Mac ve 300 Dpi

Teşekkür ederim Tuncer bey açıklayıcı yazınız için.

Emine Hanım ve Emre Bey,

Zerafetiniz için ben de sizlere ayrı ayrı teşekkür ederim.

Emine Hanım, genellikle geceleri, özellikle sabaha doğru daha rafine hale geliyorum. Yani gündüz kaosu, koşturmacası, telefonlar.... bunlardan sıyrılınca insan, ne yazacağını daha iyi analiz edebiliyor. Bu yüzden yazdığım mesajların çoğu aynı saatlere denk geliyor.

Görüşmek üzere.
T.Ö.

Selam,

Konuya genel yaklaşım belirlemek ve temel doğruları ortaya koymak adına daha öncesinde kaleme aldığım bir yazıyı burada sizlere sunmak istiyorum. Sanırım aydınlatıcı olacaktır.


Photoshop programında çok sık bir şekilde karşılaştığımız çözünürlük ve piksel kavramı genellikle bir çok kişinin önemsemediği ama üzerinde çalışma yapılan image'ların temel dayanak noktasını oluşturan ve doğru kullanılmadığında uğraş vererek ortaya çıkartılan çalışmanın basım sürecinde karşımıza istemediğimiz türden sorunlar yaratabilecek önemli bir kavramdır.

ÇÖZÜNÜRLÜK VE PİKSEL :

Çoğunlukla kimsenin pek önemsemediği hatta neredeyse küçümser duruma geldiği bu iki kavram Photoshop programında işlenecek fotoğrafların en can alıcı iki noktasıdır. Çoğunlukla bu konuda yanlış bilgilerin sektörde yaygın bir şekilde dolaştığı gerçeğinden hareketle konuya ayrıntılı bir şekilde değinmek gerekiyor.

PİKSEL :

Üzerinde çalışılmak üzere Photoshop programında açtığınız imajın (fotoğrafın) oluşmasını sağlayan karelerdir. Fotoğraf olarak tanımladığımız digital görüntü yanyana sıralanmış piksel bütünlüğünden oluşur. Fotoğrafı oluşturan piksellerin tek başına en ve boy değeri yoktur. Aksi belirtilmediği sürece piksellerin boyutları karedir. Photoshop üzerinde açtığınız fotoğraf dosyasına uygulayacağınız her tür işlem (boyutlandırma, effect, kesme ve yapıştırma işlemi) fotoğraf üzerinde bulunan piksellerin tümüne uygulanır. Bu anlamda fotoğrafı oluşturan piksel yoğunluğu, sayısı dosyanız üzerinde yaptığınız her işlemin süresini de bir o oranda belirler.

ÇÖZÜNÜRLÜK :

Photoshop programında oluşturduğunuz dosya veya açtığınız fotoğraf dosyasında 1 inç uzunluğa düşen piksel sayısıdır. Fotoğrafı oluşturan piksellerin boyutları ne kadar küçük olursa fotoğrafın çözünürlüğü o kadar yüksek olur. Yurtdışında kullanılan ölçü biriminin inç, ülkemizde ise kullanılan ölçü biriminin santimetredir. 1 inç birim 2.54 cm.dir. Bu anlamda basit bir hesap yaparsak 2.5 cm'ye düşen piksel sayısı çözünürlüğü belirler. Piksel kelimesi İngilizce'de fotoğrafın en küçük yapıtaşı anlamında kullanılan Picture ve Element kelimelerinin ilk hecelerinden oluşmaktadır. Fotoğrafı oluşturan piksellerin yoğunluğu fotoğrafta bulunan image'ların kenarlarının keskin ve dönüşlerinin düzgün olmasını sağlar.

Çözünürlüğün en sağlıklı uygulama biçimi, uygun piksel yoğunluğunun ayarlanmasınıdan geçer. PPC (Per point santim) ve PPI (Per point inç). Sağlıklı çözümün en iyi birimleridir. Bunlar genellikle DPI (Dot per inç) ile karıştırılmaktadır. Bu iki tanım, santim başına düşen nokta sayısı ve inç başına düşen nokta sayılarıdır. Bu durum fotoğrafı oluşturan temel kavramdır.

Bu genel kavramların yanında hazırlanan tasarımın film ve basım aşamasında uyulması gereken bir diğer yöntem ise ilgili çalışmanın LPI (Lines per inç) inç başına düşen çizgi sayısı değeri üzerinden filminin alınmasıdır. Baskı teknolojisinde kullanılan tarama dokusu yani tram birbirine açılar ile dizilmiş paralel çizgilerle CMYK yani Cyan, Magenta, Yellow ve Black mürekkeplerin kağıda aktarılması aşamasıdır. Bu çizgilerin yoğunluğu ve aralığı baskı kalitesini belirler. Bu anlamda en sık kullanılan tarama dokusu aralıkları 175, 150, 133, 120, 110, 100, 85, ve 65 lpi değerleridir. PPI değeri ise baskıda kullanılacak LPI değerinin yaklaşık 2.2 katı kadardır.

