Endüstri ürünleri tasarımı hakkında bilgi

Hasan YILDIZ

Altın Üye
Altın Üye
Uzman Üye
Kayıt
19 Aralık 2011
Mesaj
1.154
Tepki
164
Endüstri ürünleri tasarımı veya endüstriyel tasarım seri üretim için tüketici ihtiyaç ve problemlerine yönelik, estetik, yaratıcılık, teknik avantaj, işlevsellik, ergonomi, malzeme bilgisi, pazarlanabilirlik, üretim yöntemleri, ve olanakları gibi çeşitli kriterleri gözeterek, yeni ve güncel ürünler tasarlamaktır.
Türk Patent Enstitüsü tarafından “Bir ürünün tümünün veya bir parçasının, veya ürün üzerindeki bir süslemenin; çizgi, şekil, biçim, renk, doku, malzeme veya esneklik gibi insan duyuları ile algılanan çeşitli unsur veya özelliklerinin oluşturduğu bütünü ifade eder.” şeklinde tanımlanmıştır.

Endüstriyel tasarımın gelişimi

Endüstriyel tasarıma bir disiplin olarak bakıldığında geçmişten günümüze pek çok düşünce okuluna rastlanır. Her dönemdeki okullar, o dönemin teknoloji seviyesinden ve insanların yaşayış şeklinden etkilenmiştir. Endüstriyel tasarım prensipleri, o prensipleri yaratan insanların bilgi, tecrübe ve değer yargılarını yansıttığına göre bu prensiplerin her dönem değişmesi doğal karşılanmalıdır ve mühendislik gelişmelerinden birebir etkilenir. Mesela sanayileşmenin olmadığı dönemlerde bugünkü anlamıyla bir endüstriyel tasarımdan bahsetmek pek tabi ki mümkün olmayacaktır.
Endüstriyel tasarımın tarihsel gelişim süreci içerisinde incelediğimizde, yıllar boyunca farklı biçimlerde gelişen düşünce akımlarının nesneleri şekil, kullanım alanı, üretim teknikleri gibi birçok açıdan etkilediğini görebiliriz.

The Arts & Crafts Movement : el yapımı sanatçılık

Tasarımcı, yazar ve şair William Morris bu akımın öncülerindendir. Akımın savunucularının vurguladıkları nokta, el yapı mının, seri üretime üstünlüğüdür. Bu akım modern üretim metotlarının kabalığını reddederek, el yapımının sanatçılığını benimsiyordu. Dekorasyon işleminin ürünün esas tasarımını bozmadan yalnızca ürün yüzeyine yapılmasını savundular. Morris ve arkadaşları, gereksiz dekorasyonu reddetmekle ürünün esas fonksiyonunun ve yapım kalitesinin önemini belirtmek istiyorlardı. Onlara göre ürün tasarımının ilk prensibi; kullanılan materyalin özelliklerine saygı duymaktı. Bu akımın bir diğer özelliği Gotik tasarımların geleneklerine uymasıydı.

