Tasarım, Kurallar ve Sanat

[Erkan Nehir]

Her meslekte olduğu gibi Grafik Tasarım mesleğinin/sanatının da bir takım teknik kuralları olduğu aşikar.
Fakat çoğu zaman bu sektörün bir "sanat dalı" olduğu unutularak bir takım hatalara düşülmekte.
Görselliğin ön planda olduğu tüm sektörlerde, sınırların dışına taşmak kaçınılmazdır.
En basit tabirle "sanat aykırıdır, sanatçı aykırıdır"
Bir logo yapılmış. "Logo bitmap olmaz vektör olmalı." Logo kullanılacağı yere göre vektör de olur, bitmap da olur, suluboya da olur, karakalem de olur...
Neden olmasın?
Şunu asla unutmayalım ki, ürünümüzü değerlendiren ve satın alan kişi bir grafik tasarım öğretmeni veya uzmanı değil. Onun için en önemli unsur kendini temsil etmesi ve istediği etkiyi vermesidir.
Şu 2 renk yanyana kullanılmaz.
Neden olmasın? Çok da güzel oldu.
Kurallar önemsiz midir?
Elbette önemlidir. Her kuralı, her tekniği öğrenin. Hatta herkesten çok daha iyi öğrenin.
Fakat uygulamada kendinizi asla kısıtlamayın. Olmaz diyip geçmeyin.
Deneyin, görün, sonra karar verin...
Cümle küçük harfle başlamaz... Bal gibi de başlar...
Kırmızı bulut olmaz...
Neden olmasın?
Manşet tepede olur...
Neden altta olmasın?
Neden köşe yazısı? Neden sayfanın tam otasında değil?
Asıl konu, tüm bu kriterleri, daha önce bahsettiğimiz "kurallar" çerçevesinde yoğurabilmektir.
Ana kural "uyum"dur. Göze hitap ve estetiktir. özgürlük ve sınırsızlıktır. Ancak özgür beyinler yenilikler üretebilir...
"Bu çalışmanın mantığı ne?"
Neden bir mantık arıyorsun? Birini severken mantığını ne derece kullanıyorsun?
Mantık nedir? ve neden bu işin bir mantığı olmak zorunda? Amaç göze hitap etmek değil mi?
"Çok güzel ama mantığı yok...."
Yaşasın...! O halde amacıma ulaşmışım demek ki....
Ressam düşündü mü gözün buruna oranını?
Yönetmen düşündü mü kamera açısının şu derece olması gerektiğini?
Yazar düşündü mü "acaba halk ne der?" diye?

Hayır...
Ve her biri başardı yapmak istediklerini ve mesajlarını milyonlara rahatlıkla ulaştırabildiler.
Eee beğenmediler. Eleştirdiler.
Elbette beğenmeyenler çıkacak. Yerlerde sürüneceksiniz bazen. Bu doğru yolda olduğunuzu gösterir. Asıl herkes sizinle aynı fikirde olduğu zaman bir sorun var demektir.
Hergün yüzlerce / binlerce kez gördüğümüz kaldırım taşları, parkeler.
gayet nizami ve düzgün. olması gerektiği gibi. Eve veya işe vardığınızda kaç kişinin aklında o parke taşları kalıyor?
Neden Türkiye'deki her ev/apartman bir kibrit kutusu ve karton koli formunda?
Eğer olması gereken buysa Avrupalı ev yapmayı bilmiyormu?
Kuralları öğrenin. Öğrenin ki, neyi yapmayıp, ona alternatif olarak neyi yaptığınızın farkında olun...
Kurallara uyun. Fakat o kuralın karşısına oturup o kurallarla dalga geçebilecek yaramaz çocuklar da yaratın.
Standart budur. Bizde böyle. Başka türlü olmaz.
Neden olmasın? Standart ne? Kim belirlemiş? Sen bu standartın dışına taşıp bir alternatif sundun mu?
"Tavşan havuç sever"
Tavşanın salatalığı havuçtan daha çok sevdiğini biliyor muydunuz? Tavşana sürekli havuç verirseniz havuç yer. Standart budur deyip geçilmiş ve gerisi düşünülmemiş... ve akıllarda sadece havuç kalmış.


Elbette bu bir süreçtir. Özgürlük, ancak bir takım uğraş, mücadele ve savaştan sonra elde edilir.
Çizgilerin dışına taşmak için, ilk önce çizgileri birleştirmek gerekir...
Korkmayın. Kutulara kapanmayın.
Savaşın.. "Olmaz" yerine "Neden olmasın" deyin...
Öğrenin uygulayın ve araştırın.
"Şu böyle olur kuralı budur" diyen milyonların içinden, "neden olmasın" diyen binlerin içine katılarak kalıcı eserler üretilebilir ancak...


Dip Not: Burda yazılanlar bir kaidenin dışında, resim hayatı dahil olmak üzere 30 senelik bir sanat hayatının izlenim ve deneyimlerinden oluşan bir görüşün özetidir.

Erkan Nehir.

 

[Ozgul]

Harika bir yazı hazırlamışsınız Erkan Bey. Bazen kurallara fazlaca kapıldığımı farkettim. Esneklik hayatın her alanında şart, yoksa dediğiniz gibi yerimizde sayar dururuz.

Emeğinize sağlık.