Kafanızdaki birçok sorunun cevabı:
Dökümanı sonuna kadar okumanız olaya çok farklı bir bakış açısı kazanmanıza yardımcı olacaktır, sizin ise yeni bilgiler öğrenmeniz açısından yine size faydalı olacaktır.
Yazıyı Sıkılmadan sonuna kadar okumanızı tavsiye ederim.
Çünkü dökümanı okumanız sonucunda ne istediğinizi daha iyi yorumlayacaksınız.
Merhaba Fulya Hanım.
Öncelikle Notebook'unuzu 3 yıl evvel aldığınızı beyan etmişsiniz.
Benim dikkatimi ilk bu bilgi çekti.
Biliyorsunuz ki pek tabii elektronik sistemlerle çalışan her cihazda olduğu gibi adına Bilgisayar denilen cihazda da teknoloji sürekli değişmekte ve gelişmektedir.
Bu gelişme o kadar hızlı ki bugün hemcinsleri arasında son teknoloji olması gerekçesiyle aldığımız bir ekran kartının hemen yarın bir üst özelliklerine sahip yeni bir başka modeli üretiliyor.
Örn Ati/Sapphire 3600 serisi ekran kartına önceki versiyonlardan farklı olarak ek besleme (DC) kablosu eklenmiştir , amaç ekran kartı ile besleme soketi P1 arasındaki veri yolu uzunluğunda gerçekleşecek elektrik akımındaki gerilim düşmelerinin etkisini azaltmaktır. Dolayısıyla bu ekran kartı serisi kendinden önceki modellerden daha iyi bir performansla çalışacaktır.
Keza bir zamanlar PGA paket türü işlemciler kullanılırken şuan BGA işlemciler son teknoloji işlemci paketi olarak tanımlanmıştır.
Aynı durum RAM’lar için de geçerlidir. Bunlarda da DDR DDR2 DDR3 DDR4 şeklinde bir ilerleme söz konusu olmuştur ve hepsinde teknoloji biraz daha gelişmiştir.
Şimdi 3yıl önceki teknoloji ile 16/01/2010 arasındaki süreçte teknolojide nelerin hangi hızla ne şekilde değiştiğini sanırım daha fazla yazmama gerek bile yok.
Bilgisayarlardaki donmalar üzerine:
Öncelikle aynı anda birden çok program kullandığınızı bildirmişsiniz, burada ne yazık ki ilk akla gelen her defasında bütün günahı hemen RAM’a yığmak olmuştur. Bu durum RAM’la ilgili olabileceği gibi bilgisayarın bütün dahili bileşenleriyle doğrudan alakalı olabilir.
Olası Arızi Kaynaklar:
İşlemci: İşlemcinizin önbelleği aynı anda birden çok programda yaptığınız işlemlerden doğan verileri tutmak(cache) ve işlemek(ALU) için yeterli kapasiteye sahip olmayabilir.
Ram: Bilgisayarınızın RAM’ı aynı anda birden çok programda yaptığınız işlemlerden doğan verileri adreslemek için yeterli alana sahip olmayabilir.
Ekran Kartı: Bilgisayarınızın ekran kartının veri yolu kapasitesi aynı anda birden çok programda yaptığınız işlemlerden doğan sayısal değerleri transfer edip bünyesinde grafiğe(Görüntüye) dönüştüremiyor olabilir.
Gelin olaya çok derinden bakalım!
Parçaların fiyatlarında doğrudan etki eden faktörler:
İşlemci:
Burada piyasada var olan 2 adet işlemciden bahsedeceğim.
Intel
AMD
Her ikisinde de fiyatı doğrudan etkileyen tek etken işlemcinin cache (Keşh)değeridir.
(Daha sonra çekirdek sayısı gelebilir.)
Bu değer de kendi arasında L1 -> L2 -> L3 tasarımı şeklinde ilerleme kaydetmiştir.
Neye yarar bu cache?
Öncelikle işlemcide basit bir komut döngüsünü inceleyelim.
İşlemcimiz daha evvel herhangi bir sebeple RAM’da adreslenmiş bir veriyi işlemek istediğinde gerekli 0,1 verisini Ram’dan çağırırken:
Üst katmandan isteğini MCC(Memory Controller Chip) ye iletir bu yola Adres Yolu denir.
MMC RAM’a gider, RAM üzerinde işlemcinin istediği adresteki veriyi alır alt katmandan -ki buraya da Veri Yolu denir- işlemciye verir, daha sonra işlemci aldığı veriyi içerisindeki işlem biriminde(ALU) işler. Bu süreçte dikkat ettiyseniz bilgi istemi ve iletimi arasında bir zaman meydana geldi. İşte bu zamana “Bellek Gecikme Zamanı” denir. Yani istenen verinin kendisine iletimine kadar ki geçen süre miktarıdır bu.
“Bugün benim PC yine çok yavaş çalışıyor abiciim “ serzenişine tekabül eden kısım bu olabilir.