Art Nouveau: Yeni Sanat

Bu akım Fransa’da ortaya çıkmış kısa ömürlü bir akım olmakla beraber Avrupa’daki hemen hemen bütün ülkelere yayılmıştır. Sadece tasarımda değil mimaride, heykelde, resimde ve tüm uygulamalı sanatlarda modern gelişmelere sebep olmuştur. Temelde Arts & Crafts hareketindeki sanatların bütünlüğünü savunmuş, ancak Arts & Crafts’taki herkes için güzel tasarım fikrinden vazgeçip daha elitist ve daha pahalı tasarım, anlayışını benimsemiş, daha abartılı barok ve floral tarzda süslemeli özellikle el yapımı üretime önem vermiştir. Kendisinden önceki mimari dekorasyonlarda kullanılan geometrik şekillerden vazgeçerek, düz çizgiler kullanmaya başlamıştır. Bu akım kendisinden öncekiler gibi sanatçıya önem vermiş ancak tasarımı yeni seri üretimle nasıl birleştireceğine dair bir çözüm bulamamıştır. Bu yüzden çok uzun süreli olamamıştır.
De Stijl & The Modern Movement: tasarımda 19. yüzyıl etkileri [değiştir]
19. yüzyılda hüküm süren bu akım fonksiyonelcilik, gelecekçilik, kübizm gibi alt akımları içinde barındırır.
Fonksiyonelcilik akımının prensiplerini ilk kez Amerikalı heykeltıraş Horatio Greenough “Form and Function” adlı kitabında ortaya koymuştur. Bu kitapta verilen temel mesaj; şeklin fonksiyonu izlemesi gerektiğiydi. Bu akım imalat sürecinde ürünün önce işlevinin, sonra görsel özelliklerinin göze alınmasının altını çizmiştir. Ürünün fonksiyonunu ifade etme fikri arabaları makinalar tarafından üretilen ve standart parçalardan oluşan Henry Ford tarafından da takip edilmiştir.
Gelecekçilik akımı İtalya’da başlamıştır. Gelecekçiler, sanatta ve mimaride yeni formları savunmuşlardır. Tarihsel temaların işlenmemesinin, makineleşmenin lehine olacağını düşünmüşler, daha çok arabalar, uçaklar gibi hızlı makinalardan yana olmuşlardır. Bu fikirler, eskinin güzellik anlayışını yıkmakla beraber yeni endüstriyel kültürün eğilimlerini yansıtmıştır. Aynı yıllarda Paris’te ise kübizm popüler olmuştur. Kübizm sanat ve tasarım dünyasında bir devrim sayılacak yeni fikirler ortaya atmıştır. O güne kadar vazgeçilemeyen naturalizmden uzaklaşarak kübik, dairesel, silindirik şekilleri kullanmaya başlamıştır. Bu figürler, bu akımın savunucularının modern dünyayı nasıl algıladıklarını göstermiştir. Onlar dünyayı değişik açılardan görünen geometrik şekillere benzetmişlerdir. Cezanne, Picasso ve Braque bu hareketin en ünlü isimleridir. De Stijl hareketi adını 1917-1928 yılları arasında aynı adla yayınlanan bir tasarım dergisinden almıştır. Bu akıma göre tasarımda düzeni ve açıklğı yakalamanın yolu makine üretiminden, soyutluktan ve evrensellikten geçiyordu. Onlara göre bu kavramlar sınırsızlığı ifade ediyordu.

Bauhaus: açıklık ve şeffaflık

Bauhaus tasarım okulu Almanya'da Walter Gropius'un liderliği altında sanatı ve teknolojiyi birleştirmek, yeni jenerasyon tasarımcı ve mimarlarına yaratıcı tasarım ve modern endüstriyi kombine etmeyi öğretmek amacıyla kurulmuştur. Bauhaus bugün bile mimaride ve endüstriyel tasarımda ilerici ve liberal bir tutumun sembolü sayılır. Okul, modern anlamda endüstriyel tasarım teorisini ve pratiği birleştirmeyi başarabilmiştir. Bu hareketin kabul ettiği en belirgin özellikler; homojenlik, özellikle binalarda evrensel standartların kullanılması ve bunların seri üretimine geçilmesiydi. Görsel sanatların asıl amacının yarattığı objeyi bütün olarak görme olduğunu savunuyordu. Açıklık ve şeffaflık en önemli öğelerdendi.

Art Deco: Şık ama ucuz

Art Deco, 1920'lerde ve 1930'lardaki popüler stil ve tasarımları ifade etmek için kullanılan terimdir. Bu yeni stil, Eski Mısır’dan esinlenmiştir. Porselen tanrıça, eski at arabası motifleri tasarımlarda sıklıkla kullanılmıştır. Bu hareket toplumun bütününe hizmet amacında olduğundan ucuz ve seri üretilmiş ürünleri ön plana almıştır. Seri olarak üretilmiş olmalarının yanı sıra bu ürünlerin en önemli özellikleri daha kullanışlı ve daha konforlu olmalarıydı. Bu akım da tıpkı Art Nouveau akımı gibi el yapımı ürünlerden vazgeçmiştir. 1930'larda üretilen bu yeni tasarım ürünler Büyük Dünya Ekonomik Bunalımı’nın hemen ardından, kriz mağdurlarına hitaben üretilmiş, pahalı görünümlü, şık ama, ucuz ürünlerdi. Büyük Bunalım'ın etkisinde kalan yıllar gösterdi ki batmakta olan bir piyasada bile endüstriyel tasarımcılar tarafından tasarlanmış olan ürünler kendilerini alıcılarına beğendirebilirler. Yine Büyük Bunalım’ın endüstriyel tasarıma bir diğer hediyesi olarak, tasarımlarda plastik kullanılmaya başlanmış, böylece yeni bir materyal kullanılmış olmasının yanı sıra maliyetlerde düşürülmüştür.
1940'lara gelindiğinde savaşlar sonrası dünyada her şey de olduğu gibi tasarımlarda da yenilikler görülmüştür. Örneğin, aşırı geometrik motiflerden vazgeçilmiş daha basit şekiller kullanılmaya başlanmıştır. Tüm tasarımcılar üretim verimini ve satışları arttıracak tasarımların peşine düşmüşlerdir.

