Php'de Matematiksel İşlemler

[Cihat Şeker]

Bildiğimiz üzre her programlama dilinde olduğu gibi php'de de özelleşmiş matematiksel işlem fonksiyonları bulunmaktadır. Bilinenler dışında her birisinin kendine özgü yazım şekli vardır. Bu derste bunları ele alacağız. Öncelikle toplama çıkarma çarpma ve bölme işlemlerini yapalım.

Başlamadan önce ufak bir not düşmek istedim. İşlemleri yapabilmek için birden fazla yolumuz vardır. Echo() yada Print() komtlarını tırnak işareti olmadan kullanırsak işlemi gerçekleştirecektir eğer tırnak içinde verileri yazar isek onları her hangi bir metin olarak algılayıp ekrana direk çıktısını verecektir. Örnek olarak ;

<?php 


    echo (126+20);   // 146 Çıktısını verecektır


    echo ("126+20"); // 126+20 Çıktısını verecektir. İşlem yapmayacaktır.


 ?>

Kısaca bu sekilde özetleyebiliriz. Şimdi işlemleri yapmaya geldi.

<?php 


    echo (20+45); // 65


    echo "<br>";


    echo (20-45); // -25


    echo "<br>";


    echo (40-20); // 20 


    echo "<br>";


    echo (50*2); // 100


    echo "<br>";


    echo (50/2); // 25


 ?>

Basit matematiksel işlemleri incelediğimizde bu sekilde kullanım oldukça mantıklıdır. Peki ya formdan gelen her hangibir değişken ile kullanmak istersek ne yapmamız gerek. Örneğin bir öğrencimiz olsun ve matematik, türkçe, fizik ve kimya dersinin sınav sonuclarının ortalamarını alan bir uygulama yazsın. Bunun için 4 farklı değişken belirleyerek formdan öğrencinin girdiği verileri almamız gerekmektedir.

<?php 


    // 4 Adet dersimiz var. Derslerimiz Matematik , Türkçe , Kimya ve Fizik


    // Her dersimize ait toplam 3 tane sınavımız olsun ve sınav yüzdeliklerimiz aynı olsun


    // Ders için kullanacağımız veri isimleri ders adlarıyla başlayıp sınav numarasıyla bitsin


    // Form ile bağlantımızı nasıl kuracağımızı bilmediğimizden dolayı simdilik notları ellimizle hazırladığımız php sayfamızın içine yazacağız ilerki derslerde bunu kendi websayfamızdan otomatik olarak ekrana yazdıracabilecek duruma geleceğiz.


    


    $mat1=50;


    $mat2=36;


    $mat3=48;


    


    $tur1=75;


    $tur2=89;


    $tur3=65;


    


    $fiz1=45;


    $fiz2=69;


    $fiz3=35;


    


    $kim1=95;


    $kim2=45;


    $kim3=68;


    //Simdi ders ortalamarını bulmaya geldi.


    


    $mat_ortalama=($mat1+$mat2+$mat3)/3;  //44.6666666667


    echo "$mat_ortalama<br>";


    $tur_ortalama=($tur1+$tur2+$tur3)/3; //76.3333333333


    echo "$tur_ortalama<br>";


    $fiz_ortalama=($fiz1+$fiz2+$fiz3)/3; //49.6666666667


    echo "$fiz_ortalama<br>";


    $kim_ortalama=($kim1+$kim2+$kim3)/3; //69.3333333333


    echo "$kim_ortalama<br>";


    //Seklinde yazarak ortalamarımızı websayfamız uzerinde görebiliriz


     ?>





Şimdide sıra geldi özelleşmiş işlemlere. Bunların her birisi için öncede belirttiğim kimi kod kullanmamız gerekecektir. İşleyeceğimiz komutlar karekök,üstlü işlemler,logaritma.



<?php 





$sayi1=10;


$sayi2=2;


$sayi3=3;


$sayi4=4;


$sayi5=100;





    //Üst İşlemi Bunun İçin Kullanacagımz Kod


    echo (pow($sayi1,$sayi2)); // Ekrana 10 üzeri 2 olan işlemi yazdıracaktır yani 100


    //Şimdide karekök işlemini yapalım


    echo (sqrt($sayi5)); // 5.ci sayımızın karekönü alacak ve Ekrana 10 yazdıracaktır.


    //Peki birinci ve ikinci işlemi birleştirmek istersek ?


    echo (sqrt(pow($sayi1,$sayi2))); //Ekrana 10 sonucu verecektır.


    //Logaritma işlemleri


    echo (log($sayi3)); // Bu işlem logaritma sayı3 ü hesaplayacaktır


    echo (log10($sayi4)) ; //Bu işlem ise logaritma 10 tabanında sayı4 u hesaplayacaktır.


 ?>

Atladığım işlemler vardır. Örnek olarak sin,cos,tan hesaplamaları sayıları yaklaşık değerlerini yuvarlama bunlar için http://tr2.php.net/manual/en/ref.math.php adresine bakabilirsiniz. PHP'de kullanılan tüm matematiksel işlemleri anlatmaktadır.