Tüm bunlardan hareketle, tasarımlarımızı oluştururken Photoshop programında açacağımız dosyaların boyutlarını santimetre ölçü birimi üzerinden, çözünürlüğünü ise 304.80 dpi olarak belirlememiz gerekir. 304.80 dpi çözünürlük profesyonel tarayıcının (dram scanner) dia veya opak görsel öğenin 120 Lpi çözünürlükle taranmasından kaynaklanmaktadır.

120 lpi x 2.54 = 304.80 dpi

Sağlıklı bir tasarımın teknik yönünün de sağlıklı bir başlangıçla hazırlanması ve çalışmanın basıma uyumlu tarzda bir teknik çalışma biçimiyle hazırlanması temel çalışma prensibimiz olmalıdır. Bu tür bir çalışma prensibi bize sonrasında karşılaşma durumu olabilecek olası sorunların da ortadan kalkmasına neden olacaktır.

Sonuç olarak çözünürlük ve piksel Photoshop programının teknik yönünü ilgilendiren ve hazırlanan tasarımın temel taşlarını oluşturan iki temel tanımlamadır. Bu tanımlamalar yerinde, doğru bir şekilde kullanıldığında Photoshop programında teknik anlamda herhangi bir sorun yaşamamış oluruz.

Saygılar...

Teşekkürler Melih Bey.
Gayet açıklayıcı olmuş...

Valla istediğimdende fazla bilgi edindim, sizede çok teşekkür ediyorum Melih bey.

merhaba,

Şu bir gerçek ki, bazı kişiler, bilmedikleri konularda böylesine yanlışlıklar yaparak, internet ortamında gençleri son derece yanlış yönlere sürüklemektedirler.

Aslında bu konudaki yapılan yanlışlıkları mutlaka birileri görür ve uyarır diye düşünmüştüm. Öyle her yanlış yazılana da yanıt vermediğimi, beni sürekli takip edenler bilirler. Hatta bazen tartışmaları, söyleyecek pek çok sözüm olduğu halde yarıda bıraktığım bile olmuştur. Fakat günler geçip de bu konuda hâlâ bir düzeltmenin, uyarının gelmediğini görünce panik oldum.

Açıkçası çok üzüldüm.


Nasıl olur, bu hataları söyleyecek bir Allah'ın kulu yok mu?
Bu kadar vahim yanlışlıklara neden göz yumuyoruz?

Konuya gelecek olursak; yukarıda tram konusunda yeni, veya eskiden yazılıp yeniden gönderilen yazılarda ciddi kavramsal yanlışlıklar, yanlış tanımlamalar, yanlış formüller vardır.

En başında, tanımlardaki hataları düzeltmek isterim.

1-Tekrar belirtmeliyim ki, dpi=ppi dır. Dpi için söyleyeceğimiz her şey, aynı zamanda ppi için de geçerlidir. Bu, birbirine karıştılacak farklı kavramlar değildir.
2-PPI kavramı, "per point inch" değildir. Açılımın doğrusu, "Piksel per inch" dir. Point ile nokta kavramı anlatılmak istense de, point kavramının tipografideki punto ile karıştırılması muhtemeldir. Nokta kavramı, en uygun olarak "dot" kavramının karşılığı olarak düşünülmelidir. Yalnızca, aynı rakamsal değerlere denk gelse de, tanım olarak ekran çözünürlükleri ppi, printer çözünürlükleri olarak da dpi yaygın olarak kullanılmaktadır. Photoshop, çözünürlük olarak ppi tanımını, Corel photo paint ise dpi kavramını kullanmaktadır. Sonuç olarak aynı parametrelerden sözedilmektedir.

Aynı şekilde PPC kavramı da "per point centimeter" değil, "pixel per centimeter" i karşılar. Bu durumda, DPI veya PPI; bir inçlik uzunluk üzerine dizilmiş nokta sayısını, PPC ise bir santimlik uzunluk üzerine dizilmiş piksel sayısını anlatır. Yani sorun, ingiliz sistemi ile metrik sistemin bir farklı şekilde tanımlanmasıdır.
3- Tram sözcüğü Photoshop'ta "screen" olarak kullanılmaktadır. Çoğu batı kaynaklı eserlerde de bu şekilde tanımlanmaktadır. Ülkemizde metrik sistem kullanıldığı için tram birimi, bir santime dizilmiş nokta sayısı olarak tanımlanmaktadır. Photoshop, her iki sistemi, yani hem ppc (metrik sistem), hem de ppi (İngiliz sistemi, inch..) kullanmaktadır.

