetleri bu mezara yerleştirilmiştir.

Kefren Piramidi

Kefren Piramidi ya da Kafre Piramidi, Mısır'ın başkenti Kahire'de, Gize bölgesinde yer alan bir piramit. Piramidin boyu 143.5 metre, eğimi 53.2 derecedir. Firavun Kefren’in oğlu Mikerinos’un yaptırdığı sanılmaktadır. En önemli özelliği piramidin en üst bölümündeki koruyucu kaplamalarının bozulmadan günümüze kadar gelmesidir.
Kefren piramidi 2. piramit olarak anılır. keops piramidi'nden sonra yapılmıştır. kefren piramidi, keops'tan çok daha tevazulu olarak dizayn edilmiştir. kefren piramidi orijinal olarak 3 metre daha kısa ve 14.6 metre daha sınırlıdır. piramitteki 4,880,000 tonluk tüm taşların genişliği tahmin edilmiştir. çünkü platodaki en yüksek binadir. keops piramidi'nden çok daha uzundur. piramitte kitabeler bulunamamıştır. odada bir lahit vardır. piramidin 2 girişi vardır ve piramidin içine doğru rehberlik ederler. en üstteki giriş yerden 15 metre yukarıdadir; şimdiki giriş olarak kullanilmaktadir. bir geçit yol gösterir. bu geçit yolu odaya 25o derecelik açiyla inmektedir. duvarlara kırmızı granitle çizgiler çizilmiştir. bu odanın içi çok geniştir. ölçüleri 14,2 x 5 x 6,9 metredir. odanin çatısı keopsun odalari düzenindedir. en alttaki koridor direkt olarak en üstteki koridorun altındadır. alttaki geçit bir defin odasina çıkar ve görünüşte bitmemiştir. taş yatağı piramidin altındadır. geçit yolu bu odanın altındadır. kefren piramidi'nin ölüleri beklettigi yer, piramidin doğusundadır ve keops;unkinden en iyi şekilde hazırlanmıştır ve vadi tapınağı'na bağlanmıştır. kireçtaşıyla iyi bir şekilde gizlenmiştir. kefren piramidi'nin tapınağı da daha fazla incelikle hazırlanmıştır; fakat heykeller ve diğer bileşenler çalınmıştır. evleri, avlusu, geniş koridoru, bazı parçaları hala ayakta durmaktadır. tapınağın da 2 girişi vardir. doğu yüzü büyük sütunlarla bir koridora girer. kefren'in 23 heykeli bu koridorda bulunur. odalar holün kuzey tarafında bulunur. şu anda ziyaretçilere kapalıdır.

Mikerinos Piramiti

Mikerinos Piramidi, Gize Piramitlerinin en küçüğüdür. Piramit, Mikerinos öldükten sonra oğlu Shepseskaf tarafından bitirtilmiştir. Piramit 66,5 m yüksekliğindedir. Mikerinos'un, Kefren Piramidi ve Keops Piramidinden diğer bir farkı, defin odasının aşağı oda olmasıdır.
Mikerinos (ya da Menkaura - ya da Latince: Mycerinus) Mısır'ın dördüncü hanedanı döneminde (M.Ö. 2620 - M.Ö. 2480) bir firavun idi. 3. ve Giza'nın en küçük piramidi de O'nun döneminde yapıldı. Başlıca kraliçesi Khamerernebty II idi.

Bazı yazarlar dönemini; M.Ö. 2532 - M.Ö 2505 olduğunu önerirler; çünkü öldüğü dönemde heykellerinin bitmemiş olduğunu varsayırlar. İsminin manası; "Ra'nın ruhları sonsuzdur" idi; Mikerinos'dan önceki firavun Khafra idi.



























Kaynak: Sanatın Yolculuğu
 

Sedat Gül

Graphic Desing
Altın Üye
Kayıt
18 Temmuz 2008
Mesaj
2.054
Tepki
141
En çok ilgimi çeken konuların başında gelen bir konu :)
 
Yukarı Alt