1960'lar ve pop

1950'li yıllar savaş yorgunu dünyanın yaralarını sarması ile geçerken, Amerika'nın savaşta zarar gören ülkelerin ekonomilerine yardım amacıyla yaptığı finansal yardımlar, dünyada bir tüketim toplumu yaratmıştır. Bunun endüstriyel tasarıma yansıması; Modern Movement yıllarının şekil, fonksiyonu izler mantığının tasarım, satışları izler olarak değişmesi olmuştur. Avrupa’da üreticiler iyi tasarımın daha fazla ürün sattığını fark ettiklerinde tasarım danışmanlığı firmaları kurulmaya başlamıştır. Endüstriyel tasarımcının yeni rolü yalnızca estetikle değil, insan ergonomisi ve piyasa koşullarıyla da ilgilenmek haline gelmiştir. Tasarımlarda fiberglas, naylon gibi yeni materyaller kullanılmaya başlanmıştır. İskandinav tasarımları başta Amerika olmak üzere tüm dünyada popüler olmuştur. Bu tasarımlar şık, kullanışlı, doğal renklerde ve konforluydu.
1960'larda hızla yayılan gençlik hareketi pop kültürünün gittikçe yayılmasına ve çok geçmeden endüstriyel tasarımı da etkisi altına almasına neden oldu. Pop “Modern Movement”a karşı bir tepki hareketi olarak Londra’da ortaya çıkmıştır. Tasarımın evrensel olması gerekmediğini savunmuş, tersine gittikçe yayılan bireyselliğe uygun olarak tüketici ihtiyaç ve isteklerine hizmet etmesini öngörmüştür. Ayrıca bu yıllarda çevreye saygılı tasarımlar da popüler olanlar arasında olmuştur.

Postmodernizm: “Yaratıcı kaos”

1970'ler postmodernist hareketin başlayıp, hüküm sürdüğü yıllar olmuştur. Postmodernizm Modernizm’in prensiplerine tepki olarak ortaya çıkmıştır. Endüstriyel tasarımda geçmişte kullanılan öğelerin yeniden ve ironik bir şekilde yorumlanması fikrini yaymıştır. Ayrıca postmodernist tasarımlar bilimde ortaya atılan kaos teorilerinden etkilenmiştir. Bunun bir sonucu olarak objeler, fikirleri ve kültürü yaymak için bir araç olarak görülmeye başlanmıştır. Zaman içinde objeler yoluyla fikirleri yaymak o kadar önem kazanmıştır ki fikir, objeden daha önemli bir hale gelmiştir. Dönemin tasarımcıları kendi aralarında “yaratıcı kaos” adlı bir terim kullanmışlardır. Bu terim belli bir tasarım anlayışını kabul etmemeyi, belli prensiplere bağlı kalmamayı ifade etmek için kullanılmıştır. Ancak bugün bakıldığında postmodernizm çok sınırlayıcı bir akım olarak görülmektedir.
Bu akımın bir sonucu olarak 1981 yılında kurulan Memphis Grup, endüstriyel tasarımda renk ve dekorasyonu kullanarak yeni objeler yaratma ve hayal gücünü zenginleştirme iddiasıyla ortaya çıkmıştır. Memphis de Modernizm’e karşı bir alternatif olma iddiasında olmuş, ancak hiç bir zaman homojen bir akım olamamıştır. Daha çok bir grup tasarımcının ortaya attığı sivri amaçlar olarak kalmıştır.
 

muratamam

Yazar
Kayıt
12 Temmuz 2010
Mesaj
479
Tepki
364
http://www.arteg.com.tr/

"Uzun yıllar Mercedes’in araçlarını tasarlayan Muhsin Partanaz, tasarım konusundaki birikimini Lojistik Ekipmanlar okuyucularıyla paylaştı. Özellikle işlevsellik ve tecrübenin, tasarımın en önemli anahtarları olduğunu söyleyen Partanaz, sözlerini şöyle sürdürdü: “Otomotivde daha çok insan-ürün ilişkisi ön planda olduğu için “form, fonksiyonu takip eder” ilkesini göz önünde bulundurarak tasarımlarımızı gerçekleştiriyoruz. Yani biçim, işlevselliğe göre şekillenir. Otomotiv sektöründe özellikle işlevsellik ön plana çıkıyor. Tasarımlarımızı hayata geçirirken emniyet, estetik, aerodinamik ve maliyet gibi unsurlara dikkat ediyoruz."
http://www.arteg.com.tr/arteg-lojiport-dergisi-arteg-ihtiyaca-gore-tasarim-yapiyor/

(Halbuki tek bir tasarım anlayışından söz edilemez)