Genel olarak terminolojiyi böyle kurduktan sonra, gelelim şu formüle..
Arkadaşımız diyor ki;

120 lpi x 2.54 = 304.80 dpi

burada ne görüyoruz?

bir inch değerini (120 lpi), 2,54 (1 inch=2,54cm) ile çarparak yine inch cinsinden bir dpi buluyor.
İyi de, 1inch=2,54cm değil mi?
120 rakamı belli ki, tram değeri olarak yazılmış. Ama inch cinsinden. Peki bu inch ise neden 2.54 ile çarpıp, yine inch cinsinden sonuç elde edesin ki?

120 rakamının birimi lpc, yani bir cm'deki line sayısı olsaydı doğru mu olacaktı?. Peki, doğru olduğunu varsayalım, 120lpc yi 2,54 ile çarparsan sonuç 304,8dpc olacaktı.

Bu nasıl bir saçmalıktır? Bu nasıl bir eğreti bilgidir?

Arkadaşımız, 304.8 dpi bilgisini kulaktan dolma biryerlerden edinmiş. Zaten photoshop da bunu yuvarlatarak 305 dpi olarak söylüyor.
Ama nasıl söylüyor, bir bakalım.

Önce doğru formülü yazıyorum. Ayrıca bu formülü ben değil, Photoshop söylüyor:

Çözünürlük = tram büyüklüğü (lpc) X Q (kalite çarpanı)

Burada ne yapacağız? Belli bir tram değerini kullanarak, ve photoshop'taki kalite çarpanları ( yani good ve best isimleri verilen) kullanılarak olması gereken çözünürlüğü bulacağız.

Örnek:
60lık tram (yani 152,4 lpi)
Q = "best" olsun. Bunun da sayısal değeri "2" dir. (Diğeri de 1,5 tur. Yani "good")

Çözünürlük (dpi) =152,4 X 2 = 304,8 !

İsterseniz bunu bir de photoshop'a yaptırın.

İmage size'dan fotoğrafınızın olması gereken çözünürlüğü bulmak için, "auto"ya girdiğinizde "screen" değerini 60 lpc veya 152,4 lpi yazın, "best"i işaretleyin ok!
Sonuç, Photoshop yuvarlatarak 305 ppi diyor...

Saçma sapan formüllerle, kulaktan dolma bilgilerle bu işe gönül vermeye çalışan gençleri yanıltmayalım.

Düşünün ki, bu abuk formülle, bir genç arkadaşımız, 70lik tram ile çözünürlük tespit etmeye çalışacak.

O formüle göre
70 lik metrik tram =177,8 lpi olduğuna göre;
177,8 X 2,54 = 451,6 dpi olacak!

vay babam vay!

Bu şekilde bir dergi hazırlayıp baskıya gönderdiğini bir düşünsenize..

Oysa olması gereken şudur:

177,8 X 2 = 355,6 dpi(veya ppi)

Bunu Photoshop'ta hesaplatsanız, sonucu yuvarlatarak 356dpi olarak size verecektir.

İnsanlara yanlış fikirler verebiliriz.
Ama asla yanlış bilgiler vermeye hakkımız yoktur.

Öte yandan, arkadaşımız,
"............. 304.80 dpi çözünürlük profesyonel tarayıcının (dram scanner) dia veya opak görsel öğenin 120 Lpi çözünürlükle taranmasından kaynaklanmaktadır." demektedir.
Yıllarca film atölyesi işlettim, hem dram (drum), hem de "flatbed" scanner çalıştırdım. Ama 120lpi çözünürlükte tarama diye birşey duymadım. Duyan varsa beri gelsin, galiba bunadım!

Üstelik drum scannerler artık profesyonel değil, (o öyle diyo..) artık flatbed scanner'lerin 4.0 log dansite, 42 bitlik renk kalitesi, çok hızlı üretkenlikleri yanında artık oldukça "amatör" kalmış durumdalar. Zaten artık bunları üreten de yok. Ama birileri en az onbeş yıl önceki haberler ile idare ediyorlar. Aslında buna bir itirazım da yok. İdare etsinler, ama bunu elalem önünde yapmasınlar.

Lpi konusunu yine es geçtik. Ama söz, bu konuya mutlaka değineceğim.

Sıkılmadan bu yazıyı okuduğunuz için herkese teşekkürler..

Sağlıcakla kalın.
Tuncer ÖZKAN

Benim gibi vektörel programlara hala ısınamamış ve tüm işlerini ps de yapan birisi için çok güzel bir bilgi, bu yazıyı okuyana kadar 300 dpi yı ezbere yazıyordum . Artık baskıya vermeden önce tram ölçüsünü sorup öyle yapıcam . Baskının hakkını vermek bu yöntemle olur diye algıladım ben.

Çok teşekkürler