İşte bu tür bellek-istem gecikmelerini ortadan kaldırmak için işlemcilere adına cache denilen arabellek eklenmiştir. Böylece işlemci artık herhangi bir adresteki veriyi işlemek üzere çağıracağı zaman bu işi yukarıdaki gibi birçok evreden sonra yapmayacak, isteğe daha kısa bir bellek gecikme süresinde sahip olacak, veriyi daha hızlı elde edecek ve daha hızlı işleyecek. Cache anladığınız üzere burada RAM gibi görev görmektedir, işlemci artık kritik verileri RAM’dan değil hemen kendi içerisindeki cache’den alacaktır.
Çünkü bu cache denilen arabellekler işlemciye RAM’dan daha yakındır hatta sonradan direkt işlemcinin içine entegre edilmiştir. Bu da
“Abi benim PC çok hızlı, valla 2 kanat tak uçar.” a tekabül edebilir.
RAM:
Ramin hemen bir üstte neye yaradığına kısaca değinmiştim.
Teknoloji bilgisayarlarda yukarıdaki hız artırma yollarına ek olarak birçok seçenek sunmuştur.
Bunlardan bir tanesi de RAM’lardaki hız değerleridir.
Günümüzde birçok teknolojide RAM tasarımı mevcuttur. Bunlar DDR DDR2 DDR3 DDR4 şeklinde sıralanmaktadır.
Hepsindeki teknoloji bir diğerinden üstündür çünkü hepsinin hız değeri farklıdır.
Örn: DDR1 RAM’in max hız değeri 400 Mbps dir DDR2 max 800Mbps DDR3 max 1600 Mbps dir.
Burada yeni kullanıcıların Mbps ile MBps yi karıştırmaması gerekir.
Mbps RAM’da sinyal hızını temsil eder.
Mbps demek Million bits per second demektir
MBps Million byte per second demektir.
Bu değerlerin yanı sıra piyasada RAM’lar esasen devir hızına göre satılmaktdır.
Bu da MHZ şeklindedir. MHZ->Megahertz->Millions of cycles per second->Saniyedeki milyon devir değeri.
Demek ki RAM teknolojisi şuan Megabits per second hız türünden hesaplanmakta.
İyi de bu hız nedir neye yarar?
Bunun cevabını yine yukarıda yazmıştım zaten.
Şöyle ki: RAM Bilgisayarda oluşan işlemler sonucu meydana gelen verileri üzerindeki yongalarda geçici olarak her birini ayrı-ayrı adresleyerek tutar, bu veriler istenildiğinde RAM bu isteğe cevap verir.
Bu cevap verme hızı RAM’da yukarıdaki Mbps hızlarına bağlı olarak gerçekleşir.
Bu hız işlemcinin MCC aracılığıyla RAM’daki istemine verilen cevap hızıdır.
Buradan anlayacağımız üzere işlemcimizin istediği veri şayet, kendisine entegre olan cache üzerinde değil RAM üzerindeki bir adreste mevcutsa ve bu veriyi MCC aracılığıyla Ram’dan istemişse RAM adresteki bilgiyi bu Mbps hızına bağlı olarak çıkarıp MCC’ye verir.
Buradan düz mantıkla hareket edersek RAM’in Mbps sinyal hızı yani piyasadaki MHZ hızı nekadar yüksekse isteme vereceği cevap da o kadar hızlı olacaktır kanısına varabiliriz.
Demekki RAM’larda fiyatı GB kapasite değeri değil Mbps değeri belirlemektedir.
Ekran Kartı:
Yine piyasada var olan 2 ekran kartından bahsedeceğim.
ATI
NVIDIA
Ben NVIDIA’ya kısaca NVD yazacağım.
Ekran Kartı Teknolojileri: AGP , PCI şeklinde olmaktadır. Bu iki tür arasındaki fark ise birbirlerinden farklı teknoloji ile üretilmiş olmalarıdır. PCI , AGP’ ye göre daha yeni bir teknolojiye sahiptir ve esas farkları aralarındaki bant genişlikleridir. Örneğin AGP yanlış hatırlamıyorsam saniyede 1GB bant genişliğine sahipti ama PCI 4GB’lere çıkıyordu, yine de tam emin değilim , araştırmak lazım.
***
Hiçbir Ati kullanıcısı NVIDIA demez hiçbir NVIDIA kullanıcısı da Ati demez.
Yalnız burada dikkat etmemiz gereken husus NVD’nın Atiyle birbirine yakın teknoloji kullandığı kartlarda fiyattaki makuliyettir.Yaklaşık 15-20TL oynama mevcuttur genelde.
Günümüzde rekabet dolayısıyla birçok ekran kartı modeli çıkmaktadır ve bu neredeyse firma ekonomileri için bir çılgınlık haline gelmiştir.
Tüketici için ise büyük bir keyfiyet ve konfor demektir.