“Bizde ne formun fonksiyona, ne de fonksiyonun forma üstünlüğü vardır”
“Bir Mercedes daima bir Mercedes’e benzemelidir.” Sacco, tasarım felsefesini bu şekilde özetliyor ve ekliyor: “Tasarım ve teknik asla ayrı düşünülemez. Ünlü Amerikan mimar Louis Sullivan’ın “Form, fonksiyonu takip eder” sözüne karşın bizde ne formun fonksiyona ne de fonksiyonun forma üstünlüğü vardır. Ortada estetik bir ürün varsa, bu ürün asla teknoloji yoksunu olmamalıdır.” Tasarladığı tüm otomobillerde kendine has çizgilerine rastlamak mümkün olan tasarımcının asıl amacı, farklı modellerde kullanılan benzer dizayn unsurları ile insanların gözünde ortak bir Mercedes yüzü oluşturmaktı ve oluşturduğu bu ortak marka yüzünün, mekanik açıdan mükemmel kalitede otomobillerle birleşmesi sonucunda “Mercedes-Benz imajı” günden güne güçlenmeye devam etti.
http://ismailterzi.com/2011/11/12/mercedes’i-tanimlayan-adam-bruno-sacco/
 

muratamam

Yazar
Kayıt
12 Temmuz 2010
Mesaj
479
Tepki
364
@muratamam



Bir doktora tezi olarak üç kişilik ekip tarafından 6 yıl önce Carnegie Mellon Üniversitesi'nde hayata geçirilen ve son kullanıcıya yönelik bir yapay zeka ürünü geliştirmeyi amaçlayan Anki Drive projesi, 10 Haziran'daki WWDC 2013 etkinliğine kadar kimse tarafından tanınmıyordu.

Etkinlikte kısa bir tanıtım yapan Anki firması bütün dikkatleri üzerine çekmeyi başardı ve pazara çıkacağı gün merakla beklenir oldu. Nihayet ürün Çarşamba günü piyasaya çıkıyor ve arabaların barındırdığı yapay zeka da detaylıca açıklandı.

Anki Drive 199$ fiyat etiketi ile Apple mağazalarında ve perakende zincirlerinde satışa sunulmuş durumda. Set üç temel unsur ile tüketiciye sunuluyor. Birincisi yarış parkuru, ikincisi iOS uygulaması ve üçüncüsü de iki adet yarış arabası.

Yarış parkuru konumsal kodlar içeren özel bir mürekkep içeriyor. Bu kodlar arabaya hangi pozisyonda olduğunu ve diğer araçlar ile mesafesini iletebiliyor. Parkur araba ile çok iyi iletişim kuruyor ve arabayı ters yöne koysanız bile yönünü değiştirerek olması gereken istikamete gidiyor.

iOS uygulaması ise arabayı yönetebilmenizi, gerekirse oyuna girmenizi veya ayrılmanızı sağlıyor. Siz oyundan ayrılsanız bile Anki arabaları yapay zekası ile yarışa devam ediyor. Ayrıca uygulama ile arabalara bir karakter yükleyebiliyorsunuz.

Anki arabaları ise alt kısmında parkuru okuyan bir kamera ile iç kısımda bu verileri işleyen 50MHz saat hızında bir mikroişlemci barındırıyor. Arabalar saniyede birkaz yüz karar alabiliyor ve önündeki aracı geçme, atış yapma, engelleme gibi hareketlere anında karar verebiliyor. Araba bir LED ışığı ile farklı bildirimler verebiliyor, şarj edilebilir bataryaya sahip ve Bluetooth Smart ile iOS cihazlarına bağlanabiliyor. Atış yapma ve vurulma olayı ise sanal ortamda gerçekleşiyor ancak araçlara pistten çıkma sonuçları yansıyor.

Arabalar karakter sahibi olmak gibi ilginç bir özellik de sunuyor. Oyunda yarışlar kazandıkça para topluyorsunuz ve güçlendirmeler alabiliyorsunuz. İşte Anki arabaları bu güçlendirmeleri kendi hafızasına kaydediyor ve güçlendirmeler artık o araca ait oluyor. Başka bir kullanıcı o aracı kullansa bile aynı güçlendirmeler devam ediyor. Böylece çok güçlü araçları hediye de edebiliyorsunuz.

Güçlendirmeleri yüklemek iOS uygulamasından oluyor. Ancak bir araca bütün güçlendirmeler yüklenemiyor. RPG oyunlarından hatırladığımız yetenek ağacı şeklinde güçlendirmeleri paylaştırmak zorundasınız.

Anki ekibi teknolojilerinden oldukça ümitli ve popüler olacağını düşünüyor. Ayrıca gelecekte daha gelişmiş projelere de imza atmayı istiyor.
(Alıntı)

http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=4eu8yw6PUSo

http://www.carbodydesign.com/2013/10/anki-drive-game-features-autonomous-slot-concept-cars/
 
Yukarı Alt