Tüketici olarak bize düşen, bu keyfiyetten en makul şekilde yararlanmak olacaktır.
Bu yüzden iki firma ürünü arasında birbirine yakın teknolojide iki kartı karşılaştırıp bize maddi manevi en uygun olanı satın amalıyız.
Ekran Kartı Veri yolu nedir?
Bir ekran kartının fiyatını ne MB değeri ne GB değeri belirler.
Bir kimseye
“Ben yeni bir ekran kartı aldım.” dediğimizde sorduğu ilk sorunun
512lik mi 1GBlik mi aldın? olması esasen tebessüm edilecek bir vakıadır.
Bir ekran kartının fiyatını bit hızı belirler, bu ise veri yolu kapasitesiyle
doğrudan ilişkilidir.
Burada en önemli husus ekran kartının veriyi kaç veri yolundan hangi hızla transfer edeceğidir.
Ekran kartımıza bilgiler bu şekilde ulaşır.
Peki, kartımıza nereden ulaşır bu bilgiler?
Tabii ki RAM’daki adreslerden ulaşır.
İyi de bu RAM’da adreslenen bilgiler buraya nereden geldi ki?
Örn: Photoshop’u açtık ,yeni doküman açtık, içerisine ABC yazdık ve kapamadık programımız açık duruyor hala. İşte biz ABC’yi dokümana yazdığımız anda aynı zamanda bu ABC’miz “0,1” arası verilere dönüştürülerek gitti RAM’a da bir adres altında yazıldılar ve biz programımızı kapatana kadar da orada yazılı kalacaklar.
Durum işlemci örneğimizdekiyle aynıdır.
Adres yolu->
<-Veri yolu
Bilgiler kartımıza veri yollarıyla transfer edilir, ekran kartı içerisindeki işlemcide yorumlanır, görüntüye dönüştürülüp cevap istemciye yollanır. Gördüğümüz gibi bu işlemler geçekleşirken yine bir zaman dilimi ortaya çıktı.
Şöyle ki: Önünüzde 4 Kova Su düşünün, bu suları karşınızdaki küvete en hızlı şekilde doldurmanız isteniyor. Küveti en kısa ve sağlıklı bir şekilde suları hiç dökmeden doldurmak zorundasınız.
Yalnız sizin sadece 2 eliniz var dolayısıyla küveti doldurabilmek için bu işlemi 2 seferde yapmanız gerekecek bu da daha çok zaman demek olacak. Oysa yanınızda 1 arkadaşınız olursa küveti tek seferde 4 Kova Suyla doldurabilirsiniz.
İşte veri yollarının kapasitesi de bununla aynı anlama geliyor.
Piyasada eskiden yeniye 32-> 64 -> 128-> 256 şeklinde veri yolları mevcuttur.
Kova örneğimizi buraya lanse edersek 256 kollu bir insanın tek seferde küveti 256 Kova suyla doldurabileceği çılgınlığı olayın harikuladeliğini bize açıklamaktadır.
Bu ise 32 kollu bir insana tabii ki yeğlenecektir.
Sonuç:
İşlemci alırken öncelikle cache değerine ve sonra çekirdek sayısına dikkat ederek almalıyız.
Tavsiyeler->Masaüstü:
Intel:
Intel Pentium G6950 Soket 1156 2.8GHz 3MB Cache 32nm İşlemci
Amd:
Phenom II X2 545 AM3 3.0GHz 7MB Cache 45nm İşlemci
Laptop:__________________
Ram alırken MHZ değerine dikkat ederek almalıyız:
Tavsiyeler->Masaüstü:
KINGSTON
2 GB DDR2 800MHz CL6 Tek Modül RAM
SAMSUNG
Samsung 1GB 800MHz DDR2 PC2 6400 Ram
Tavsiyeler->Laptop:
KINGSTON
1 GB DDR2 667 MHz PC2 5300 Notebook RAM
Ekran kartı alırken 256 mı 512 mi 1GB mi değil Kaç Bit olduğuna bakacağız, ana kartımız destekliyorsa PCI olmasına dikkat edeceğiz.
Tavsiyeler->Masaüstü:
SAPPHIRE
HD3850 AGP 512Mb GDDR3 256Bit Ekran Kartı (11124-00-20R)
SPARKLE
9600GT GDDR3 1Gb 256Bit Power Saving Edition Nvidia DX10 Ekran Kartı
Laptop____________
Laptop Tavsiye: 1.234 TL
EXPER
KARIZMA CORE2 DUO T6600 2.2GHZ-3072MB-320GB-DVD/RW-15.6''CAM-512MB HD4330-W7PRE
Fulya Hanım tüm bunları değerlendirerek olayı birdaha değerlendirmeniz faydanıza olacaktır.
Dağdeviren 2010
fazla mal göz cıkarmaz ekran kartın ne bu arada ve artı bılgısayarındakı işletim sistemi ney yani bilgisayarın bi elden geçmesi gerek ondan sonra karar vermelisin
